Mooiweer-democratie

Wat doen de nieuwsmedia? Die maken natuurlijk reportages bij de stemhokjes, zetten de meest spannende races nog eens op een rijtje, en ze besteden ongelofelijk veel aandacht aan het weer. Want bij regen of sneeuw laten de kiezers het eerder afweten. Amerika is dus een mooiweer-democratie. Niemand die dat ooit echt heeft bewezen, maar als iedereen het maar hard genoeg rond tettert, krijg je al snel de illusie dat het waar is.

The Weather Channel heeft een aantal vooroordelen tot wetenschap verheven en presenteert die, zonder enig bewijs overigens. Grappig is het wel:

-bij slecht weer neemt de kans toe dat Republikeinen gaan stemmen,

-de kans dat mensen die al hebben besloten op wie ze gaan stemmen slecht weer trotseren, is twee keer zo groot als onder weifelaars,

-bij gladde wegen blijft 1 op de 8 kiezers van boven de 55 thuis,

-mensen met een inkomen onder de 50.000 dollar blijven bij slecht weer eerder thuis dan mensen die meer dan een halve ton verdienen.

Op wat onweer en een enkele bui na, is de weersverwachting voor de VS vandaag redelijk. Dat zou goed nieuws moeten zijn voor de Democraten, wier aanhang apathischer is dan die van de Republikeinen, maar die illusie ontkracht The Weather Channel: goed weer helpt zittende parlementariërs, en verkleint de kans van uitdagers. Geen goed nieuws, dus, voor de Democraten, die vrezen vandaag stevig in de pan te worden gehakt. Weer of geen weer, de opkomst wordt geschat op ongeveer 40 procent, en volgens de peilingen is de kans dat de Democraten hun meerderheid in de Senaat verliezen rond de 70 procent.

De Senaat. Dat is waar het allemaal om gaat, en de belangrijkste factor voor de kiezer is het oordeel over president Obama. Republikeinse kiezers hebben een uitgesproken hekel aan Obama. Democratische kiezers zijn teleurgesteld, maar kunnen het vaak niet opbrengen om dan maar op een Republikein te stemmen, en blijven dus maar liever thuis.

Eén aspect bij de Senaatsrace is ergerlijk, en krijgt opmerkelijk weinig aandacht. De laatste jaren heeft de opvatting postgevat dat de meerderheid niet de helft plus één betekent – dus 51 zetels – maar 60. De grondwet spreekt daar met geen letter over, die gaat keurig uit van een absolute meerderheid van 51.

De meerderheid van 60 zetels komt voort uit de optie die de oppositie heeft om een debat stil te leggen door een zogenoemde filibuster. Oorspronkelijk was dat een middel om een stemming te blokkeren door het woord te nemen en net zo lang door te praten totdat de rest van de Senaat de strijd, als gevolg van moeheid of uitputting, opgaf. Want in tegenstelling tot het Huis van Afgevaardigden, kent de Senaat geen spreektijdbeperking. Tegenwoordig kan de oppositie een filibuster instellen via een eenvoudige mededeling aan het presidium.

Voor het beëindigen van een filibuster is een meerderheid nodig van 60 stemmen. Een partij die minstens 60 zetels heeft, is dus ‘filibuster proof.’ Met als gevolg dat, de grondwet ten spijt, een ‘echte’ meerderheid tegenwoordig wordt gezien als 60 zetels. De ‘Founding Fathers’ bedoelden het ongetwijfeld goed, want in een echte democratie moet ook de opvatting van de minderheid worden gerespecteerd. Maar in zijn huidige vorm, is de filibuster een hinderlijk anachronisme, dat de parlementaire democratie frustreert. Helaas heeft het Hooggerechtshof een poging om de filibuster af te schaffen afgewezen, met het – op zichzelf juridisch begrijpelijke – argument dat de Senaat over zijn eigen reglement gaat.

Daar staat tegenover dat de Democraten, als zij hun meerderheid in de Senaat verliezen, geen seconde zullen weifelen om het middel van de filibuster met evenveel venijn in te zetten tegen de Republikeinen. Wie kaatst, moet de bal verwachten.