Meer Europa of niet is dé vraag bij EU-top

BRUSSEL (AFN) - Op de aanstaande Europese top is de cruciale vraag of de EU-lidstaten bereid zijn Brussel meer zeggenschap te geven. Veel animo lijkt er voor een debat over de toekomst van de EU niet te zijn, gezien de afwijzing van een ,,structuurdiscussie’’ door premier Mark Rutte. De tegenstellingen tussen noordelijke en zuidelijke landen binnen Europa wordt bovendien scherper. Hoe ver gaat de solidariteit?

De nood is aan de man: de schuldencrisis is nog steeds niet getemd en lijkt verder om zich heen te grijpen. Deze week vroeg Cyprus als vijfde euroland om financiële steun om zijn bankensector te versterken. De rentes die landen als Spanje en Italië betalen op leningen, blijven hoog en Griekenland lijkt alsnog te bezwijken.

,,Deze crisis is de grootste dreiging voor alles wat we door Europese samenwerking in de afgelopen 60 jaar hebben bereikt’’, zei José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, met overslaande stem eerder deze week. Europa moet dan ook ,,een grote sprong voorwaarts’’ maken om dit in de toekomst te voorkomen. Stilstaan is geen optie, aldus Barroso.

Vier bouwstenen

Uit Brussel is een ambitieus voorstel gekomen met vier bouwstenen voor een versterkte Economische en Monetaire Unie. Europa zou volgens deze plannen een dominantere rol moeten krijgen, onder meer op het gebied van begrotingscontrole. Een ander heikel punt is het voorstel om op termijn zogeheten euro-obligaties uit te schrijven, om zo gezamenlijk schulden te financieren in plaats van door de lidstaten individueel.

Voor een deel van de plannen is een tijdrovende wijziging van het Europees Verdrag nodig. Wellicht dat de leiders het nu al wel eens worden over gecentraliseerd toezicht op banken. Dit zou direct ingevoerd kunnen worden. Banken liggen volgens velen aan de basis van de huidige crisis en zouden daarom hard aangepakt moeten worden. Belastingbetalers zouden niet meer moeten opdraaien voor de problemen van banken.

Merkel

Nederland temperde de verwachtingen over de top al. Het proces in Europa verloopt eerder stapsgewijs dan met een grote klap. Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel, die fel gekant is tegen bijvoorbeeld euro-obligaties, waarschuwde voor te hoge verwachtingen.

Daartegenover staan uitspraken uit Rome en Madrid. Deze landen willen concretere maatregelen. Zo zouden Europese noodfondsen ingezet moeten worden voor het opkopen van obligaties van landen die onder druk staan van de markten, zoals Spanje en Italië. De Italiaanse premier Mario Monti verklaarde al bereid te zijn desnoods tot zondagavond door te vergaderen als dat nodig mocht zijn om tot afspraken te komen.