Knollen voor citroenen verkopen gaat een flinke duit kosten

Het debat over de voedselkwaliteit kwam er naar aanleiding van recente berichten over rundvlees waarin paardenvlees verwerkt bleek, of bio-eieren die geen bio-eieren bleken te zijn. De Kamer wil nu veel betere controles, zodat de kans groter is dat voedselfraudeurs gepakt worden.

Bezuinigingen Rutte-II
Minister Schippers is de Kamer goed gezind. Als het aan haar ligt, worden de voorgenomen bezuinigingen op de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) teruggedraaid.

“Ik ben het met de Kamer eens en ik ga zelf proberen uit mijn eigen begroting de dekking te vinden voor de bezuinigingen Rutte-II voor de komende jaren. Juist omdat ik vind dat het niet verstandig is om te bezuinigen op de NVWA. Als dat lukt, dan zal ik dat budget inzetten ten behoeve van de handhaving en de toezicht van de NVWA op de voedsel- en productveiligheid. Dat gaat om 4,2 miljoen euro. Dus het gaat niet om extra geld, maar om het terugdraaien van bezuinigingen Rutte-II op dit onderdeel.”

Al eerder stond er een dergelijke bezuiniging gepland, toen onder Rutte-I. Deze werd eind vorig jaar teruggedraaid.

Hogere boetes
De Kamer wil de pakkans verhogen, maar de fraudeurs vervolgens ook strenger straffen. Ook dat klinkt als muziek in de oren van de minister. Ze gaat onder meer de boetes op voedselfraude fors verhogen. “Nu ligt het plafond op 4500 euro. Het voorstel is dat dit verhoogd wordt naar 78 duizend voor de gehele warenwet. Overigens is beboeten niet het enige, wij kunnen ook via bestuurlijk regime bedrijven blokkeren, voedsel terughalen en zelfs bedrijven sluiten. We beschikken dus over een heel arsenaal aan mogelijkheden.”

"Ik denk dat de problemen hiermee niet zijn opgelost. Fraude is van alle tijden en wordt hiermee niet radicaal uitgebannen. Het zal misschien wel wat minder, door de hogere boetes en betere controles, maar als mensen geldelijk gewin zien, dan blijven ze het gewoon proberen. Het wordt gewoon een berekening: hoeveel levert het op en wat is de kans dat ik daarmee de mist in zal gaan?" Legt Van Boekel uit.

Verkeerde debat
Volgens Van Boekel wordt het verkeerde probleem aangepakt: dit is namelijk economische fraude, zegt de hoogleraar. De voedselveiligheid is niet in het geding geweest. "De controle met het beperkte budget, is vooral gericht op voedselveiligheid en veel minder op die economische fraude en als je dat wilt aanpakken, moet je daar fors meer geld tegenover stellen."

Het debat is daarom ook een beetje een mismatch, volgens Van Boekel: “Waar we zoveel problemen mee hebben, wordt niet aangepakt. Er wordt wat al te opgewonden gereageerd op wat er nu gebeurd is. Het is fout, maar ik denk dat er iets te veel ophef over is, want het gaat in verhouding maar om een relatief klein probleem. Als dit echt om voedselveiligheid gaat, was het een veel groter probleem.

Naming and shaming
Staatssecretaris Dijksma van Landbouw zei gisteren al dat ze voedselfraudeurs wil aanpakken door naming and shaming: ze stuurt hiervoor binnenkort een voorstel naar de Tweede Kamer, maar ze wil dat dit ook Europees wordt aangepakt, herhaalde ze vandaag in de Kamer. “Als iemand in Nederland voor voedselfraude veroordeeld is en die vertrekt naar bijvoorbeeld Cyprus, dan zou je toch willen dat ze in Cyprus de achtergrond van deze persoon kennen.”

Dijksma heeft daarom aan de Landbouwraad voorgesteld om dit ook Europees te regelen. “Dan kun je ook met de uitwisseling van informatie veel effectiever dit boevennetwerk aanpakken”, zegt Dijksma.