Met welke landen heeft Europa dit soort overeenkomsten nog meer?
Onder meer Chili, Zuid-Afrika, Noord-Afrika, de Palestijnse staat, Israël, Jordanië en Syrië. Dit zijn geen landen die we bij de EU willen hebben. Er is geen directe relatie tussen een associatieverdrag en lidmaatschap."
Er wordt gesuggereerd dat Oekraïne door dit associatieverdrag bij de EU komt.
"Klopt, en dat is onzin. Bij Turkije is het wel begonnen met een associatie-akkoord, maar het heeft twintig jaar geduurd voordat Turkije bij de EU kwam. Er is toen een apart verdrag gekomen waarmee je als land een status als kandidaat voor lidmaatschap krijgt. Het Verenigd Koninkrijk heeft dat ook gehad, maar Zuid-Afrika en Chili gaan dat bijvoorbeeld nooit krijgen. Er is geen enkele directe relatie tussen een associatieverdrag en toetreding tot de EU."
Wat houdt het verdrag dan in?
“Het zijn politieke en economische handelsverdragen ineen en die kunnen verschillen van land tot land. Bij sommige landen ligt de nadruk meer op de handel en bij andere meer op politieke relaties. Het zijn verdragen van de EU om handelsrelaties te verstevigen. Dat kun je niet alleen met economische akkoorden doen, je moet ook naar de politieke situatie van landen kijken. Heel belangrijk is bijvoorbeeld de rechtsstaatfunctie. Daarom zegt de EU tegen landen: we willen graag met jullie verder handel drijven en economische relaties aangaan, maar dan stellen we wel eisen aan jullie functioneren en vooral aan de rechtspraak.”
Hebben associatie-overeenkomsten zich bewezen?
“Echt bewezen hebben associatie-akkoorden zich niet. Je hoopt natuurlijk dat een land gaat functioneren, maar of landen functioneren, hangt van zo veel andere factoren af. Eigenlijk weten we heel weinig van het effect van associatie-akkoorden op de stabiliteit en het politieke functioneren van die landen.”
Een associatieverdrag heeft dus weinig zin.
“Met niets doen weet je dat je sowieso niets bereikt. Het is een instrument om te kijken of we landen verder kunnen helpen met het economisch en politiek functioneren. Daarom hebben we met het Midden-Oosten ook allerlei associatie-akkoorden gesloten. Het associatieverdrag is een instrument en niets meer dan dat.”