Mister Elfsteden vond zichzelf heel gewoon

De Friese boerenzoon schaatste zeven keer de Tocht der Tochten. Hij won die van 1954. Tot op hoge leeftijd bleef hij vitaal en als 69-jarige schaatste Van den Berg nog fluitend de tocht in 1997 uit. Een hersenbloeding maakte in 2001 een einde aan grote sportieve uitdagingen. Woensdag overleed hij, op 86-jarige leeftijd.

Geboren in De Veenhoop, een boerengehucht in Friesland, leerde Van den Berg schaatsen op de vaarten en sloten achter het erf. Van de sport zijn professie maken was er in die tijd niet bij. Hij werd wiskundeleraar.

Schaatsen was wel zijn passie. Hij reed het liefst op natuurijs, maar kon ook uit de voeten op de baan. Van den Berg nam deel aan de Winterspelen in 1956 en 1960 en schaatste ook wereld- en Europese kampioenschappen. In 1947 reed hij als 19-jarige knaap zijn eerste Elfstedentocht. Hij kwam als 24e aan.

Kopgroep

7 jaar later, op 3 februari 1954, won hij bij zijn tweede deelname in een recordtijd van 7 uur en 35 minuten. Van den Berg maakte deel uit van een kopgroep van zes man die op de finish afstoof. Plotseling moest het groepje opzij naar een noodbruggetje. Van den Berg had het als eerste door. In de consternatie zag hij een bordje met daarop 'einde'. Hij stak zijn armen al omhoog en liet zich uitglijden. Anton Verhoeven, 5 meter achter hem, deed hetzelfde. ,,Hij gleed het publiek in. Daar hoorde ik mensen roepen 'jullie zijn er nog niet'.''

Van den Berg perste er nog een keer alles uit en won alsnog. De rijders hadden stuk voor stuk de in kleinere letters geschreven tekst op het bordje over het hoofd gezien: 'Einde… over 500 meter'. Van den Berg kon zijn stunt in 1956 niet herhalen. Hij werd zesde achter het vijftal dat arm-in-arm over de finish kwam. In de beruchte helletocht van 1963 werd hij derde.

'Geen wonder'

De jaren schreden voort en Van den Berg bleef maar hardrijden. Als 49-jarige kon hij nog met de besten mee: ,,De mensen moeten me niet beschouwen als een wonder, dat wil ik helemaal niet. Ik ben een gewone sportman, ik mag nog graag schaatsen en nu, met die marathonwedstrijden, voel ik me nog best thuis in dat gezelschap. Mijn leeftijd heeft daar niets mee te maken.''

In 1985 en 1986 waren er weer Elfstedentochten. Van den Berg, nog altijd fervent marathonschaatser, was inmiddels te oud om voor de winst te strijden. Hij reed ze wel keurig uit. ,,Het waren gewoon verlengde marathons.'' In 1997 volbracht hij als toerrijder de Elfstedentocht.