Tijn Docter speelt dronken zwager in Familie

In Amsterdam vindt donderdagavond de première plaats van de nieuwe versie die gezelschap Het Toneel Speelt maakte van het stuk over een familie die naar een chalet gaat om afscheid te nemen van moeder, die een terminale ziekte heeft. Acteur Tijn Docter (Levenslied) speelt de rol van zwager Von.

Kan je iets vertellen over het karakter dat je speelt?

''Von is een romantische alcoholist. Gelukkig is zijn vriendin Bibi, de dochter van de familie Tegenkamp, heel tolerant. Von is, net als schoondochter Sandra, aangetrouwd en dus een buitenstaander in de familie. Hij zit eigenlijk het liefste in stilte bij zijn oliekacheltje in zijn boekwinkeltje te lezen. En te drinken. Hij is iemand die vooral observeert.”

Is Von een leuk personage om te spelen?

''Ja, heel dankbaar. Want hij is eigenlijk het doorgeefluik voor het publiek dat met een afstandje naar de familie kijkt. En naarmate het stuk vordert, gebeurt dat door steeds beschonkener ogen. Uiteindelijk wordt ook hem het vuur aan de schenen gelegd, waardoor hij zich niet meer aan het geruzie kan onttrekken, maar Von luistert vooral. Als hij toch af en toe zijn ongezouten mening geeft, is dat een flinke motor voor de ontwikkeling van het stuk.”

Waarom is Familie volgens jou zo`n goed stuk?

''Omdat de situatie - een familie een weekend samen opgesloten in een chalet - voor iedereen herkenbaar is. Iedereen heeft zulke vreselijke familiefeestjes meegemaakt. En iedereen zal wel iemand herkennen uit zijn eigen familie. Maar Maria Goos doet iets heel bijzonders met die herkenbare werkelijkheid. Ze gaat elke keer nét een stap verder en voert zaken door tot in het extreme. En dat maakt het tegelijkertijd pijnlijk grappig.”

Heb je de vorige versie gezien in 2000?

''Jazeker! Dat was een heel bijzondere versie. Gijs Scholten van Aschat had op een gegeven moment een hernia. Dus toen heeft regisseur Willem van de Sande Bakhuyzen (in 2005 overleden - red.) de rol van Von een aantal keer gespeeld, met het script in zijn hand. Het leverde een geweldige voorstelling op, heel saamhorig: iedereen hielp hem echt door het stuk heen. Het was heerlijk om naar te kijken, en het ging totaal niet ten koste van de inhoud of de tekst: het bleef steengoed.”

Je hebt zelf met Willem samengewerkt aan de film Ik omhels je met duizend armen. Moest je tijdens het repeteren van Familie vaak aan hem denken?

''Ja, heel erg. Niet zo zeer aan wat hij van onze versie zou vinden, dat hij kritisch stond toe te kijken wat wij met zijn Familie aan het doen zijn. Maar ik zag wel vaak voor mij hoe het dertien jaar geleden moet zijn geweest, dat repetitieproces met Willem en zijn acteurs. Ik ken hem eigenlijk vooral met een kaal hoofd: tijdens het draaien van Ik omhels je kwam hij nog bij van de chemotherapie. Dat beeld van dat bevlogen kale hoofd heb ik heel vaak voor me gezien de laatste weken.”

Is het lastig om een rol in te vullen die in de oorspronkelijke versie al zo goed werd gespeeld?

''Ik kan moeilijk ontkennen dat Von in de vorige versie door twee gruwelijk goede acteurs is gespeeld. Maar dat geldt voor alles van Shakespeare ook, en dat belet mensen ook niet nieuwe versies op te voeren. Ik denk dat wij er vooral profijt van hebben dat Familie in 2000 zo enorm goed en succesvol was. Daardoor komen er nu heel veel mensen weer kijken: die willen zien wat wij er nu mee hebben gedaan. En nu is het aan ons om die versie te evenaren. Of misschien wel te overtreffen.''