'Transparantie ver te zoeken in financiering ziekenhuiszorg'

Volgens collegelid Kees Vendrik van de Rekenkamer is transparantie ver te zoeken. Hij zegt in gesprek met verslaggever Jeroen Stans: "Er zijn niet veel richtlijnen die handvatten bieden om te controleren of er nou sprake is van gepaste zorg. De ene keer krijg je bij een bepaalde aandoening een bloedonderzoek, de andere keer niet. Ja, was dat nou nodig of niet?"

Vorig jaar werd in totaal 64 miljard euro uitgegeven aan publiek gefinancierde zorg. Daarvan wordt 20 miljard euro uitgegeven aan zorg die wordt verleend in het ziekenhuis.

De financiering van de ziekenhuiszorg is zeer complex. Dat probleem is volgens de Algemene Rekenkamer vorig jaar nog vergroot door wijziging van systemen en maatregelen die door de minister van Volksgezondheid zijn doorgevoerd.

Gevoelig voor fraude
Doordat de financiering van ziekenhuiszorg zo ingewikkeld is, is het systeem zeer gevoelig voor fraude. Vendrik: "Het systeem is gevoelig voor misbruik en oneigenlijk gebruik. Dat is iets anders dan nu al vast te stellen of dat nu ook al op grote schaal gebeurd." Maar, zo benadrukt Vendrik, er is ‘gebruikersruimte, daar zit een grijs gebied van wat wel en niet gepast is'.

Volgens de Algemene Rekenkamer controleren zorgverzekeraars slecht of de geleverde zorg aan een patiënt wel de juiste was. Daarnaast controleren ze onvoldoende of de gefactureerde zorg ook daadwerkelijk is geleverd door het ziekenhuis.

Uitkeren
Volgens Vendrik komt dat omdat zorgverzekeraars vaak een aanneemsom afspreken met ziekenhuizen. Een ziekenhuis krijgt dan een vast bedrag per jaar aan declaraties vergoed. Vendrik: "Dan maakt het ook niet zo heel veel uit voor de zorgverzekeraar of de behandelingen die uit dat bedrag worden gefinancierd of die allemaal gepast zijn of niet. Want dat maakt voor de schadelast van de verzekeraar niets uit. Die moet dat afgesproken bedrag uitkeren. Dat betekent dat men geen prikkel heeft om de declaraties allemaal op juistheid te controleren."

Ook is het volgens de Rekenkamer niet te controleren of de zorgpremie die iedereen betaalt goed wordt besteed.

Euro goed besteden
Zorgverzekeraars Nederland wijst er in een reactie op dat zorgverzekeraars controleren of er gepaste zorg is geleverd. "Zorgverzekeraars zijn gezamenlijk eind augustus gestart met een speciaal programma gericht op oneigenlijk gebruik, ongepaste zorg en misbruik, om ervoor te zorgen dat iedere euro in de zorg goed wordt besteed."

In dat programma worden verschillende activiteiten gebundeld. "Zo gaan zorgverzekeraars extra controleren bij onderwerpen als upcoding en aandoeningen als lage rugklachten en spataderen, waarbij hoge praktijkvariatie is aangetoond. Ook gaan ze samen met zorgaanbieders kijken hoe zorgaanbieders alleen gepaste zorg leveren  en deze zorg correct declareren. Daarnaast gaan zorgverzekeraar meer samenwerken bij controles. Ze gaan meer signalen delen en screening van zorgaanbieders gezamenlijk op te pakken.