Eerder op de dag werd er een lijst met in totaal 62 bureaucratische maatregelen die op korte termijn geschrapt kunnen worden gepresenteerd aan minister Bruno Bruins voor Medische Zorg. De vraag luidt: hoe nu verder?

Huisarts en lid van het actiecomité ‘Het Roer Moet Om’ Bart Meijman kan niet genoeg benadrukken hoe nijpend de situatie is: ‘We zitten echt in alarmfase één, en de oplossing ligt niet voor de hand. Het probleem gaat dieper dan die administratie, het gaat om vertrouwen.’

Aanvinken van regels

Alle sprekers zijn het erover eens: controle moet er zijn. Het probleem ligt echter in het doorgeslagen idee van meten is weten. ‘We moeten stoppen met aanvinken dat we regels uitvoeren.’ Inspecteur-generaal Gezondheidszorg en Jeugd Ronnie van Diemen ziet hoe steeds meer professionals dit tegenwerkt.

‘Politici weten niet hoe de zorg werkt. Het is aan professionals om op te staan en de grens aan te geven. De kracht zal zitten in het gezamenlijk blijven optrekken en de belangen van zowel de zorgverlener en de patiënt te behartigen.’

Dit beaamt ook onderzoeksjournalist en historicus Sander Heijne. Hij schreef ‘Er zijn nog zeventien miljoen wachtenden voor u’, over dertig jaar marktwerking in Nederland. ‘Je hoeft niet ver te zoeken naar klachten over bureaucratie in de zorg. Iedereen klaagt over hetzelfde probleem.’

Leiding nemen

In zijn onderzoek kwam Heijne erachter dat eigenlijk alles wordt geregistreerd in de zorg, behalve wat bureaucratie in de zorg nou daadwerkelijk kost. ‘Zo’n veertig van de 40 à 50 miljard euro aan kosten die de zorgsector elk jaar maakt, gaat op aan bureaucratie in de zorg. Iedereen heeft dus baat bij verandering, en dit gaat niet komen van politici.’

De professional moet de leiding nemen in het verminderen van bureaucratie in de zorg, stelt cardioloog Marcel Daniels uit het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Het woord vertrouwen blijft terugkomen tijdens het debat. Wie neemt het voortouw en hoe creëer je vertrouwen tussen de verschillende partijen om samenwerking te bevorderen?

Bestuursvoorzitter van Menzis, Ruben Wenselaar, benadrukt de rol van grote partijen als zijn zorgverzekeraar in het creëren van dit vertrouwen. ‘We proberen in onze afspraken met zorgaanbieders ook steeds meer handen en voeten te geven aan de drang naar meer vrijheid. We willen de financiering niet meer richten op basis van regels maar vertrouwen geven aan de professional dat het budget gebruikt wordt waar het nodig is.’

ICT-problemen

Daar waar het eerste deel van het debat ging over het scheppen van vertrouwen tussen verschillende partijen in de sector om het probleem van bureaucratie te verhelpen, brengt internist in opleiding in het Meander Medisch Centrum, Anna Verhulst, een andere, meer praktisch probleem op: de ICT-systemen waar de zorg op dit moment gebruik van maakt.

Immers, de systemen zouden de dokter moeten dienen, niet andersom. ‘Tijdens het griepseizoen hebben we te maken met volle bedden. Als ik een plek wil vinden voor een patiënt in een ander ziekenhuis, ben ik makkelijk anderhalf uur bezig’, aldus Verhulst. ‘Ik kan op booking.com makkelijk zien welke hotelkamers er in Wenen nog vrij zijn, maar ik kan niet zien waar nog bedden vrij zijn in welk ziekenhuis in geval van tekort.’

Wenselaar beaamt het probleem en stelt dat het niet meer van deze tijd is dat hierdoor problemen veroorzaakt worden. Er valt nog veel te winnen in de zorg op IT-gebied. Toch is voorzitter van de raad van bestuur van het Haaglanden Medisch Centrum, Paul Doop, optimistisch. ‘Veel van de IT-problemen gaan snel verdwijnen als we overgaan naar een persoonlijk medisch dossier voor elke patiënt. Die verandering gaat de komende jaren inzetten en ons echt helpen.’

Transparantie

Het idee van een persoonlijk dossier sluit aan op het verlangen naar meer transparantie in de zorg. Patiënten moeten kunnen zien waar de kwaliteit ligt en waar ze de zorg krijgen die ze willen. Deze transparantie vraagt om administratie.

Het is de taak van de professional te bepalen welke administratie overbodig is. We moeten terug naar de essentie van de zorg waar professionals beter hun werk kunnen uitvoeren en de patiënt centraal staat. Daniëls: ‘Liever tien organisaties met één goede regel dan één organisatie met honderd regels die er niet toe doen.’

Sprekers

Marcel Daniëls

Marcel Daniëls is cardioloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Daarnaast is hij voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten. Deze belangenbehartiger zet zich in voor de positie, organisatie en financiering van medisch specialisten in vrij beroep, in dienstverband en bij universiteiten.

Ronnie van Diemen

Ronnie van Diemen is inspecteur-generaal Gezondheidszorg en Jeugd. Deze overheidsinstantie bewaakt en bevordert de veiligheid en kwaliteit van de zorg. Eerder was Van Diemen kinderarts, hoogleraar aan de Vrije Universiteit en bestuursvoorzitter van GGZ Oost Brabant.

Paul Doop

Paul Doop is voorzitter van de raad van bestuur van Haaglanden Medisch Centrum (HMC). Daarnaast lid van College Algemene Rekenkamer (in buitengewone dienst) en onder meer lid raad van commissarissen AMC Research BV. Tot 2014 was hij lid raad van bestuur van het AMC.

Sander Heijne

Sander Heijne is onderzoeksjournalist en historicus. Hij schreef voor de Volkskrant en De Correspondent talloze verhalen over de problemen op het spoor, bij de post en in de zorg. In 2011 werd hij genomineerd voor de belangrijkste journalistieke onderzoeksprijs De Loep.

Bart Meijman

Bart Meijman is huisarts sinds 1990 bij een praktijk in Amsterdam Osdorp. Daarnaast is hij lid van het actiecomité ‘Het Roer Moet Om'. Met dit manifest wordt de politiek opgeroepen om de ‘doorgeschoten’ controle en bureaucratie in de huisartsenzorg te beteugelen.

Anna Verhulst

Anna Verhulst is internist in opleiding in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Als jonge arts vindt zij het essentieel dat de stem van zorgverleners wordt gehoord in het maatschappelijk debat. Zij zet zich daarom ook in als voorzitter van Stichting Dokters in Debat.

Ruben Wenselaar

Ruben Wenselaar is voorzitter van de raad van bestuur van Menzis. Deze zorgverzekeraar heeft een marktaandeel van 13 procent. Eerder was hij al directievoorzitter van Amicon, dat in 2004 fuseerde tot Menzis. Eerder werkte Wenselaar bij onder meer bij PricewaterhouseCoopers, DAF en Cadans.

Presentator

Tom van ‘t Hek

Tom van ‘t Hek is presentator en dagvoorzitter. Tot begin september 2016 praatte hij de luisteraars van BNR Nieuwsradio iedere ochtend bij over het laatste nieuws. Daarvoor presenteerde Van ‘t Hek jarenlang NOS Langs de Lijn. Als dameshockeycoach werd hij Europees kampioen. Meer...