Beatrix staat bekend als een sterke vorstin, die zich met van alles en nog wat bemoeide. Dat begon al vrij snel na haar aantreden.
In 1982 mocht zij tijdens een staatsbezoek aan de VS het Amerikaanse Congres toespreken, net zoals Wilhelmina en Juliana dat voor haar ook al hadden gedaan. Het waren hoogtijdagen voor de Koude Oorlog. Drie maanden voor haar toespraak vond in Amsterdam de tot dan toe grootste demonstratie uit de Nederlandse geschiedenis plaats. Ruim 400 duizend mensen verzamelden zich op de Dam om tegen de komst van kernraketten te demonstreren.
Er werd daarom in Nederland, maar ook in het buitenland met veel interesse uitgekeken naar wat koningin Beatrix daar in de VS zou zeggen.
Die toespraak uit 1982 mag nu als historisch beschouwd worden. Zij pleitte in het Congres voor een gecontroleerde vermindering van het aantal kernwapens. Daarnaast had ze het over wederzijds respect tussen Amerika en Nederland.
Dat betekende op dat moment: jullie Amerikanen moeten luisteren naar de Nederlandse bezwaren tegen kruisraketten, in plaats van ons te beschuldigen van het verspreiden van de "Dutch disease". Die laatste term betekende toen twee dingen: het Nederlandse dwarsliggen tegen kernraketten en het ondermijnen van de economie door een te ruimhartig sociaal stelsel. Beatrix oogstte met haar toespraak in de VS veel waardering en begrip voor de Nederlandse belangen in een politiek lastige periode. Vanaf dat moment blijkt Beatrix een voortreffelijke PR machine voor Nederland. Dat bleek onlangs nog weer bij haar bezoek aan Brunei.
De vraag is nu, met welk onderwerp kan koning Willem-Alexander zichzelf nationaal en internationaal op de kaart zetten? Misschien wel met een krachtige visie op de toekomst van Europa, met daarin een oproep tot het respectvoller omgaan met de eenheid en vrede die de Europese samenwerking ons hebben gebracht. Zo’n boodschap zal ongetwijfeld voor veel vuurwerk zorgen in de Nederlandse politiek en de koning laat gelijk zien dat hij ballen heeft. Ik kijk nu al uit naar zijn speech voor het Amerikaanse Congres.
Meindert Schut, waarnemend hoofdredacteur BNR Nieuwsradio.
---
Iedere dinsdag geeft de BNR Hoofdredactie bij monde van interim-hoofdredacteur Meindert Schut commentaar op de actualiteit.
Volg Meindert ook op Twitter @MeindertSchut