Neil Armstrong overleden

Amerikaanse media meldden dit zaterdag. De in Ohio geboren Armstrong had eerder deze maand een hartoperatie ondergaan. Zijn familie heeft zaterdag laten weten dat hij als gevolg van complicaties die zich bij die operatie hebben voorgedaan, is overleden.

Armstrong woonde in de omgeving van de Amerikaanse stad Cincinnati, waar hij als professor aan de universiteit van de stad werkzaam was geweest. Armstrong is 82 jaar geworden.

Eerste mens op de maan
Armstrong landde in de nacht van 20 op 21 juli 1969 op de maan als commandant van de Apollo 11 en sprak de legendarische woorden: "Ik stap. Het is een kleine stap voor de mens, maar een geweldige sprong voor de mensheid.'' De hele wereld keek mee hoe de koelbloedige Amerikaan de eerste mens op de maan werd. In totaal bracht hij ongeveer vijftien uur door op het oppervlak van de maan, op 20 en 21 juli 1969.

Hij werd een wereldster, die zijn hele verdere leven het liefst de anonimiteit zocht.

Jeugd
Armstrong was al op jonge leeftijd gefascineerd door vliegen. Op 10-jarige leeftijd vertelde hij een leraar zelfbewust dat hij ooit op de maan zou staan.

Aan zijn vader zou de jonge Armstrong eens hebben toevertrouwd dat als hij in bed lag en op de rand van waken en slapen verkeerde, het voelde alsof hij de grond verliet, het huis uit zweefde en opsteeg boven het platteland van zijn woonplaats Wapakoneta (Ohio).

Vliegbrevet
Nog voor Armstrong zijn rijbewijs behaalde, had hij al een vliegbrevet op zak. Hij werd marinepiloot en gold tijdens de Koreaanse Oorlog (1950-1953) als een koele kikker.

In 1962 trad hij toe tot de astronautenklas van NASA. Zijn eerste ruimtevlucht in 1966 werd direct een vuurproef: Armstrong wist ternauwernood het tollende ruimteschip Gemini 8 te redden.

Apollo 11
De astronaut werd pas echt bekend toen de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie hem koos als gezagvoerder van de missie Apollo 11. Die zou de eerste bemande maanlanding gaan uitvoeren.

Het was midden in de Koude Oorlog en de Amerikanen hadden in de ruimtewedloop met de Sovjet-Unie dringend een succes nodig. Op 20 juli 1969 maakte Armstrong de eerste stappen op de maan. Zijn historische uitspraak schoot hem pas op het laatste moment te binnen.

Anonimiteit
Na de vlucht trok de astronaut zich zo snel mogelijk terug in de anonimiteit. Hij had een gruwelijke hekel aan vraaggesprekken, persconferenties en andere mediaoptredens. Daardoor creëerde hij een zweem van geheimzinnigheid, die veel mensen nog nieuwsgieriger maakte.

In de weinige interviews die hij gaf, maakte Armstrong zich vaak met een korzelig antwoord van de vragen af. Toen iemand hem vroeg hoe het was om op de maan te lopen, antwoordde Armstrong droog: "Piloten houden niet van wandelen, piloten houden meer van vliegen.''

Twee jaar na de maanreis vertrok Armstrong bij de NASA. Hij werd onder meer hoogleraar ruimtevaarttechniek en bekleedde leidinggevende functies in de industrie. In 1986 werd hij vice-voorzitter van de commissie die de ontploffing van de spaceshuttle Challenger onderzocht. Het was een van de zeldzame keren dat Armstrong de camera's op zich gericht voelde. Hij leefde de laatste jaren in stilte op zijn boerderij in Lebanon, in zijn thuisstaat Ohio.

NASA betuigt medeleven
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, de vroegere werkgever van Neil Armstrong: "NASA betuigt zijn medeleven bij het overlijden vandaag van Neil Armstrong, voormalig testpiloot, astronaut en de eerste man op de maan. Neil was 82."

