'Vermoeden van genocide uitspreken is belangrijk'

Het ministerie van Defensie onderzoekt of Nederland mee kan doen met het strategisch transport van goederen voor Noord-Irak. Dat kan al dan niet in Europees verband via het EATC, een internationaal commandocentrum. Ook heeft het kabinet 4 ton extra aan het Rode Kruis bijgedragen om noodhulp te kunnen verlenen aan de bedreigde gebieden in Irak.

In het gebied worden leden van de religieuze Yazidi-minderheid in het Sinjar-gebergte omsingeld door strijders van ISIS. Volgens Omtzigt wijst alles op genocide, maar dit woord is bij de minister nog niet gevallen. “Dat vind ik niet alleen niet logisch, ik vind het bijna laakbaar", zegt Omtzigt.

Klassiek patroon
"Dit is genocide in alle vormen. De voorbereiding is al genocide: dat je mensen hun eigendommen ontneemt, dat je vast hun heilige plaatsen opblaast, hun graven vernietigt en daarmee je best doet om hun cultuur uit te wissen, dat je hen hun burgerrechten ontneemt en hen tenslotte verdrijft en dat zij daar omkomen. Dat is het klassieke patroon van een genocide.”

Hij vervolgt: “Het vermoeden van genocide benoemen is heel belangrijk, vooral omdat je dan zegt: wij doen er alles aan om die genocide nu te stoppen. Dat is ook wat Obama zei, dat is ook wat Cameron zei, dat is wat minister Fabius van Buitenlandse Zaken van Frankrijk zei. Ik had gehoopt dat de minister van Buitenlandse Zaken van Nederland dat vermoeden van genocide, of over mogelijke genocide zoals zij daarover spraken en het voorkomen ervan, óók wilde uitspreken. Die kans hebben we hem gegeven, maar tot nu toe wil hij dat woord niet in de mond nemen.”

Op de vraag of Omtzigt de minister hierin te slap vindt, antwoordt hij: “Ja. In dat opzicht wel.”

Betrokkenheid
Het Kamerlid pleit er ook voor om te onderzoeken in hoeverre mensen met een Nederlands paspoort in de regio betrokken zijn bij misdaden. “Je bent als Nederlander strafbaar als je genocide pleegt in een ander land. Op het moment dat je dat vermoeden actief gaat uitspreken, moet je bijvoorbeeld ook maar eens meteen al die honderd mensen met een Nederlands paspoort, die daar meedoen, gaan onderzoeken op mogelijke betrokkenheid bij genocide. Dat betekent dat je ze ook gaat signaleren bij Interpol en ervoor zorgt dat ze voorlopig niet in Europa terugkeren. Het zou een heel mooie actie zijn als alle Europese landen dat samen eens zouden doen.”

Omtzigt is wel blij dat Nederland onderzoekt wat voor rol het kan spelen bij het verlichten van de humanitaire situatie in het noorden van Irak, maar het mag allemaal wel wat sneller, vindt hij. “Nederland moet snel meedoen, zeker omdat de nood hoog is. Lees in de krant van vanmorgen maar dat het op dit moment onvoldoende is.”