CPB-cijfers: Partijen halen geen sluitende begroting 2017

Dat blijkt uit de cijfers van het rapport Keuzes in Kaart van het CPB (zie PDF links van dit artikel). De VVD komt uit op 1,1 procent, CDA en PvdA op 1,5 procent en de SP op 1,8 procent. Bij D66 komt het tekort uit op 1,6 procent, bij de ChrU op 1,5 procent, SGP op 1,9 procent en bij DPK 1,6 procent.

Vertrek uit EU
In de cijfers die de PVV heeft laten doorberekenen door het CPB zijn de plannen voor een vertrek uit de Europese Unie als sneeuw voor de zon verdwenen. "Dat zeggen ze wel, dat staat zelfs in hun verkiezingsprogramma, maar ze laten de effecten daarvan niet doorberekenen door het CPB", zegt Hans Verbeek.

Het CPB gaat volgens Verbeek uit van de plannen die de PVV bij hen heeft ingeleverd. De verkiezingsprogramma's zoals ze aan de pers en aan de kiezers zijn uitgereikt hebben daar geen invloed op.

De files nemen de komende vijf jaar het meest af bij GroenLinks, met liefst 67 procent. De PVV en de VVD, toch dé autopartijen, zijn niet echt filevriendelijk: een toename van respectievelijk 12 en 10 procent tot 2017.

Werkgelegenheid
Het verkiezingsprogramma van de VVD levert de meeste banen op: 3,75 procentpunt, terwijl de werkgelegenheid bij de SP uiterst kwetsbaar is, met een afname van liefst 3,75 procent. Ook de PvdA weet zijn pretenties op het gebied van het stimuleren van de werkgelegenheid niet waar te maken: deze neemt bij de sociaaldemocraten met 1 procent af. De werkgelegenheid in de zorg daalt bij de VVD het meest.

De huizenprijzen stijgen bij de VVD en de PVV met 2 procent. Bij partijen die de hypotheekrenteaftrek ter discussie stellen dalen de huizenprijzen. Bij GroenLinks met 7 procent, bij PvdA, ChristenUnie en SGP met 5 procent, SP met 4 procent, D66 met 3 procent en CDA met 2 procent.

Koopkracht
De koopkrachtontwikkeling is het best bij SP, met 3 procent, gevolgd door GroenLinks met 2,5 procent en de PVV met 2 procent. Het CDA komt er in dit opzicht het slechtst van af, met een afname van de koopkracht met 3,25 procent.

CPB-directeur Coen Teulings ziet verbeteringen in de EMU-prognose ten opzichte van 2011. Het houdbaarheidssaldo kijkt nog verder vooruit, vooral met het oog op de vergrijzing. Het houdbaarheidstekort is sinds 2008 afgenomen van 4,5 procent naar 1,5 procent, voornamelijk dankzij het pensioen- en het Kunduz-akkoord.

Teulings constateert tegelijkertijd dat de staatsschuld geen stap vooruit is gekomen ten opzichte van twee jaar geleden. "Als er zeer omvangrijke ombuigingen worden voorgesteld, dan heeft dat gevolgen voor de econoimie. Het is belangrijk om zowel naar korte als naar lange termijn te kijken."

Begrotingsnorm
De PVV wil de BTW in 2013 niet verhogen, maar juist verlagen. Dat heeft gunstige effecten op de korte termijn, maar daardoor gaat de partij in 2013 wel ruim door de 3-procents-begrotingsgrens, zegt Teulings. "Maar ook andere partijen, zoals de DPK, PvdA  en VVD hebben in 2014 en 2015 moeite om de grens van 3 procent te halen."

Staatsschuld
Het zal de komende jaren een forse klus worden om de staatsschuld substantieel terug te dringen. Forse ombuigingen blijken daar uiteindelijk niet zoveel bij te helpen. De partijen ontlopen elkaar niet zoveel, ze komen allemaal rond de 0 procent uit, met uitzondering van GroenLinks.

"Dat komt doordat GroenLinks door de invoering van allerlei milieuheffingen de inflatie flink opstuwt. En daardoor stijgt de nominale groei van het nationaal inkomen. En aangezien de staatsschuld wordt uitgedrukt als een percentage van het nominale inkomen leidt een hoger nominaal inkomen tot een lagere staatsschuldquote."

Pieter Gautier, hoogleraar economie aan de Vrije Universiteit, kan de gunstige werkgelegenheidsontwikkeling bij de VVD wel verklaren. "De VVD bepleit een verkorting van de duur van een uitkering. In de modellen van het CPB werkt het zo door dat mensen wat minder kieskeurig worden met het accepteren van banen."

De gunstige koopkrachtcijfers van  GroenLinks en SP zijn evenmin verrassend. "Die partijen bezuinigen het minst op overheidsbestedingen en ook op de BTW."