In plaats van 26 zelfstandige korpsen hebben we sinds deze week 1 landelijk politiekorps met 1 landelijke chef. Minister Opstelten denkt dat deze Nationale Politie verschillende voordelen heeft: minder bureaucratie, minder tijd kwijt aan papierwerk en meer agenten op straat.
'Geen mensen op straat'
Mans, als burgemeester van Enschede in 2000 geconfronteerd met de vuurwerkramp, over dat laatste: “Daar geloof ik geen bal van. Mijn ervaring is dat alles wat je groter maakt, méér bureaucratie oplevert. En bureaucratie betekent een aanslag op mensen. En aanslag op mensen betekent dat je dus geen mensen op straat krijgt.”
De Ondernemingsraad van de politie Amsterdam stelde woensdag op BNR dat de grote reorganisatie de komende jaren zorgt voor minder agenten op straat. Minister Opstelten ('dat moeten en zullen we voorkomen') en korpschef Gerard Bouman van de Nationale Politie (‘het gemak waarmee je dat zegt, vind ik overdreven'), ontkennen dat.
Geleerd van het verleden
Volgens Opstelten was er bij de laatste herschikking van de politie in de jaren '90 wel tijdelijk minder blauw op straat. Maar daar is van geleerd, stelt hij. "Tijdens de verbouw zal de verkoop door moeten gaan."
Jan Mans vreest bovendien dat burgemeesters van kleine gemeenten er door de Nationale Politie bekaaid van af komen. “Als je alles vanuit één grote centrale moet aansturen, dan gaan prioriteiten in de Schilderswijk in Den Haag waarschijnlijk voor op een gegeven moment. En de burgemeester in de kleine gemeente heeft het nakijken. Daar zit mijn zorg.”
'Veel schijven'
Mans was in de tweede helft van 2012 waarnemend burgemeester van Gouda, de gemeente waar Marokkaanse jongeren regelmatig voor problemen hebben gezorgd. "Ik heb daar ook vastgesteld dat ik op een gegeven moment mensen nodig heb. Nu moet ik dan naar Den Haag toe om te kijken of ik ze kan krijgen. En wanneer heb ik mensen nodig? Op het moment dat ik bepaal dat er onrust in een wijk dreigt en ik het nodig vind dat er wordt ingegrepen. Ik moet nu zóveel schijven langs - ik moet ze zo ver gaan halen, dat ik vrees dat ik niet adequaat bediend word op het moment."
'Landelijke prioriteiten gaan voor'
"Ik ben ervan overtuigd dat het veel moeilijker wordt voor de burgemeester om prioriteiten in een gemeente gerealiseerd te krijgen, omdat alles nationaal wordt aangestuurd. Stel je voor: ik ben burgemeester van gemeente X en ik heb ineens een rel in de stad en wil ME-inzet hebben. Je moet eens kijken wat je allemaal moet doen om dat gerealiseerd te krijgen. Er zijn landelijke prioriteiten gesteld en die gaan altijd voor. Dat betekent dat jouw prioriteiten die in zo’n stad heel belangrijk kunnen zijn, naar de achtergrond geschoven worden.”
'Veiligheid verloren'
Toch ziet Mans ook een voordeel. “Een aantal dingen kan beter geregeld worden, met name automatisering en dat soort dingen. Dat begrijp ik heel goed en daar heb ik geen enkel probleem mee. [...] Maar in de wijken wordt een heleboel politiezorg gedaan, die zeer wezenlijk is voor het veiligheidsniveau van stad en land. En ik vrees dat dat verwaarloosd wordt en dat daardoor een stukje veiligheid verloren gaat."