Klik hier om te luisteren naar het laatste nieuws over de politieke crisis in Den Haag.
18:20 | De vergadering is gesloten. Morgen wordt er besloten wanneer er wordt gepraat over de bezuinigingen. Waarschijnlijk zal hier donderdag in de Kamer over gedebatteerd worden.
18:19 | Rutte meldt nog dat er geen brief komt van staatssecretaris De Krom over de Wet Werken naar Vermogen, omdat er geen contact is geweest tussen De Krom en de verschillende fracties.
En
verder: "Het CPB maakt om 13:00 uur bekend hoe de bezuinigingspakketten van de fracties uit zullen werken."
18:15 | Kees van der Staaij (SGP) vertelt dat 12 september zijn verjaardag is en grapt dat een derde zetel hoog op zijn verlanglijstje staat.
18:00 | Wilders aan het woord: "Het is te gek voor woorden dat we een boete van Europese bureaucraten krijgen. Wie denken ze wel dat ze zijn."
Roemer vraagt aan Wilders wie nou de waarheid heeft gesproken over de situatie in het Catshuis. "Als iemand zegt, die stoel is blauw, en iemand anders zegt, die stoel is rood, wat zegt u dan?" Wilders: "Dan zou ik zeggen: de stoel is paars."
17:47 | Rutte begint nu over de verkiezingsdatum. "Als ik nu zo alles over zie, maar het kabinet moet dit formeel doen. Maar ik kan me zo voorstellen dat we dit op 12 september organiseren." Vrijdag wordt hier formeel over besloten.
17:41 | Jolande Sap wil horen van de premier of hij stappen wil zetten richting de oppositie, zoals het intrekken van de Wet Werken naar Vermogen (WWNV). Rutte legt uit de staatssecretaris De Krom vandaag achter de schermen met een aantal fracties contact heeft gehad over deze wet. Samsom vraagt om een tussenstand over het er nu voorstaat met die wet.
17:29 | Samsom gaat nu met Rutte in discussie over de procedure in Brussel hoe een land een boete kan worden opgelegd als het niet voldoet aan een begrotingseisen. Rutte legt uit dat de Europese Commissie zich baseert op de onafhankelijke berekeningen van de CPB.
17:25 |
Rutte stuurt morgen aan de Kamer een ontwerp van de brief die hij voor 30 april aan Brussel moet sturen en hij zegt dat daar donderdag over kan worden gedebatteerd.
17:19 | Sap wil duidelijkheid van Rutte krijgen of hij in de toekomst nog wil samenwerken met de PVV. Rutte wil er niet op reageren, om er geen verkiezingsdebat van te maken.
"De premier heeft niks geleerd", concludeert Sap, waarop Rutte weer reageert: "Die conclusie is aan mevrouw Sap en stond volgens mij voorgedrukt op haar briefje."
17:13 | Rutte zegt dat het hele pakket helemaal klaar was. Samsom vraagt zich af hoe het nou zit, omdat Wilders eerder in het debat aangaf dat tot het einde de kans fifty/fity was dat het overleg zou slagen.
17:10 | Rutte: "Er ligt een uitstekend Catshuisakkoord. Het is ongelooflijk zonde dat het zo gelopen is", aldus Rutte.
17:03 | Roemer vraagt zich af of Rutte niet enorm veel spijt heeft om te regeren met de PVV. Rutte reageert: "De VVD en CDA heeft anderhalf jaar goed zaken kunnen doen met de PVV." Hij wil geen ja of nee antwoord geven op de vraag.
17:00 | Rutte: "Ik neem volledige verantwoordelijkheid voor het mislukken van dit kabinet."
16:55 | Pechtold onderbreekt de premier direct, door te zeggen dat de verklaring van Rutte voor zijn keuze om samen te werken met de PVV onvoldoende was. Rutte reageert dat hij veel commentaar heeft gehoord van de fractievoorzitters in het eerste gedeelte, maar geen duidelijke vragen.
16:53 | Het debat is weer begonnen. Premier Rutte wil graag reageren aan de hand van vier punten.