Armstrong de beste
Michael Collins, die met Neil Armstrong naar de maan reisde: "Hij was de beste, en ik zal hem verschrikkelijk missen.'' Collins was een van de drie bemanningsleden van de missie Apollo 11. Hij bleef in een baan rond de maan, terwijl Armstrong en Buzz Aldrin landden.

Reactie Obama
Barack Obama noemde Neil Armstrong zaterdag "een van de grootste helden van de natie ooit, niet alleen van zijn tijd, maar van alle tijden". Armstrong heeft volgens de Amerikaanse president een generatie geïnspireerd "om naar de sterren te reiken''. Obama gaf aan diep bedroefd te zijn.

"Verlies voor de mensheid"
Wubbo Ockels noemde zaterdag het overlijden van Neil Armstrong een "verlies voor de mensheid". Ockels heeft de eerste man op de maan enkele keren ontmoet. Hij omschrijft hem als "fijn en integer".

"Armstrong zei me dat hij gewoon z’n werk had gedaan. Gewoon cool. De geschikte persoon om zo’n klus te doen", aldus Ockels, zelf de eerste Nederlandse ruimtevaarder is.

Elf anderen op de maan
Na Armstrong zijn er nog elf andere mensen geweest die op de maan zijn geweest, allemaal Amerikanen.

- Buzz Aldrin (1930): was net als Armstrong luchtmachtpiloot tijdens de Korea-oorlog. Maakte in 1966 een ruimtereis met Gemini 12. Was na Neil Armstrong de tweede mens ooit op de maan.

- Pete Conrad (1930 - 1999): Conrad zette in november 1969 als derde mens ooit voet op de maan, als gezagvoerder van de missie Apollo 12. Ging ook naar de ruimte in 1965 (Gemini 5), 1966 (Gemini 11) en 1973 (Skylab 2).

- Alan Bean (1932): Studeerde luchtvaarttechniek en werd straaljagerpiloot. Maakte in 1969 zijn eerste ruimtereis, met Apollo 12 naar de maan. Vier jaar later was hij de gezagvoerder van de missie Skylab 3, naar het Amerikaanse ruimtestation Skylab.

- Alan Shepard (1923 - 1998): was in mei 1961 de eerste Amerikaan in de ruimte. Werd in februari 1971 de vijfde mens ooit op de maan. Sloeg op het maanoppervlak twee golfballen weg.

- Edgar Mitchell (1930): Was oorspronkelijk piloot op een Amerikaans vliegdekschip. Maakte in zijn leven één ruimtereis, met Apollo 14 in februari 1971. Zesde mens op de maan.

- David Scott (1932): Maakte in 1966 zijn eerste ruimtevlucht, aan de zijde van Neil Armstrong. Drie jaar later maakte Scott deel uit van de bemanning van Apollo 9, die de historische maanreis van dat jaar moest voorbereiden. Scott landde in juli 1971 op de maan. Eerste astronaut die met een voertuig rondreed op de maan.

- James Irwin (1930-1991): Was in juli en augustus 1971 de achtste mens op de maan.

- John Young (1930): Young had een van de langste loopbanen in de ruimtevaart ooit. Zijn eerste vlucht maakte hij in 1965, de zesde en laatste in 1983. In april 1972 werd Young de negende mens op de maan.

- Charles Duke (1935): De jongste maanreiziger ooit. Duke zette in 1972 voet op de maan, als tiende mens ooit.

- Harrison Schmitt (1935): was opgeleid als geoloog, maar stapte in 1965 over naar de NASA. Eind 1972 landde Schmitt met Apollo 17 op de maan. Schmitt verliet de NASA in 1975 om voor de Republikeinen de politiek in te gaan. Hij was zes jaar senator voor de staat New Mexico.

- Eugene Cernan (1934): Cernan reisde met Schmitt naar de maan. Hij keerde als laatste van de twee terug in de module, en is daarmee voorlopig de laatste mens die heeft rondgelopen op de maan.