'Internationaal Strafhof moet Afrikaanse kritiek serieus nemen'

Afrikaanse landen bepreken vandaag op een speciale topconferentie of ze zich afkeren van het Internationaal Strafhof in Den Haag. De Afrikaanse landen vinden het Strafhof een te westers hof, dat zich onder meer om politieke redenen op Afrikanen stort.

De kritiek van de Afrikaanse landen komt niet uit de lucht vallen, zegt Knoops. "Er is veel gebeurd. En er is al veel eerder kritieken geuit op het vervolgingsbeleid van de aanklagers. Zo hebben zes van de acht situaties die onderzocht worden, betrekking op Afrikaanse staten. En de Afrikaanse Unie voelt zich als het ware ‘gediscrimineerd’, doordat het beleid zich alleen richt op mogelijke misdrijven in het continent van Afrika."

De hoogleraar noemt de kwestie een serieus probleem. De aanklagers van het Strafhof zeggen ter verdediging dat ze het niet bewust doen. "Het gaat volgens hen nou eenmaal om misdrijven die veelal op het Afrikaanse continent plaatsvinden. Maar zo ervaren de Afrikanen het zelf niet. Het gaat om de perceptie van de Afrikaanse Unie."

Interne sentimenten
Het Strafhof zou meer rekening kunnen houden met de interne sentimenten, stelt Knoops voor. "Het zou meer processen kunnen overlaten aan Afrikaanse rechtbanken zelf, maar wel met supervisie van het Strafhof. Ik heb dat donderdag ook bepleit tijdens een internationaal congres waar precies dit onderwerp aan orde is gekomen. Je kunt natuurlijk wel respect houden voor de interne rechtsgang, ook al bestaat daar soms een groot vraagteken bij. Maar je kunt dan wel vanuit het Strafhof steun verlenen, zodat de interne strafprocedures in die Afrikaanse landen worden gesupervised en dat er eerlijke processen plaatsvinden."

"Stel dat men zich inderdaad zou terugtrekken, 34 landen die zijn aangesloten bij het Strafhof zijn afkomstig van het Afrikaanse continent, dan zal dat een enorme terugslag zijn voor het Strafhof dat nu zijn tiende jaar heeft gevierd."

Kenia loopt voorop
Kenia loopt voorop in zijn kritiek op het Internationaal Strafhof. En dat moet heel serieus worden genomen, zegt Knoops. "Want het Keniaanse parlement en Senaat hebben in september al aangekondigd dat zij zich gaan terugtrekken uit dat systeem van het Strafhof. Het land heeft ook een campagne opgezet om dit te laten overnemen door de andere Afrikaanse staten."

De kans bestaat dus dat meer Afrikaanse landen zich aansluiten bij het initiatief. "Het is niet helemaal zeker of dat daadwerkelijk gaat gebeuren. Maar de signalen zijn wel serieus en het Strafhof zal er toch iets mee moeten doen om die relatie te herstellen."