Er is nog geen nieuw akkoord bereikt tussen Europa en de VS over de uitwisseling van gegevens. De verantwoordelijke Europees Commissaris Vera Jourova van Justitie heeft dat gisteravond bekendgemaakt. De nationale toezichthouders op databescherming hadden Brussel tot gisteren de tijd gegeven om een nieuwe deal te maken.
CDA-Europarlementariër Jeroen Lenaers vindt dat de gegevens van Europese burgers - "alles dat je gebruikt via Google, Facebook en Apple" - goed beschermd moeten worden. Die data wordt vaak in de Verenigde Staten opgeslagen, en daarvoor is een akkoord nodig. Lenaers: "Het Europees Hof heeft besloten dat data van Europeanen niet naar landen waar ze niet adequaat beschermd worden - zoals Amerika - gestuurd mag worden."
Handhaving kan juridische gevolgen hebben
Vandaag en morgen komen datatoezichthouders van de Europese Unie bij elkaar om te bepalen wat er nu moet gebeuren. Volgens Jourova zit er wel schot in de onderhandelingen, zegt Lenaers, dus zou ze kunnen pleiten voor meer onderhandelingstijd. "Maar ze zou ook kunnen zeggen: 'we gaan handhaven'.
Sinds de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden zijn er volgens Lenaers met name veel vragen over de toegang die veiligheidsdiensten hebben tot verzamelde gebruikersgegevens. "Het belangrijkste is: de VS moet de data van Europese burgers beschermen. Vanuit onze eigen principes is het verboden om data te sturen als in het land zelf, zonder enige beperking tot de noodzaak en proportionaliteit, toegang is voor veiligheidsdiensten."
Handhaving is heet hangijzer
Hoe er precies met de data omgegaan moet worden is momenteel een "heet hangijzer", zegt Lenaers: "Hoe ga je toegang van veiligheidsdiensten organiseren, hoe ga je toezicht houden en hoe krijgen Europeanen de kans om, als er toch inbreuk op hun privacy wordt gedaan, op een fatsoenlijke manier klachten over in te dienen?"
Wettelijk kader voor bedrijven
Momenteel ontbreekt een wettelijk kader voor uitwisseling met de VS en dus is er geen zicht op welke gegevens waarheen gaan en vandaan komen. Volgens het CDA is het voor bedrijven belangrijk dat er een regeling komt. "4700 bedrijven stuurden via de oude regeling data vanuit de EU naar de VS", zegt Lenaers. "Daarnaast zijn er nog duizenden MKB-bedrijven die hun klantgegevens in de cloud van Apple hebben staan. Maar Apple heeft nog geen datacentra in Europa, dat moet allemaal naar de VS en zou dan illegaal worden. Het is alllemaal kunst- en vliegwerk, Europa moet een helder kader neerleggen zodat kleine bedrijven er geen last van hebben", pleit Lenaers.
Twijfels
Lenaers heeft nog wel twijfels over de juridische haalbaarheid van het plan dat Jourova voorstelt. "Dat moet goed nagekeken worden, want het laatste dat we willen is dat er nu een akkoord komt dat over anderhalf jaar door de Europese Commissie naar de prullenbak verwezen wordt."