Fact Club

The Fact Club | Koopzondagen en defensiefeiten

Thijs Baas

dinsdag 30 oktober 2012, 18:17

"Zowel Dijkgraaf als Verhoeven maken zich schuldig aan creatief gebruik van feiten."

Woensdag 24 oktober ging de Tweede Kamer in debat over de initiatiefwet Winkeltijden van GroenLinks en D66. Deze wet heeft tot doel dat gemeenten zelf mogen bepalen of winkels op zondag open mogen.

Tijdens dit debat werden veelvuldig verschillende onderzoeken aangehaald. Met name Kees Verhoeven (D66) en Elbert Dijkgraaf (SGP) verweten elkaar de feiten niet op orde te hebben. Tijd dus om de uitspraken van de beide heren langs de feitelijke meetlat te leggen. Beluister of lees de uitspraken terug.

Elbert Dijkgraaf (SGP): belangen van werknemers worden genegeerd door lokale democratie, blijkt onder meer uit onderzoek van CNV. Uit dit onderzoek van CNV blijkt juist dat gemeenten belangen van werknemers niet (goed) onderzoeken. Dat is iets anders dan negeren. Dijkgraaf impliceert met zijn uitspraken echter dat uit het CNV-onderzoek blijkt dat werknemers wel zijn ondervraagd, maar dat de uitkomsten van deze onderzoeken door gemeentes worden genegeerd. Dit is dus niet het geval.

Kees Verhoeven (D66): belangen van bevolking en ondernemers worden wel gehoord, zie het referendum in Utrecht. In 2005 stemde Utrecht tegen verruiming van aantal koopzondagen en hierop besloot de gemeenten het aantal koopzondagen niet te verhogen. De belangen van de bevolking zijn dus gehoord, Verhoeven heeft gelijk. Maar sinds januari 2012 mogen winkels uit de ‘levensmiddelenbranche’ wel iedere zondag open. Hierover is geen referendum gehouden. Dit vertelde Verhoeven er niet bij.

Kees Verhoeven (D66): uit onderzoek onder ondernemers bleek dat een meerderheid van de ondernemers voor openingstijden voor de hele stad was. Ondernemers zijn dus wel degelijk gehoord, wil hij zeggen. Dat klopt, maar het onderzoek waar Verhoeven naar verwijst is uitgevoerd door MKB Amsterdam. Ook de Dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam heeft ondernemers ondervraagd. Uit een onderzoek van O&S uit 2009 blijkt dat 62% van de ondernemers in Amsterdam-Noord tegen verruiming van het aantal koopzondagen was en uit de Koopzondagenmonitor 2011 blijkt dat 37% van de winkeliers die iedere zondag open zijn dit alleen doet omdat de concurrentie open is. We begrijpen waarom Kees Verhoeven de onderzoeken van MKB Amsterdam heeft aangehaald en niet die van de Dienst Onderzoek en Statistiek.

Eindoordeel: zowel Dijkgraaf als Verhoeven maakt zich schuldig aan creatief gebruik van feiten. Wellicht komt dit doordat voor beide hun belangrijkste argumenten (keuzevrijheid vs zondagsrust) op overtuigingen en niet op harde feiten zijn gebaseerd.

Dan nog enkele feiten over de situatie nu:
- Alle gemeenten mogen 12 keer per jaar een koopzondag organiseren.
- Gemeenten mogen een koopzondag houden bij een ‘toerismebepaling’, in 2009 maakten 185 gemeenten hier gebruik van
- Komende zondag (4 november) zijn er 74 koopzondagen in Nederland
- Er bestaat een Kamermeerderheid voor het voorstel van D66 en GroenLinks. Binnenkort kunnen gemeenten dus zelf bepalen of de winkels op zondag open mogen.

Bronnen
CNV Dienstenbond
Gemeente Utrecht: Referendum Koopzondagen
Gemeente Utrecht: Koopzondagen, informatie
Dienst Onderzoek en Statistiek: Wekelijkse koopzondag stadsdeel Amsterdam-Noord
Dienst Onderzoek en Statistiek: Monitor Koopzondag
Rijksoverheid: winkeltijden en koopzondagen

Nog een onderwerp dat (zeker in het kader van de aanstaande regering tussen VVD en PvdA) interessant is: defensie. Defensie is een graag genoemde post voor bezuinigingen en in hun verkiezingsprogramma’s staan VVD en PvdA op dit punt lijnrecht tegenover elkaar.

Vorige week berekende de Algemene Rekenkamer dat stoppen met de JSF op lange termijn minder voordelig is dan doorgaan. PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink beaamt dat het erop lijkt dat stoppen met de JSF geld gaat kosten, maar ze wil niet vooruitlopen op het standpunt van de PvdA-fractie, zolang de onderhandelingen nog niet zijn afgerond. VVD-er Han ten Broeke vindt het rapport kraakhelder, maar voegt daar aan toe dat de politieke conclusies aan de formatietafel moeten worden getrokken.

Ook kwam afgelopen weekend het nieuws naar buiten dat Jeanine Hennis Plasschaert naar alle waarschijnlijkheid de nieuwe minister van Defensie wordt.

Tijd dus om een aantal opvallende en minder opvallende feiten over Defensie op een rijtje te zetten:
- Het Nederlandse leger telt 45.000 militairen, 9 procent daarvan is vrouw en 91 procent is man.
- Op dit moment zijn er 61 Nederlandse F16′s operationeel, in 1991 waren dat er nog 211.
- In 2011 nam Defensie 2.9 procent van de Rijksbegroting in (7.9 miljard), in 2007 was dit nog 5.3 procent.