De Rfv adviseert gemeenten en provincies op het gebied van financiën. Gemeenten kochten de afgelopen jaren veel grond, maar de marktomstandigheden zijn veranderd, constateert de Rfv. Daardoor zitten ze nu opgescheept met onverkoopbare grond. De oplossing van de provincie Overijssel: opkopen die grond! Maar geheel onomstreden is deze constructie dus niet, zegt Van Nijendaal. "Sommige provincies zeggen dat het maar de vraag is of dit wel de oplossing is voor het financiële probleem dat gemeentes hebben."
Er kleven inderdaad de nodige bezwaren aan deze constructie, erkent hij. En bovendien lijkt het vooral een boekhoudkundige oplossing. "Als gemeenten verplicht zijn de gronden op termijn terug te kopen, kunnen ze het in plaats van in één keer af te boeken na tien jaar terugkopen. Daar schiet je boekhoudkundig niet veel mee op." En bovendien, zegt Van Nijendaal, is het de vraag in hoeverre je niet vooral risicovol gedrag van gemeenten beloont.
Risicovol
Daar staat tegenover dat in het verleden vaak de aansporing van provincies aan gemeentes ontbrak om bouwgrondlocaties beschikbaar te stellen voor woningbouw, of om die aan te kopen voor de realisatie van woningbouw. In dat opzicht ligt de schuld niet heel eenzijdig bij de gemeenten, meent Van Nijendaal. "Toch kan ik me voorstelen dat het in provincies met gemeentelijke herindelingen kan helpen als je oude schulden uit de grondproblematiek vereffent, in gemeenten met slechte grondposities."