Maria Punch is stemcoach en schrijftrainer bij BNR. Ze blogt en twittert over #allesistaal en houdt voor BNR de taalontwikkeling nauwlettend in de gaten.

#17 Mark en Hugo’s metaforen
Het sprintje en de marathon, de golf die over ons heen spoelt, de dijk die op doorbreken staat. In de persconferenties van premier Rutte en minister De Jonge over de corona-aanpak barst het van de metaforen. En die zijn méér dan alleen franje. Een goede metafoor krijgt vat op ons brein, zegt taalstrateeg Sarah Gagestein.

#16 Coronaspeak
Noem 2020 gerust een coronacoaster. We hadden soms woorden te kort om de impact van het virus te omschrijven. Tegelijkertijd bracht corona ons honderden nieuwe woorden en uitdrukkingen. Zo snel als wij ons moesten aanpassen, zo snel veranderde de taal mee. Deze Woordwaarde staat in het teken van coronaspeak. Taalkundige Vivien Waszink is te gast om alle nieuwe woorden in perspectief te zetten.

#15 Mikken om te raken
Mikken om te raken. Dat is wat dichter Merel Morre doet in haar werk. Zij vindt woorden die herkenning, troost of geruststelling bieden. Soms tovert ze ook ineens een glimlach op je gezicht. Merel’s gedichten zijn gebundeld, staan op gevels van gebouwen, op een billboard van PSV. Half november komt haar vijfde bundel uit: 'Vers gevangen'.

#14 Emotie komt van rechts en heeft voorrang
Door een paar woorden kan de vlam in de pan slaan. Aan een gemeentebalie of in de wachtkamer van een ziekenhuis. Steeds meer professionals hebben te maken met conflicten. Dat varieert van een dreigende toon, tot schelden en zelfs schoppen en slaan. Hoe ga je daar mee om? Conflict-expert Caroline Koetsenruijter biedt perspectief in haar boek ‘Jij moet je bek houden - Omgaan met boze burgers, ouders, klanten en patiënten’.

#13 Waarom we elkaar niet aanspreken
We zien gedrag dat niet door de beugel kan. We vinden dat iemand daar wat van moet zeggen. Maar waarom zegt niemand wat? Elkaar aanspreken vinden veel mensen moeilijk. Ook managers, terwijl het bij hun werk hoort. Teamcoach Gytha Heins legt in Woordwaarde uit waarom aanspreken zo moeilijk is en hoe je dat kan doorbreken.

#12 Strafpleiter vecht voor elk woord
Als een advocaat het woord neemt in de rechtszaal, moet alles samenkomen: vakkennis, voorbereiding, focus. Taal is daarbij een belangrijk instrument. Strafrechtadvocaat Natacha Harlequin pleit uit het hoofd zodat ze in de rechtbank echt in gesprek is met de rechters en haar cliënt.

#11 Spreek Nederlands met me
Een taal leren, echt goed leren, is topsport. Je moet er uren werk in stoppen en het duurt jaren. Dat vergeten we wel eens als iemand aan de balie staat en we horen een accent of een kromme zin. Taaldocent Mariska Reijmerink interviewde anderstaligen in Nederland en schrijft over hun hindernissen en triomfen.

#10 Mediakritisch
Door de corona-uitbraak hebben we ‘ineens’ vitale beroepen. In hoog tempo nemen we zo’n term van elkaar over, ook de media. Maar waren die beroepen niet altijd al vitaal? Wat zegt dat over andere beroepen? Dit soort vragen stelt rechtshistoricus en publicist Madeleijn van den Nieuwenhuizen voortdurend: in opiniestukken en in haar mediakritische Instagramaccount @Zeikschrift.

#8 Coronataal: Hoe vertellen we ’t de kinderen?
Geen school, geen vriendjes, geen opa en oma op bezoek. De coronacrisis zet ook voor kinderen alles op zijn kop. Hoe kunnen ouders daarop inspelen? Kinderpsycholoog en opvoedkundige Tischa Neve werkt nu de klok rond om thuiswerkende ouders van raad en daad te voorzien.

#7 Coronataal: Nog geen dag thuisgebleven
Voor sommige communicatieve beroepen is thuiswerken geen optie. Onafhankelijk fotojournalist Robin Utrecht is tijdens deze crisis elke dag op pad, wel is hij extra voorzichtig. Met aanpassingen kan hij zijn werk blijven doen. Alleen onopvallend een foto maken op een perron of winkelstraat is er niet meer bij: ‘Ik val nu veel meer op’.