16:39 | Willem Vermeend (PvdA) denkt ook dat er geen meerderheid te vinden is in de Kamer voor het pakket van het Catshuisberaad. "Rutte kan alleen rekenen op de eigen fractie, CDA en D66. Er is maar één optie: hij zal vanavond moeten bellen met Diederik Samsom."
16:34 | BNR's politiek verslaggever Reitsma: "Slob, heel actief in het debat vandaag, wil graag zijn plannen naast het Catshuisakkoord leggen. De ChristenUnie wil dus wel. D66 wil al helemaal spijkers met koppen slaan. Dan heb je er nog eentje nodig om tot een alternatieve meerderheid te komen. GroenLinks is een optie, maar die heeft wel harde voorwaarden."
"De Kunduz-variant gaat dus niet lukken naar mijn idee, want GroenLinks gaat niet zomaar mee."
16:28 |
De vergadering is nu geschorst. Om 16:50 uur gaat het verder, dan reageert Rutte op de vragen en opmerkingen van de Kamer.
16:26 |
Nu is Hero Brinkman aan de beurt.
Hij haalt direct hard uit naar zijn oude partij: "De heer Wilders heeft puur voor electoraal gewin gekozen door de stekker eruit te trekken. Een stem op de partij van Wilders is in mijn ogen een verloren stem."
16:22 | Esther Ouwehand (PvdD) wil ook graag verkiezingen na de zomer.
16:19 | Paul Bovend'eert,
hoogleraar staatsrecht van de Radboud Universiteit Nijmegen, op BNR: "Als je vanmiddag luistert naar het debat, zijn de tegenstellingen zo groot, dat het onwaarschijnlijk is dat er een begrotingspakket kan worden afgesproken. Ze kunnen alleen een technische begroting maken en dat pleit er nog meer voor om die verkiezingen op 27 juni te houden."
16:13 | We naderen het einde van het eerste termijn van het debat. Kees van der Staaij (SGP) is nu aan het woord. Hierna zijn nog Esther Ouwehand (PvdD 5 minuten) en Hero Brinkman (2,5 minuut ) aan de beurt.
16:10 | Slob: "Laat 2012 geen verloren jaar zijn maar nu crisismaatregelen nemen. Pleit voor verkiezingen na de zomer."
16:03 | En we gaan door naar de spreektijd van Arie Slob (ChristenUnie). BNR's politiek verslaggever Hans Verbeek: "Het debat gaat heel snel nu."
15:59 |
Sap herhaalt het plan voor een 'begrotingsinformateur'.
15:54 | Jolande Sap (GroenLinks) krijgt nu haar spreektijd. "Ik ben ongelofelijk boos hoe dit kabinet het leven van mensen de afgelopen anderhalf jaar heeft verknald, door mensen kansen te ontnemen."
15:50 | Samsom vraagt zich af waar de sociaal-liberaal in Pechtold gebleven is. De PvdA-leider vindt dat Pechtold mild is over de plannen van het Catshuisberaad. "Ik hoor bij de meneer Samsom alleen maar eerlijk en sociaal: dat zijn voor mij holle begrippen als je ondertussen miljarden doorschuift naar volgende generaties."
15:43 | Er interrumpeerde niemand tijdens de spreektijd van Roemer, dus nu is Alexander Pechtold van D66 aan de beurt.: "Wie zich overlevert aan de grillen van een populist kan het zich niet permitteren in spijkerbroek en gympies naar de onderhandelingstafel te komen. Je staat zomaar in je pak genaaid.''
15:40 | De SP fractie wil nog steeds dat de verkiezingen zo snel mogelijk worden georganiseerd, het liefste voor de zomer. “Laten we reëel zijn: met verkiezingen voor de deur, zal de begroting voor 2013 er één worden met weinig controversiële zaken. Dat alleen al maakt snelle verkiezingen zeer wenselijk.”
15:34 | Het woord is aan SP-leider Emile Roemer. "Na anderhalf jaar is het experiment van het meest rechtse kabinet ooit gestrand. Sta ik daarvan te kijken? Nee. Ben ik daar blij mee? Ja."
