Woningmarkt vereist nóg bredere aanpak

Het afschaffen van de overdrachtsbelasting, zoals ChristenUnie en D66 bepleiten, is daar volgens hoogleraar woningmarkt van de TU Delft Peter Boelhouwer slechts een onderdeel van, zei hij maandag bij Pauw & Wiiteman.

"Wat we nu absoluut niet moeten hebben is dat we het weer moeilijker maken om te gaan kopen. We moeten nu stimuleringsmaatregelen hebben. Het verlagen of afschaffen van de overdrachtsbelasting is een hele goede voor een toekomstperspectief."

Wel betwijfelt Boelhouwer of het geld dat daarvoor nodig is uitsluitend bij annuïtaire hypotheken -waarbij de hypothecaire lening in gelijkmatige stappen volledig wordt afgelost- moet weghalen. "Dat ga je nu niet financieren op die manier. Dat levert vooral in de toekomst geld op, dus dat ga je niet helemaal dekken."

Annuïtaire hypotheken
ChristenUnie en D66 kwamen eerder met een plan, waarvan de verplichting van een annuïtaire hypotheek voor 'nieuwe gevallen' een belangrijk element is. Het afschaffen van de overdrachtsbelasting moet worden gefinancierd door het bedrag dat dat oplevert, bevestigt ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten bij Pauw & Witteman.

"Dat is nu het verstorende element in de woningmarkt. Juist starters betalen al 6 procent voordat ze iets in handen hebben. Die 'verhuisbelasting' moet je eraf halen, zodat het voor starters beter mogelijk wordt om een hypotheek te krijgen. Dan kunnen ze toetreden tot de woningmarkt en een bijdrage leveren aan de doorstroming."

VEH en Woonbond
De beperking van de hypotheekrenteaftrek krijgt intussen steeds meer handen op elkaar, ook van belangenbehartigers van huiseigenaren. Marlies Pernot van de Vereniging Eigen Huis werkt samen met de Woonbond aan een plan.

"Als dan de gebruikers van Nederland het er met elkaar over eens zijn dat je de woningmarkt op een andere manier moet financieren, denk ik dat ‘het Catshuis’ toch niet meer kan zeggen; ‘wij willen dat niet’. Het is voor hen een geschenk uit de hemel."

Onzekerheid
Vooral duidelijkheid is nu belangrijk, meent Valentijn van Nieuwenhuijzen, analist Vermogensbeheer bij ING. "Onzekerheid is veel slechter dan slecht nieuws. Met duidelijkheid over slecht nieuws kun je tenminste nog gaan plannen. Mensen die wel degelijk de huizenmarkt in zouden kunnen doen dat niet, omdat ze niet weten waar ze aan toe zijn."

De toekomstige prijsontwikkeling van woningen blijft een heikel punt als de overdrachtsbelasting en de hypotheekrente worden afgeschaft. "Er is een enorme verstoring op de woningmarkt. De prijzen zijn kunstmatig hoog gehouden en met name voor mensen die niet de hoogste aftrek hebben is het moeilijk om in te stromen. Dat moet je niet morgen introduceren, daar moet je 20 tot 25 jaar voor uittrekken", zegt Van Nieuwenhuijzen.

Stimuleren
Hoe dan ook moeten mensen nu gestimuleerd worden om een huis te kopen, meent Peter Boelhouwer. Dat kan naast afschaffing van de overdrachtsbelasting door de afgeschafte startersregeling weer in te voeren. "Die hadden we voor de crisis helemaal niet nodig, maar het was hoogst ongelukkig om die midden in de crisis af te schaffen."

Ruimte voor banken
Banken hebben te weinig bewegingsruimte van de AFM, vindt Boelhouwer. "In het verleden konden ze eigen beleid maken. Iemand die goede perspectieven had kon een hypotheek krijgen, dat is allemaal onmogelijk geworden."

Vooral de nieuwe arbeidsmarktverhoudingen moeten worden meegenomen, meent Marlies Pernot. "Het is normaal dat mensen gewoon een jaarcontract hebben of gewoon als zzp’er aan de slag zijn. Die zouden gewoon meegenomen moeten worden."