Politiek verslaggever Laurens Boven
Minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur is onderuit gegaan. Ze heeft een politieke beginnersfout gemaakt en zich verslikt in iets wat een formaliteit leek, maar wat ontplofte als een ideologische kernbom. Wel of niet bouwen in de duinen….. De VVD stond er opeens op als de partij die de duinen wil wegasfalteren. Natuurmonumenten haalde in recordtijd 100 duizend handtekeningen op. Iedereen, zelfs Frits Wester van RTL Nieuws, keerde zich tegen haar. Maar het ergste van alles: de minister had niet de steun van de coalitiegenoot. En daarmee was het over en uit.
Alleen: zo radicaal als het beeld van haar plannen, zijn de plannen eigenlijk helemaal niet, bezweert het ministerie. Maar dat deed er deze week niet meer toe. Waar gaat het om als het kabinet op 18 december vorig jaar besluit dat er meer gebouwd mag worden in de duinen?
Eigenlijk is het een formaliteit. Het zit zo: nu is bouwen in de duinen verboden. Vanwege de kustverdediging, maar ook omdat het natuurgebieden zijn. De kustverdediging ligt er op het moment zo goed bij, dat de noodzaak om strandtenten elke herfst af te breken niet meer zo groot is. Dus die mogen best het jaar rond open, van de minister. Alleen zijn de duinen dus ook natuurgebieden. In de redenering van de minister is het beschermen van de natuurwaarde in goede handen bij de provincies en de gemeenten. Aan de natuurregels verandert niets. Dus eigenlijk verandert er niets door het nationale bouwverbod te schrappen. De lagere overheden zullen de duinen blijven beschermen.
Mogelijk is bij Schultz het vertrouwen dat natuur bij wethouders in goede handen is, groter dan bij dan bij Frits Wester, de PvdA of de ondertekenaars van de petitie 'Bescherm de Kust'. Maar mogelijk ligt het toch ook een beetje aan de minister zelf dat het is misgelopen. Want dit schreef zij op 18 december in het persbericht over het besluit: “Nu nog worden veel strandtenten in het najaar afgebroken en in het voorjaar weer opgebouwd. Daarnaast worden achter de duinen die als waterkering dienen, geen eisen meer gesteld vanuit waterveiligheid. Ook daar is dus meer bebouwing mogelijk.”
Het gaat dus toch om meer dan de strandtenten. Het gaat ook om bebouwing in het duingebied achter de zeereep. Een achterdochtig burger met wantrouwen over de soms innige banden tussen projectontwikkelaars en wethouders ziet de tweede zin als een vrijbrief voor van alles en nog wat.
Waarom heeft de minister het zo verkeerd ingeschat? Het blijft na een ochtendje bellen onduidelijk. “Haar P.A. wist hoe wij erin staan”, zegt de PvdA-woordvoerder een dag na het debat aan de telefoon. P.A. staat voor Politiek Assistent. Elke minister heeft er een. Het is de taak van de P.A. om politieke ongelukken te voorkomen. Een P.A. houdt contact met de fracties in de Tweede Kamer, legt voorstellen in de week, peilt waar de gevoeligheden liggen en regelt zo achter de schermen dat de plannen van zijn of haar baas zonder al teveel herrie door het parlement komen. Een P.A. hoort het te weten als de coalitiegenoot een plan zal afschieten. En volgens de PvdA was het dus ook zo.
Als dat waar is, heeft het ministerie geblunderd. Foutje, bedankt. Maar het was uiteindelijk wel meesterlijk hoe Schultz de fout herstelde. Door het plan op het allerlaatste moment in te trekken en niet te wachten op een formele stemming. Wat maakt het uit hóé je afgaat? Als de afgang alles is wat nog rest, dan maakt dat het verschil.