'Nederland hield kaarten EU-commissaris te lang op de borst'

Het kabinet schuift minister Timmermans naar voren als nieuwe Nederlandse eurocommissaris, zo schrijft de Volkskrant vandaag. Geen Europese topfunctie voor Dijsselbloem, dus.

Mathieu Segers, universitair docent Europese integratie aan de Universiteit Utrecht, jammer maar helaas voor Dijsselbloem. Waarom is het niet gelukt?

"Het was een hele gewaagde gok om Dijsselbloem zo hoog in te zetten, omdat ook Frankrijk de post claimde die Dijsselbloem wilde hebben, commissaris voor Economische en Monetaire Zaken. Ook de Finse oud-premier, die dus ook een hele hoge status heeft, gaat voor een post in die richting. Dus Dijsselbloem had hele zware concurrentie. Daar komt bij dat hij een persoonlijk verhouding met de nieuwe commissievoorzitter Jean-Claude Juncker heeft die niet optimaal is. En dat zorgt ervoor dat zijn kansen enorm zijn geslonken in de afgelopen maanden."

Heeft Dijsselbloem het niet verpest voor Nederland toen hij Juncker een 'verstokt roker en drinker' noemde?

"Dat blijft maar opduiken in de internationale pers dat dit een belangrijke factor is en dat kan natuurlijk heel goed zo zijn. Het is bekend dat Juncker een prima donna kan zijn in zijn gedrag dus ik sluit het zeker niet uit dat dit een van de doorslaggevende factoren is geweest."

Als Timmermans het niet wordt, dan komt minister Ploumen in beeld. Is dat een slimme zet?

"Er zijn twee dingen over te zeggen. Timmermans wordt nu naar voren geschoven door de Nederlandse regering. Ik denkt dat dat ontzettend verstandig is. Timmermans heeft een enorm goed cv om eurocommissaris te worden. Hij is geknipt voor allerlei functies, dus hij hangt niet echt aan een inhoudelijke post vast. Dat was bij Dijsselbloem wel het geval. Als Timmermans het niet wordt, dan heeft de Nederlandse regering wel een positie om te zeggen: daar willen we wel iets voor terug zien. Wij kunnen dan een vrouw leveren. Dat zou heel erg fijn zijn voor Juncker want hij is naarstig op zoek naar vrouwen voor de nieuwe commissie. En Nederland kan daar dan bijvragen: wij krijgen niet wat we gevraagd hebben, wij leveren ook nog een vrouw, daar moet ook wisselgeld voor terugkomen en dus een zware post. Dus strategisch is de positie voor de Nederlandse regering nu niet zo slecht gekozen."

Hoe vind je dat Nederland dit heeft gespeeld?

"Op dit moment heeft Nederland zich best in een moeilijke positie gemanoeuvreerd om eerst in te zetten op een kandidaat die nu tamelijk kansloos is geworden en vooral ook door heel lang de kaarten op de borst te houden. Want in tegenstelling tot de meeste lidstaten heeft Nederland niet bekend gemaakt wie de officiële kandidaat van de regering was. Dat is nu pas duidelijk."

Maar dat moet je ook altijd een beetje geheim houden?

"In dit geval loopt het anders want hier gaat het namelijk om een heel specifiek punt, namelijk om het aantal vrouwen. Heel veel lidstaten hebben bekend gemaakt wie hun kandidaat is: dat zijn bijna allemaal mannen. Dat betekent dat de lidstaten die het nu nog niet bekend gemaakt hebben, dat daar nu een enorme druk op komt om een vrouw te leveren. Want Juncker heeft zich gecommitteerd bij het Europees parlement aan de opdracht om in ieder geval met evenveel vrouwen als in de huidige commissie te komen. En dat zou betekenen dat bijna iedere lidstaat die nu nog geen officiële kandidaat naar voren had geschoven, een vrouw zou moeten leveren. En dat maakt de manoeuvreerruimte voor Nederland een stuk kleiner."

Dus wie wordt het uiteindelijk?

"De kansen van Lilianne Ploumen zijn goed maar het cv van Timmermans is dusdanige indrukwekkend dat hij zeker niet kansloos is."