Onderzoek doen naar je eigen collega’s is normaal gesproken voor de meeste mensen geen dagelijkse bezigheid. Toch is het in Nederland staatsrechtelijk zo geregeld dat het OM afstand moet nemen wanneer fractievoorzitters in het onderzoeksplaatje terechtkomen. De zaak wordt in dat geval overgedragen aan de Tweede Kamer.
Tom Heijm, oud-politierechercheur in Amsterdam, zet zijn vraagtekens bij deze aanpak. “Eigenlijk gaat het om een strafbaar feit. Een ambtsmisdrijf. Er wordt gemakshalve vergeten dat ook het schenden van een staatsgeheim strafbaar is, dus daar hoort een strafrechtelijk oNounderzoek bij.”
Heijm twijfelt of zo’n onderzoek gedragen kan worden door de Tweede Kamer. “Er komen meerdere bevoegdheden bij kijken, interviewen alleen is niet altijd genoeg. Mogen de leden van de onderzoekscommissie bijvoorbeeld ook andere middelen inzetten om te controleren of de verdachte wel de waarheid spreekt?”, vraagt hij zich af.
Niets is wat het lijkt
Toch is liegen onder ede voor Kamerleden zo fataal voor hun positie dat je zou denken dat ze tijdens een verhoor de waarheid zullen spreken. Heijm denkt daar anders over, “Als politierechercheur zeg ik altijd: ‘Niets is wat het lijkt. En ja mensen zijn geneigd om hun hoofd te redden en zullen daarvoor liegen. Ook onder ede.”