'TTIP-conflictregeling lokt misbruik uit'

Afgelopen maanden was er veel kritiek op de regeling, die onderdeel is van het handelsakkoord TTIP dat de VS en de EU proberen te sluiten. Bedrijven zouden dan zomaar claims kunnen indienen als landen regels voor bedrijven veranderen. Jan Vos, Tweede-Kamerlid van de PvdA, is erg blij met het gegeven advies. "Er wordt steun uitgesproken voor de kritiek en de alternatieven die zijn uitgedragen. Dat is heel positief."

Claimcultuur
De regeling is oorspronkelijk in het leven geroepen om bedrijven te beschermen, maar er wordt inmiddels vooral misbruik van gemaakt, zegt Vos. "Het moest onze internationale bedrijven beschermen in wat je zou kunnen noemen de 'bananenrepublieken' eind jaren vijftig. Maar het wordt in toenemende mate gebruikt binnen een Amerikaanse claimcultuur om bij overheden geld te halen."

Voorbeelden
Vos geeft enkele voorbeelden van zaken waarbij de regeling op de verkeerde manier werd gebruikt. "Zaken als die van  Philip Morris, een tabaksfabrikant, die moest op een gegeven moment pakjes sigaretten er anders uit laten zien om de gezondheidsrisico's beter inzichtelijk te maken. Ze dienden daar vervolgens een claim voor in bij de Australische overheid. Een ander voorbeeld is een Amerikaanse farmaceutische fabrikant die de Canadese overheid aanklaagde en hier in Europa de uitfasering van nucleaire energie in Duitsland waar Nuon Vattenfall bezwaar tegen heeft gemaakt. Allemaal punten waarvan burgers zeggen: hallo, moeten wij gaan betalen terwijl die bedrijven niet meer doen wat we als land willen?"

Internationaal gerechtshof
Als alternatief voor de private geschillenbeslechting hebben een aantal sociaal-democratische ministers in Europa het idee geopperd om het publiek te gaan organiseren, vertelt Vos. "In een internationaal investeringsgerechtshof. Daar kunnen staten en bedrijven claims dan onderling uitvechten bij publieke rechters." En de eerste reacties daarop van de Adviesraad zijn dus positief.