In de zomer zitten de kanoeten in het noordpoolgebied, de rest van het jaar zitten ze grotendeels in West-Afrika. Opvallend is dat de kanoeten de afgelopen jaren kleiner van formaat zijn geworden. Jan van Gils van het NIOZ, het instituut dat hier onderzoek naar deed, denkt dat dit te wijten is aan de klimaatsverandering. Door de opwarming van de aarde zijn allerlei trofische relaties, dus de relatie tussen voedsel en de consument hiervan, verschoven in de tijd. "Op de toendra zijn de insecten steeds vroeger uit de grond gekomen als gevolg van de opwarming. De kanoet is niet in staat gebleken om die versnelling bij te houden. De kuikens die op de toendra uitkomen, komen na de insectenpiek uit en hebben zo te weinig insecten om groot te worden."
Schelpdieren
Doordat ze zo klein blijven, hebben ze ook nog eens een kleinere snavel, waardoor ze minder goed bij de schelpdieren kunnen komen, die diep in het wad zitten. "Alleen de dieren met een relatief lange snavel kunnen erbij, waardoor de kleinste kanoeten eerder doodgaan."
Afkoelen
Van Gils en zijn team verwerpen hiermee de theorie dat kanoeten kleiner worden, zodat ze hierdoor beter met de warmte kunnen omgaan. "Het idee is dat het gunstig is kleiner te zijn in een steeds warmer wordende wereld. Kleinere dieren hebben een relatief groot oppervlak in verhouding tot hun lichaamsvolume, dus kunnen beter afkoelen. Dat zou betekenen dat de kleinere individuen binnen hun soort de beste overlevingskans hebben. Bij de kanoeten zien we het omgekeerde van deze voorspelling. De soort kanoet wordt kleiner, maar de kleinsten overleven het slechtste."
Van Gils vreest dat de evolutie niet snel genoeg gaat. "De aantallen gaan keihard achteruit. In de jaren tachtig hadden we een half miljoen kanoeten, nu zijn dat er nog een kwart miljoen."
Het onderzoek verschijnt vandaag in Science.