Veroordeelde al-Qaedastrijders worden in Saudi-Arabië opnieuw afgericht doordat in de kliniek het goede gedrag van de terroristen wordt beloond. De regering van Saudi-Arabië hoopt op deze manier veroordeelden op langere termijn terug te plaatsen in de maatschappij.
Oog om oog
“Middels beloning gedrag veranderen is de beste manier”, zegt Marius Rietdijk, universitair docent gedragspsychologie. “Onze eerste reflex is om te denken: als zij ons iets hebben aangedaan, dan moeten wij hen straffen.” Maar dat is een eerste emotie, legt Rietdijk uit. “Uiteindelijk zakt die emotie als we het een plaats hebben gegeven in onze rationele hersenen en dan denken we meer aan de lange termijn."
Strafvermindering
Rietdijk legt uit dat spijt betuigen de eerste stap is. Daarna moeten de terroristen zeggen dat ze ook daadwerkelijk willen veranderen. Het nieuwe, goede gedrag vervolgens belonen, kan op verschillende manieren, als de beloning maar niet te groot is. “Bijvoorbeeld middels een puntensysteem. Voor goed gedrag krijgen ze punten en daarmee kunnen ze dan strafvermindering krijgen.”
Parkiet
Het principe van belonen, wordt vaak toegepast op kinderen, zegt Rietdijk, en dat blijkt ook meestal goed te werken. In het centrum voor gedragsverandering van de VU wordt dit principe gebruikt om prestaties van bedrijven te verbeteren. “Ik heb zelfs eens een parkiet gedresseerd, dat kan in een paar minuten. En ik ben ervan overtuigd dat dit ook bij mensen kan.” Hoe lang het ‘dresseren’ van terroristen duurt, durft Rietdijk niet te zeggen.