Eurocrisis
Een doorlopend monster in het afgelopen politieke jaar is de schuldencrisis. Waar het kabinet eigenlijk de focus wil leggen op problemen van eigen bodem, wordt het vizier al snel verplaatst naar onze Europese bondgenoten. Griekenland zit in zwaar weer en dat vraagt om steun vanuit de Nederlandse staatskas.
Oneens
De problemen groeien in de eurozone en de druk op de politieke leiders neemt toe. Rutte en De Jager krijgen steun van de PvdA en kunnen daarom vrienden maken in Brussel.
Wilders stribbelt tegen en laat zelfs een gerenommeerd internationaal bureau uitzoeken wat de gevolgen zijn voor een Nederlandse terugkeer naar de gulden.
Foutje
De eurocrisis is ook de aanleiding voor de eerste echte fout van Rutte. Rutte zegt, na een eurotop in juli, dat de Grieken 109 miljard euro steun kregen, waarvan 50 miljard van banken en verzekeraars, en pocht zelfs tegen journalisten dat hij de getallen zeker weet.
Andere Europese leiders hielden het echter op 159 miljard. Rutte gaat door het stof en maakt zijn excuses.
De demonstrant
In alle sectoren van Nederland worden harde bezuinigingen aangekondigd. Dit veroorzaakt veel kritiek en demonstraties. Vanaf het begin van het jaar krijgt staatssecretaris Halbe Zijlstra veel kritiek op zijn bezuinigingen van 200 miljoen op kunst en cultuur.
Duizenden demonstranten zijn in Den Haag op de been om te protesteren tegen de bezuinigingen. Maar ook bekende Nederlanders beginnen zich te mengen in het protest door te ‘schreeuwen om cultuur’.
Maar er zijn nog veel meer demonstraties door het hele land. Denk bijvoorbeeld aan de studenten over het onderwijs in Den Haag, de huisartsen in de RAI en de duizenden mensen op het Plein in Den Haag in verband met de bezuinigingen op het persoonsgebonden budget (pgb).
Cohen worstelt, Roemer profiteert
De PvdA moet in 2011 wennen aan haar nieuwe rol als oppositiepartij en vooral Cohen worstelt met zijn rol als oppositieleider in de Kamer. Het gaat hem niet gemakkelijk af, wat leidt tot veel kritiek.
En helaas voor Cohen komt de kritiek niet alleen uit de media. Lilianne Ploumen kondigt haar vertrek aan en uit openlijk kritiek op Cohen. Ze verwijt hem te onzichtbaar te zijn en dat hij teveel wordt ‘meegesleurd in de Haagse dynamiek’. De in december gekozen voorzitter Hans Spekman volgt Ploumen op en moet de partij in 2012 weer ‘back on track’ krijgen.
Waar geen rol is weggelegd voor Cohen, wacht Roemer geen moment. Al snel voelt hij zich wel thuis als oppositieleider. Ook de peilingen reageren hierop. Peil.nl/Maurice de Hond laat zien dat SP sinds het aantreden van dit kabinet van 15 naar 28 zetels stijgt, terwijl de PvdA van 21 naar 18 zetels zakt.
De spagaat van het CDA
Maar de partij die het vooral moeilijk heeft in 2011 is het CDA. De christelijke partij, met haar twee dissidenten, zit in een spagaat tussen haar morele overwegingen en regeren in een rechts kabinet. De moeilijkheden worden vooral duidelijk tijdens het Mauro-debat.
De Angolese jongen wordt in september en oktober het slachtoffer van een politiek spel. Mauro wordt in één klap onderwerp van de dag.
Opnieuw komen de interne discussies van de partij naar boven. Na veel gediscussieer achter de bekende dichte deur en na een wederom veelbesproken congres, beslist de partij uiteindelijk toch het besluit van minister Leers te steunen.
Één zetel, veel macht
Een van de grote spekkopers van het jaar 2011 is de SGP. Het resultaat van de Eerste Kamerverkiezingen in mei 2011 geeft het minderheidskabinet met gedoogpartner Wilders niet genoeg zetels om de plannen door de Eerste Kamer te krijgen. Sterker nog, de kabinetsconstructie komt 1 zetel te kort. En juist dit ene zeteltje kan opgevuld worden door de SGP.
