Staat aansprakelijk voor deportatie Srebrenica
De Nederlandse staat is aansprakelijk voor de deportatie van ruim 300 moslimmannen na de val van de Bosnische enclave Srebrenica. Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag besloten. De staat is aansprakelijk voor de schade die de familieleden hebben geleden.
De mannen werden in de namiddag van 13 juli 1995 door de Bosnische Serviërs weggevoerd van de compound van Dutchbat. De rechtbank stelt dat Dutchbat had moeten weten dat de mannen gevaar liepen. De meeste mannen zijn gedood.
Deportatie
Nederlandse militairen hadden op het moment van wegvoeren losse identiteitspapieren van anderen mannen gevonden, een signaal dat sprake was van moordpartijen. Omdat Dutchbat de volledige zeggenschap had over de omheinde compound, hadden de Nederlandse VN'ers niet mogen meewerken aan de deportatie van de mannen.
De rechtbank vindt dat de staat echter niet verantwoordelijk is voor de val van de enclave zelf. Het ontbreken van luchtsteun om de enclave te beschermen is niet toe te rekenen aan Nederland. Nederlandse militairen hebben volgens de rechtbank wel verzuimd om oorlogsmisdaden door te geven aan de VN. Maar volgens de rechters zouden de VN ook niet militair hebben ingegrepen als de meldingen wel waren gedaan.
Ruim 8000 moslimmannen gedood
Na de val van Srebrenica zijn meer dan 8000 moslimmannen gedood. Dutchbat is voor het lot van velen van hen niet verantwoordelijk. Veel moslimmannen waren niet naar de Dutchbat-compound in Potocari gevlucht, maar naar de bossen in de buurt van Srebrenica. Dutchbat was daarom niet verantwoordelijk voor wat er met hen gebeurde. Ook oordeelt de rechtbank dat Dutchbat mocht besluiten om niet alle 25.000 vluchtelingen toe te laten tot de compound, maar slechts 5000.
Nederland heeft zich verweerd door te zeggen dat de militairen niets anders konden doen dan meehelpen aan de evacuatie na de val van de enclave. De Nederlanders zouden een genocide niet hebben kunnen voorzien.
De Moeders van Srebrenica, nabestaanden van de slachtoffers, hadden de zaak tegen de staat aangespannen, nadat de Hoge Raad had geoordeeld dat de VN absolute immuniteit genieten.
Gitzwarte bladzijde
De val van de Bosnische moslimenclave geldt als een gitzwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis. Onder het oog van Nederlandse militairen worden duizenden moslimmannen afgevoerd en vermoord. Het leidt tot de val van het tweede kabinet-Kok in 2002 en een parlementaire enquête. Ook in 2014 is het boek dus nog niet gesloten.
