Akkoord over aangepast Brits EU-lidmaatschap

Met het akkoord moet een vertrek van Groot-Brittannië, Brexit genaamd, worden voorkomen.

Het was de Litouwse president Dalia Grybauskaite die via Twitter het nieuws naar buiten bracht. ,,Akkoord over UkinEU. Drama is voorbij!'' Haar Tsjechische en Deense collega's volgden al snel via hetzelfde sociale medium. Ook EU-president en voorzitter van de top Donald Tusk slingerde even later de wereld in: unanieme steun voor een nieuwe deal voor Groot-Brittannië in de EU.

De Britse premier David Cameron liet weten dat hij het akkoord zaterdag met een positieve aanbeveling voorlegt aan het Britse kabinet.

Vechtmodus
Het akkoord betekent dat Cameron campagne gaat voeren vóór een lidmaatschap van Groot-Brittannië in de Europese Unie. De Britten gaan zich uitspreken over het EU-lidmaatschap in een referendum, dat mogelijk al in juni wordt gehouden. De grote vraag zal nu zijn of de Britten zich kunnen vinden in de nieuwe afspraken en ook in meerderheid vóór EU-lidmaatschap gaan stemmen.

Cameron, die in vechtmodus naar Brussel kwam, wilde onder meer de toegang voor EU-burgers tot het Britse socialezekerheidssysteem bemoeilijken. Dat wordt toegestaan. Ook het uitkeren van kinderbijslag naar andere EU-landen zal worden aangepast.

Eerlijk

Volgens voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker is de vrijdagavond gesloten deal ,,eerlijk voor Groot-Brittannië en eerlijk voor de andere 27 EU-landen''.

Diplomaten en juristen waren vrijdag de hele dag in de weer in om de details uit werken. Ondertussen hadden tal van leiders een- op eengesprekken om nader tot elkaar te komen en onenigheden uit de weg te ruimen. Dat duurde veel langer dan aangekondigd, maar in de loop van de dag sijpelden steeds meer optimistische signalen door uit de onderhandelingen.

Engels ontbijt
De 28 regeringsleiders en staatshoofden gingen uiteindelijk pas om 21.40 uur aan tafel, terwijl er oorspronkelijk rond 11.00 uur een 'Engels ontbijt' gepland stond om de zaak te beklinken.

Hieronder een overzicht van de belangrijkste afspraken.

Soevereiniteit:

Lidstaten krijgen meer mogelijkheden nieuwe Europese wetsvoorstellen tegen te houden of veranderen. Als 55 procent van de parlementen in de 28 lidstaten inclusief een paar grote landen tegen is, wordt het voorstel introkken of aangepast.

Groot-Brittannië wordt uitgezonderd van de verdragsterm 'ever closer union’, die inhoudt dat EU-lidstaten politiek steeds verder integreren.

Sociale zekerheid/immigratie:

Als het systeem van sociale zekerheid zwaar onder druk staat omdat burgers uit andere EU-landen hier een beroep op willen doen, dan kan een 'noodremsysteem' worden geactiveerd. Het land zou dan deze werknemers sociale uitkeringen gedeeltelijk mogen ontzeggen in de eerste vier jaar nadat ze zijn gaan werken. Deze noodrem mag zeven jaar van kracht zijn, zonder mogelijkheden tot verlenging.

Ook komen er strengere eisen voor het uitkeren van bijslag voor kinderen die niet wonen in het land waar de ouder werkt. Die wordt berekend aan de hand van de levensstandaard in het land van herkomst. Dat mogen alle EU-landen direct gaan doen bij nieuwe aanvragen en vanaf 2020 ook voor al bestaande kinderbijslaguitkeringen.

Economisch bestuur:

Eurolanden zullen rekening houden met het effect van hun beslissingen op landen die de euro niet hebben. Op hun beurt mogen niet-eurolanden, waaronder Groot-Brittannië, geen maatregelen treffen die de eurozone schaden.

Er is ook een disclaimer ingebouwd: de afspraken worden pas van kracht als de Britten in meerderheid ervoor kiezen lid te blijven van de EU.