Maar voor niks gaat de zon op en dus levert het kabinet een aantal standpunten in, zoals bijvoorbeeld de winkelzondagen. De SGP-politicus Gerrit Holdijk wordt in één klap de machtigste man van het Binnenhof, omdat juist hij de sleutel in handen heeft om het huidige kabinet voort te laten bestaan.
De ‘groentjes’
Nadat Femke Halsema in 2010 opstapt, is het de beurt aan Jolande Sap om zich te bewijzen als fractievoorzitter van GroenLinks. Ze krijgt meteen een pittig debat voor de kiezen: de Kunduzmissie. Als Mariko Peters in opspraak raakt, moet Sap haar voorzitterskwaliteiten uit de kast halen. Er verschijnen berichten in de media dat de partner van Peters zijn drie kinderen illegaal bij zijn ex heeft weggehaald.
Ook zou Peters in het verleden als diplomaat een subsidieaanvraag van hem positief hebben beoordeeld. De fractie en Sap blijven lang stil over de situatie. Uiteindelijk keurt Sap de actie van Peters wel af, maar krijgt ze het voor elkaar dat de partij niet teveel in diskrediet komt.
In april kondigt ook André Rouvoet zijn vertrek aan. Arie Slob wordt de nieuwe fractievoorzitter van de ChristenUnie.
Een zeer opvallende wisseling van de wacht dient zich aan in december 2011. Niet zozeer door de opvolger, maar de vertrekker: minister Donner. Piet Hein Donner wordt vicepresident van de Raad van State, een omstreden aanstelling. De oppositie vindt de sollicitatieprocedure en de aanstelling niet transparant. Cohen (PvdA) noemt het optreden van Rutte over de aanstelling schijnheilig.
Ook Ineke van Gent (GroenLinks) vindt dat de benoeming van Donner het beeld krijgt van “wij-van-wc-eend adviseren wc-eend.'' Met het vertrek van Donner wordt de Zuid-Hollandse gedeputeerde Liesbeth Spies de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken.
Toon van het debat
Één van de meest spraakmakende momenten van het jaar vindt plaats tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Een berisping aan het adres van Wilders voor het beledigen van de Turkse premier Erdogan met ‘Islamitische aap’, resulteert in een ordinair woordengevecht tussen de twee politieke leiders.
De woorden ‘doe es normaal man’ zijn inmiddels historisch geworden. Maar de Algemene Beschouwingen leveren nog meer gekke benamingen op. Wilders noemt Cohen de ‘bedrijfspoedel’ en de ‘Grote Gedoger’ van het kabinet.
PVV
De gedoogpartij die niet altijd gedoogt: de PVV. Maar een groot en belangrijk gevecht wordt niet in de Kamer maar in de rechtszaal uitgevochten. Op 23 juni 2011 wordt Geert Wilders op alle punten vrijgesproken door de Amsterdamse rechtbank. Hij heeft niet aangezet tot haat en discriminatie en hij is ook niet schuldig aan groepsbelediging.
Dion Graus liet in 2011 ook van zich horen. ‘114-Red een dier’ is in werking gesteld en daarmee behaalt Dion Graus een grote overwinning. Maar er is ook een nederlaag voor Graus. Naar eigen zeggen praat Graus met ‘zand in de mond’ en daarom stapt hij op uit de parlementaire enquêtecommissie De Wit.
Missers en dieptepunten
Zoals elk politiek jaar, kent ook 2011 een aantal missers en dieptepunten. Van de rekenfout van Rutte, het pijnlijke moment bij Pauw en Witteman met het briefje van Bleker aan Mauro, de stekker van Sap, Cohen met de polonaise bij KoffieMax, Opstelten en Schippers die blijven zitten in het busje bij Chemiepack, staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten die de voorzitter op ongepaste wijze onderbreekt, Jeanine Hennis die eerst tegen de weigerambtenaar is maar toch voor stemt en de plaszak van de NS. En dan zijn we er waarschijnlijk nog veel vergeten….