Debat | Belasting: brievenbussen, winstbelasting en familiebedrijven

Het is echt een fabeltje dat multinationals in Nederland veel te weinig belasting betalen, zegt Jaap Bellingwout. 'Als je een sprookje maar vaak genoeg vertelt, gaat iedereen erin geloven en dat is ook wat de uitkomst van het kieskompas aangeeft. Vooral de linkerkant van de politiek roept dit al jaren, ondersteund door ngo's, zonder nou eens goed te kijken naar de hoeveelheid belasting die multinationals écht betalen. Als je de jaarrekeningen uitpluist, zie je dat de meeste multinationals tegen het statutair tarief van rond de 25 procent aan effectieve druk hebben.'

Het is ook aan de multinationals zelf om hun fiscale omstandigheden iets handiger communiceren, zegt Bellingwout, al vermoedt Dirk-Jan Sinke dat de beeldvorming voornamelijk stamt uit de crisis, toen de lasten voor de burgers fors opliepen. 'Maar volgens mij moet het gesprek veel meer gaan over de ruimte die in de Rijksbegroting ontstaat om de belasting te verlagen. En wij zeggen: laat iedereen meeprofiteren van de ruimte die er ontstaat. Heel goed dat burgers lastenverlichting krijgen, maar bedrijven zouden ook moeten meeprofiteren.'

Harmonisatie

Een Europese harmonisatie van belastingregels is zeer welkom, maar de huidige blauwdruk voor een aantrekkelijk Europees systeem voor winstbelasting is niet meer en minder dan een gedrocht, meent Bellingwout. 'Die kan denk ik de prullenbak in. Eerder lukte het ook al niet om hem tot leven te brengen en nu zijn ook alweer zeven landen tegen. Het bevestigt een breder beeld dat het huidige systeem van winstbelasting aan het einde van zijn levenscyclus is. We moeten toe naar een hele nieuwe benadering van het belasten van winst van ondernemingen.'

Nee, sluit Sinke zich aan bij Bellingwout: dit EU-voorstel is bepaald niet zaligmakend; alleen een excellent winstbelastingsysteem kan de positie van Europa echt concurrerend maken met de rest van de wereld, wat hem betreft. 'Als je echt een goed systeem bouwt, dan kan dat zorgen voor veel minder administratieve lasten van het bedrijfsleven dat in Europa actief is en dan kan het echt concurrerend zijn en helpen om hoogwaardige werkgelegenheid, r&d en een aantrekkelijk vestigingsklimaat te stimuleren.' 

Goodwill hunting

De continuïteit van familiebedrijven wordt bij overgang naar de volgende generatie belemmerd door de belasting die je nabestaanden verschuldigd zijn als jij dood gaat, zegt Bellingwout. 'Als die bestaat uit een lopende onderneming, dan moet ook belasting betaald worden over papieren winst - de goodwill - terwijl die onderneming gewoon wordt voortgezet door de volgende generatie.'

Het is dan ook zaak om de faciliteit die ondernemingen vrijstelt van belastingen bij de overgang van een onderneming in stand te houden, meent Bellingwout. 'Juist de werkgelegenheid en de continuïteit van de ondernemingen is veel belangrijker dan herverdelen van rijkdom, wat de reden is om de volgende generatie belasting te laten betalen.' Sinke doet daar nog een schepje bovenop: 'Eigenlijk werkt die erfbelasting bij bedrijfsopvolging als een fiscale loterij, met Magere Hein als hoofdrolspeler.'