Even schitterende natuur, een bijna net zo aangenaam klimaat, aanmerkelijk goedkopere huizen, opmerkelijk weinig patsers, opscheppers en nouveaux riches, en in politiek en sociaal opzicht een progressief-liberale staat. Hoewel – echt progressief bestaat in Amerika eigenlijk niet. Als bezoeker hoor je vaak dezelfde grap: ‘Onze belangrijkste dagtaak is het buiten de deur houden van Californiërs.’
Op een enkele uitzondering na – begin 2016 stond Oregon op z’n kop toen een groep zwaar bewapende separatisten van onduidelijke signatuur een natuurpark bezette – komt de staat zelden in negatieve zin in het nieuws. Als je iets over Oregon hoort, is het vrijwel altijd positief. Het is de op een na schoonste staat – alleen Vermont heeft minder uitstoot van koolmonoxide. Obamacare, de nieuwe ziektekostenverzekering, waartegen enorm verzet bestaat, is in Oregon een doorslaand succes. Het was ook de eerste staat die online stemmen invoerde, en heeft daardoor bij verkiezingen de hoogste opkomst in het land.
Het was een van de eerste staten die discriminatie van homo’s, transgenders en lesbiennes verbood. In 1920 was Portland de eerste stad die een vrouwelijke politieagent in dienst nam. In de jaren vijftig volgde de eerste vrouwelijke burgemeester. De gouverneur is een vrouw, en precies de helft van de bedrijven is in vrouwelijke handen. Wat wetgeving betreft loopt Oregon in de pas met de rest van de Verenigde Staten en de meeste westerse landen. Maar in de praktijk, met zoveel vrouwen aan de stuurknuppel, klopt Oregon niet alleen de andere Amerikaanse staten, maar ook ons Nederlanders en Europeanen. Nog een opmerkelijk detail: Oregon is de eerste Amerikaanse staat waar vrouwen de pil zonder recept bij de apotheek kunnen kopen.
Hoewel het onderwijs niet tot de top behoort, hebben scholen en universiteiten groot succes. Portland is in Amerika de stad met het minste aantal analfabeten en het hoogste aantal afgestudeerden. Dat heeft uiteraard een keerzijde, want de moderne samenleving streeft teveel naar high-tech en te weinig naar low-tech. ‘Bij ons heeft elke barista een master’s,’ noteerde ik in Portland. Je ziet het terug in een interessante statistiek: bedrijven die vanuit Oregon producten exporteren – vooral binnen de VS – vormen de meest lucratieve sector. Op nummer twee staat de ambtenarij, op nummer drie onderwijs en gezondheidszorg, op nummer vier de dienstensector, en pas op nummer vijf de industrie. Die is in absolute cijfers wel de grootste, maar sukkelt in feite een beetje. Niettemin zitten er heel bekende bedrijven, zoals Nike en Intel. Het is, wat je noemt, een on-Amerikaans profiel voor een staat. In Portland staat trouwens ook ’s werelds grootste onafhankelijke boekwinkel, Powell’s City of Books, die een heel blok omvat.
Nederland, maar dan met bergen? Een soort België, dan? Nee, het blijft Amerika. Hoewel: nergens in de Verenigde Staten wordt zoveel gefietst als in het ‘wielerparadijs’ Noordoost Oregon, en alleen al in Portland en omgeving zijn zo’n tachtig bierbrouwerijen. Ik heb het niet onderzocht, maar in Portland beweren ze dat het een stedelijk wereldrecord is.
Oregon is niet een broedplaats van groot talent. Maar er komen wel enkele beroemdheden vandaan. Acteur River Phoenix, bijvoorbeeld, die de sterren uit de hemel speelde, maar op 22-jarige leeftijd overleed aan een overdosis. Chemicus Linus Paulings kwam uit Oregon, en schaatsster Tonya Harding. En de interessantste: uitvinder en computerpionier Douglas Englebart. En wie was dat dan wel? De man die de betekenis van het woord ‘muis’ veranderde van een knaagdier in een computeronderdeel.
Bernard Hammelburg is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio.