In twintig jaar hebben we 30 onderwijsvernieuwingen gehad. Die hebben er allemaal niet voor gezorgd dat ons onderwijs beter is geworden. In andere landen lukt het wél om het onderwijs een boost te geven, legt BNR-redacteur Walter Monster uit. "De onderwijsvernieuwingen van de afgelopen twintig jaar hebben in ons land niet voor beter onderwijs gezorgd. Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau McKinsey. Ondertussen lukt het in twintig andere landen wel om enorme stappen te zetten."
Monster vervolgt: "Daarom moeten in Nederland de lerarenopleidingen verbeterd worden. Het vak van leraar moet professioneler worden en de schoolleiders moeten zich beter ontwikkelen. In het buitenland lukt dat dus wel. In Finland bijvoorbeeld mag alleen de beste tien procent van de universitair afgestudeerden voor de klas staan."
Crème de la crème
"Zeg maar de crème de la crème", concludeert Monster. "Op Amerikaanse scholen wordt een halve dag per week gebruikt voor kennisdeling tussen docenten, daar waar Nederlandse docenten nauwelijks uit hun kamers komen. En waar in Nederland minder dan de helft van de schoolleiders tijd besteedt aan het coachen van docenten, is dat in excellente schoolsystemen in het buitenland maar liefst driekwart van de tijd."
Docentkwaliteit
Walter Dresscher, voorzitter van de Algemene Onderwijs Bond en voorzitter van de Stichting van het Onderwijs, reageerde dinsdag op BNR: "Met name in de ontwikkelde landen zie je dat het heel belangrijk is dat het onderwijsbeleid zich richt op de kwaliteit van het lesgeven en de leraar, omdat dat volgens dit onderzoek de belangrijkste factor is om de onderwijsprestaties te verhogen. Terwijl wij in Nederland hebben gezien dat heel veel onderwijsbeleid is gericht op herstructurering: de Tweede Fase - dan moest het weer anders ingedeeld worden -, de bachelor-master structuur. Dus er is heel weinig gedaan aan de docentkwaliteit."
Overleg
In Finland hebben ze een zogenaamd excellent onderwijssysteem. Wat doen ze daar beter? Dresscher: "Daar zorgen ze dat ze bij de opleiding van leraren de beste studenten binnenkrijgen. Die leiden ze heel goed op. Ze zorgen er ook voor dat de leraren, als ze eenmaal begonnen zijn met werken, heel intensief met elkaar praten over wat nou de beste methode is, wat werkt en over hoe zij zelf en hoe anderen werken."
Daar komt volgens Dresscher bij dat de Finnen heel goede schoolleiders hebben. "Die bieden leraren heel veel ruimte en coachen heel goed om al die activiteiten te ontplooien die nodig zijn om beter les te geven."
Doodzonde
Sijbolt Noorda is voorzitter van de Vereniging van Universiteiten en vice-voorzitter van de Stichting van het Onderwijs. Aan hem de vraag hoe groot het probleem is dat we blijven steken op hetzelfde niveau. "Het is doodzonde dat als je goud in handen hebt, het niet pakt. We hebben geen enkele reden om het in Nederland niet net zo goed te doen als in sommige delen van Canada of in een land als Finland of Korea. Ontzettend veel slimme leerlingen, toegewijde leraren, goede scholen: dan wil je die stap van goed naar geweldig ook in Nederland kunnen maken en dat lukt niet."
Bij Tweede Kamerlid voor de VVD, Ton Elias, kan het rapport op veel steun rekenen. Hij zei dinsdag op BNR: "“Het rapport van McKinsey geeft precies aan – het is een verademing om het te lezen – wat ik al sinds ik onderwijswoordvoerder ben, roep: wij hebben een mentaliteitsverandering nodig in het onderwijs.”
Elias legde uit wat hij voor ogen heeft: “Geen zak met geld, geen nieuwe onderwijshervormingen, gewoon met z’n allen er aan gaan staan en leren van elkaar. Intercollegiale visie, toetsing. Inderdaad een lokaal verder kijken, schoolleiders die aan de slag gaan.”