Maria Punch is stemcoach en schrijftrainer bij BNR. Ze blogt en twittert over #allesistaal en houdt voor BNR de taalontwikkeling nauwlettend in de gaten.

#20 Be like Noraly
Je eigen pad kiezen, moed tonen, volhouden. Dat typeert de Nederlandse vrouwen die verenigd zijn in het kleurrijke boek Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes- 100 bijzondere Nederlandse vrouwen. Denk aan Hannie Schaft, Noraly Beyer of Lieke Martens. De makers kunnen hun geluk niet op: ‘hoe tof is het dat we vrouwen kunnen laten zien die dichtbij ons staan en die we bewonderen'.

#19 Not all men: debattips voor vrouwen
Hebben we in 2021 nog aparte debattraining voor vrouwen nodig? Zolang vrouwen in het openbaar bestuur nog in de minderheid zijn wel, zegt debattrainer Liesbeth Tettero. Ze deelt in Woordwaarde tips die ook bruikbaar zijn in de boardroom en vergaderzaal.

#18 Speurtocht naar stottergenen
In de vele hoofdstukken van ons DNA speurt geneticus Else Eising naar een gen dat stotteren veroorzaakt. Ze denkt dat stotteren nooit helemaal zal verdwijnen maar met haar onderzoek wil ze vragen beantwoorden rond erfelijkheid en stotteren. ‘Het zou toch fantastisch zijn als we de 1 procent van de volwassenen die stottert beter kunnen helpen’.

#17 Mark en Hugo’s metaforen
Het sprintje en de marathon, de golf die over ons heen spoelt, de dijk die op doorbreken staat. In de persconferenties van premier Rutte en minister De Jonge over de corona-aanpak barst het van de metaforen. En die zijn méér dan alleen franje. Een goede metafoor krijgt vat op ons brein, zegt taalstrateeg Sarah Gagestein.

#16 Coronaspeak
Noem 2020 gerust een coronacoaster. We hadden soms woorden te kort om de impact van het virus te omschrijven. Tegelijkertijd bracht corona ons honderden nieuwe woorden en uitdrukkingen. Zo snel als wij ons moesten aanpassen, zo snel veranderde de taal mee. Deze Woordwaarde staat in het teken van coronaspeak. Taalkundige Vivien Waszink is te gast om alle nieuwe woorden in perspectief te zetten.

#15 Mikken om te raken
Mikken om te raken. Dat is wat dichter Merel Morre doet in haar werk. Zij vindt woorden die herkenning, troost of geruststelling bieden. Soms tovert ze ook ineens een glimlach op je gezicht. Merel’s gedichten zijn gebundeld, staan op gevels van gebouwen, op een billboard van PSV. Half november komt haar vijfde bundel uit: 'Vers gevangen'.

#14 Emotie komt van rechts en heeft voorrang
Door een paar woorden kan de vlam in de pan slaan. Aan een gemeentebalie of in de wachtkamer van een ziekenhuis. Steeds meer professionals hebben te maken met conflicten. Dat varieert van een dreigende toon, tot schelden en zelfs schoppen en slaan. Hoe ga je daar mee om? Conflict-expert Caroline Koetsenruijter biedt perspectief in haar boek ‘Jij moet je bek houden - Omgaan met boze burgers, ouders, klanten en patiënten’.

#13 Waarom we elkaar niet aanspreken
We zien gedrag dat niet door de beugel kan. We vinden dat iemand daar wat van moet zeggen. Maar waarom zegt niemand wat? Elkaar aanspreken vinden veel mensen moeilijk. Ook managers, terwijl het bij hun werk hoort. Teamcoach Gytha Heins legt in Woordwaarde uit waarom aanspreken zo moeilijk is en hoe je dat kan doorbreken.

#12 Strafpleiter vecht voor elk woord
Als een advocaat het woord neemt in de rechtszaal, moet alles samenkomen: vakkennis, voorbereiding, focus. Taal is daarbij een belangrijk instrument. Strafrechtadvocaat Natacha Harlequin pleit uit het hoofd zodat ze in de rechtbank echt in gesprek is met de rechters en haar cliënt.

#11 Spreek Nederlands met me
Een taal leren, echt goed leren, is topsport. Je moet er uren werk in stoppen en het duurt jaren. Dat vergeten we wel eens als iemand aan de balie staat en we horen een accent of een kromme zin. Taaldocent Mariska Reijmerink interviewde anderstaligen in Nederland en schrijft over hun hindernissen en triomfen.