Windmolens onvoldoende beveiligd tegen brand

"De onderwerpen die hier opgeworpen worden, zijn meer dan voldoende serieus om de minister daar schriftelijke vragen over te stellen", zegt PvdA-Kamerlid John Kerstens. "Er komen steeds meer van die windmolens. Er zijn dus ook steeds meer monteurs in en om die windmolens aan het werk. Wat kunnen we doen om het werk veilig te maken? Want iedereen heeft er natuurlijk recht op om zijn werk veilig te kunnen verrichten."

Kerstens was naar aanleiding van een ongeluk al van plan later deze maand met minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken, verantwoordelijk voor arbeidsomstandigheden) over het onderwerp te overleggen. Naar aanleiding van de berichtgeving van BNR over de veiligheid rond het onderhoud van windmolens, stelt hij voorafgaand aan dat overleg al schriftelijke vragen. "Het zijn allemaal signalen die vanuit deskundigen zijn gegeven in uw uitzending. Ik vind dat we als Tweede Kamer verplicht zijn om daar serieus naar te kijken."

Aanleiding is de dood van twee onderhoudsmonteurs in het Zuid-Hollandse Ooltgensplaat. De monteurs vonden de dood nadat brand uitbrak in de windturbine waar ze aan het werk waren, weet redacteur René de Monchy. Hoe de brand heeft kunnen ontstaan, wordt nog onderzocht door zowel de politie, brandweer als de Arbodienst.

Duidelijk is dat de brandveiligheid van de turbines niet optimaal is, beaamt brandveiligheidsexpert Frank Butterman van AF-X Fire Solutions. Hij licht op BNR toe: "Als er een brand uit zou breken als gevolg van oververhitting of kortsluiting zijn er genoeg brandbare materialen in de vorm van olie en smeermiddelen. Hierdoor kan de brand zich sneller ontwikkelen."

Opleidingseisen
Maar niet alleen aan het brandveilig maken moet meer gebeuren, vertelt De Monchy. "Ook moet het personeel beter getraind worden hoe om te gaan met noodsituaties. Want de 1900 windmolens in ons land zijn vaak hoger dan een flink flatgebouw en nauwer dan een liftschacht. De opleidingseisen die gelden voor windmolens in de off shore industrie moeten ook gaan gelden voor de geplande en huidige windmolens op het land."

Een woordvoerder van een trainingsbedrijf van onderhoudspersoneel vertelde het volgende, maar wilde niet op de radio: "Wij pleiten voor harmonisering van de trainingen voor personeel dat op windmolens moet werken. Er is namelijk geen goede reden om aan het werk op grote hoogte en nauwe ruimtes andere trainingseisen te stellen dan op water. Nu geldt daarvoor alleen de Arbowet."

Omgeving
Maar naast het beter trainen van iedereen die in de windmolens moet werken en het brandveiliger maken van de turbines en molens, moet er ook beter worden gekeken naar de omgeving. Want bij het afgeven van de vergunning wordt naar van alles gekeken, zo blijkt uit de overheidschecklist. Maar er staat weinig in over de gevolgen van brand door wrijvingswarmte van de draaiende wieken.

"Op zich is het natuurlijk goed om ook vanuit onze expertise daar iets van te vinden", aldus Jan Hazeleger van de brandweer in de veiligheidsregio Utrecht. "Ook is het goed om er advies in te geven om een veiligere omgeving te organiseren voor de mensen die het betreft én voor onze eigen mensen."

Mocht er in een van de bijna 2 duizend windmolens uitbreken, is het nog maar de vraag of de brandweer veel kan doen. Ze staan vaak op lastig bereikbare weilanden, zoals in het geval van Ooltgensplaat. Ook worden ze steeds hoger en groter. Daarbij moet de brandweer vaak gissen naar het model van de turbine, om over elektriciteit, de kans op blikseminslag en de draaiende wieken nog maar niet te spreken.

Kortom, reddings- en bluswerkzaamheden zijn lastiger dan elders op het land.

Extra onderzoek
Intussen is de fatale brand in Ooltgensplaat reden voor de brandweer van Rotterdam om extra onderzoek te doen naar hoe de fatale afloop van de brand voorkomen had kunnen worden.