Wat is de beste tijd van de dag voor een examen?
Hoe later op de dag je een examen doet, hoe lager de score. Het effect is niet heel erg groot, maar het is er wel. En er is ook een oplossing, zegt Mark Beekhuis.
Het licht misschien voor de hand: 's morgens ben je nog fris, en dan wordt je elk uur wat meer vermoeid. Dat was ook wat Hans Henrik Sievertsen van het Deens Nationaal Centrum voor Sociaal Onderzoek dacht. En hij had gelijk - maar niet helemaal.
Voor dit onderzoek gebruikte hij de gegevens van de Deense Nationale test. De meeste leerlingen maken een heel aantal van die tests tussen hun achtste en hun vijftiende. Het is geen examen, en er hangt dus niet zoveel vanaf. Het is vooral om te weten hoe je ervoor staat.
En er is een belangrijk verschil met de CITO-toets. Hier maakt iedereen hem tegelijkertijd. In Denemarken vraagt de leraar of lerares de toets voor je aan. En dan komt er een bericht, wanneer jij achter de computer moet gaan zitten.
En dus heb je iets om te vergelijken. Want iedereen maakt een zelfde toets. Maar niet op het zelfde moment. Sievertsen: "We saw this pattern: the later in the day, the worse the results."
Maar hoe groot is dan het effect? Niet zo heel groot. Het liefst praat Sievertsen in termen van standaarddeviaties: 1 procent per uur. Maar dat kun je niet zomaar omrekenen naar een score van de toets. Wat je wel kunt doen is het omrekenen naar iets wat net iets beter te begrijpen is.
Het scheelt een kwart-procentpunt in een ranking. Dus hoor je om 9 uur 's morgens bij de beste 80 procent, dan hoor je om 10 uur bij de beste 79,75 procent. Dat effect is ongeveer even groot als bij twee kinderen uit twee gezinnen, waarbij het ene gezin 1000 dollar per jaar meer verdient.
Tot zover klopte de theorie van Sievertsen dus. Maar er bleek nog een effect te zijn. Want niet alle uren neemt de score af, soms neemt die ineens toe. Als de oorzaak van de slechtere score vermoeidheid was, zou de reden daarvan dan misschien de pauzes zijn?
Dat blijkt inderdaad het geval, en het effect van een pauze van 20 tot 30 minuten is zelfs 2 keer zo groot als dat van vermoeidheid. En hoewel ook dat effect nog altijd niet zo heel erg groot is, komen de onderzoekers wel tot de conclusie dat het belangrijk is om voldoende pauze te hebben, voor je aan een toets begint.
