Ploumen vertrouwt op goede wil bedrijven bij bestrijding landroof

Kleine lokale boeren zijn vaak de dupe van investeringen in landbouwgrond in ontwikkelingslanden. 'Landroof' noemen de ontwikkelingsorganisaties het. Maar financiële instellingen zien ze vaak als een goede investering. Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking wil aan deze praktijken een einde maken en gaat vandaag met verschillende partijen om de tafel zitten.

Farah Karimi, directeur van Oxfam Novib, sluit niet uit dat aanvullende wetgeving nodig om het probleem aan te pakken. "Als die vrijwillige afspraken nergens toe leiden ligt het bij de overheden om maatregelen te nemen."

Maar Ploumen denkt dat alle partijen van goede wil zijn, zeker ook het bedrijfsleven. "Bedrijven willen het graag goed doen maar weten soms niet hoe. Ze worden geconfronteerd met een gebrek aan lokale regelgeving en weten niet waar ze op moeten letten en ngo's zeggen terecht dat er meer aandacht moet zijn voor op de belangen van de mensen die altijd al op dat land wonen. Goed om voor het eerst bij elkaar te zitten én goed om afspraken te maken. Het gaat niet om een praatcircus, het gaat straks om actie."

Kansen
Ploumen ziet zeker kansen om de bedrijven op een lijn te krijgen. "Bedrijven zijn zich zeer bewust van de risico's van investeringen in ontwikkelingslanden, dat lokale burgers rechten worden ontzegd. Ook een bedrijf als Coca-Cola wil aan de consumenten laten zien dat ze het goed doen. Er zijn heel veel  regels, maar die zijn niet altijd even duidelijk en leiden niet altijd tot de goede acties. Bedrijven weten het vaak niet, dus moeten we met elkaar om de tafel: wat kunnen we samen doen?"

In veel landen wordt er toch anders naar deze materie aangekeken, erkent ook Ploumen. "Maar we zitten om tafel met bedrijven die internationaal opereren.: Cargill, ING, Rabobank, allemaal bedrijven die internationaal opereren en een grotere actieradius hebben dan alleen Nederland. Het is ook een internationale beweging, want de maatschappelijke organisaties slaan niet alleen hier op de trom, maar ook in landen als Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk."

Eén van de allergrootste problemen is het ontbreken van kadasters in de landen. "Dus mensen wonen al decennialang op die grond, maar het is nergens vastgelegd. En dan is het voor bedrijven moeilijk om te zien wie er recht heeft op die grond. Daarom moeten we bijvoorbeeld investeren in kadasters. Mevrouw Karimi heeft ook gelijk: niet alle grote landaankopen zijn verkeerd, maar sommige wel."

Kritisch om de tafel
Dat betekent wat Ploumen betreft dat je met elkaar kritisch om de tafel moet zitten en moet zeggen: wat weet jij wat ik niet weet en waar ik mijn voordeel mee kan doen? "Voorlopig moeten we de regels die er al zijn goed kennen. Ik zet me in om bij de Oeso-richtlijnen - die tegen bedrijven zeggen hoe je maatschappelijk verantwoord moet handelen - meer aandacht te vragen voor de kwestie landrechten en het lijkt me dat die afspraken - vrijwillig maar absoluut niet vrijblijvend - eerst maar eens goed te doen met zijn allen."

"Oxfam Novib laat met de campagne Behind the Brands zien op welke manier bedrijven ermee omgaan. Dat is natuurlijk heel erg  belangrijk en je ziet dat bedrijven daar heel graag actie op ondernemen. Ze willen ook heel graag goed doen. En ze komen vandaag met zijn veertigen naar mij toe."