“Natuurlijk zie ik de grote problemen waar we nu voor staan. De haperende economie die maar niet op gang wil komen en de verstorende verhouding in Europa. Maar ik maak me meer zorgen over het gebrek aan vertrouwen. Vooral het gebrek aan vertrouwen in de politiek”, aldus Roemer.
15:28 | Pechtold vraagt zich af waarom het CDA akkoord is gegaan met de bezuinigingen op de ontwikkelingssamenwerking. Buma: “Ik geef toe dat dit een van de meest pijnlijke toezeggingen is geweest vanuit onze partij.”
15:20 | Van Haersma Buma: "Vandaag is het niet eens mogelijk om een meerderheid te vinden om Nederland aan de Europese begrotingsafspraken te laten voldoen. Bedankt mijnheer Wilders, bedankt mijnheer Samsom, bedankt mijnheer Roemer."
15:16 | Het is nu de beurt aan CDA-fractievoorzitter Van Haersma Buma. Hij reageert op de woorden van Wilders: "Wij zagen geen rechte rug, maar alleen maar slappe knieën", aldus Buma.
15:12 | Wilders: "Ik beëindig de steun aan het kabinet met een bloedend hart. Maar ik moet,
ik kan niet anders. Maar ik beëindig de steun niet lichtvaardig. Ik doe dit - en meen dat oprecht - met pijn in het hart.”
15:05 | Slob wijst Wilders erop dat Wilders eerder in de Kamer moties heeft ondersteund
waar de PVV de verantwoordelijkheid neemt voor de begrotingseisen. Slob vraagt zich af of dat nu niet meer geldt. Wilders antwoordt dat toen nog niet bekend was dat het tekort in 2013 zo groot zou zijn.
15:02 | Wilders: “We hebben vanaf dag één gezegd en ook zeven weken lang herhaald dat de drie procent eis niet heilig is voor de PVV. Van ons mag dat in 2013 ook min vier procent zijn.”
15:00 | Het woord is aan PVV-leider Geert Wilders: “Het overleg in het Catshuis is mislukt en ik betreur dat zeer, maar het kon niet anders. We zouden als PVV onbetrouwbaar zijn en niet in het belang van Nederland hebben gehandeld.”
“De keuze was helder: of we kiezen voor Henk en Ingrid, of we kiezen voor Brussel en mega-bezuinigingen.”
14:55 | Pechtold wil graag weten waar de PvdA staat in 2013. Samsom vertelt dat hij al acht miljard bezuinigingen voor 2013 in zijn plan heeft staan. "Maar dat is te weinig", reageert Pechtold. "We zullen toch zaken moeten vinden waar beter draagvlak voor te vinden is. Niet alleen grabbelgoed."
14:50 | Samsom willen graag lange termijn bezuinigingen voor de toekomst en geen korte termijn "sprintje". Blok wil graag helder weten van Samsom zijn, waarop de PvdA-leider wijst naar de plannen die hij twee weken geleden heeft gepresenteerd.
14:45 | CDA en D66 willen weten of de PvdA bereid is om begrotingstekort volgens jaar terug te brengen tot drie procent, zoals de Europese begrotingsregels eisen. Volgens Samsom is er ruimte om van de drie procent af te wijken, volgens Buma niet.
14:40 | CDA-leider Van Haersma Buma vindt dat Samsom te snel met
zijn verkiezingsverhaal is begonnen. “We zitten nog in een ander stadium.” Buma wil graag weten welke stappen de PvdA wilt zetten (bijvoorbeeld op de woningmarkt) om tot de miljardenbezuinigingen te komen. "Het gaat mij om de intentie, hebben we zo'n akkoord voor de zomer?"
14:34 | Samsom: "De verwijten treffen niet alleen de premier, maar ook te vaak ook de politiek als geheel, met voorlopig dieptepunt de dag van gisteren." Hij doelt daarmee op de ruzie over de mogelijke verkiezingsdatum.
"Laten we de handen in één slaan; we houden de verkiezingen om 12 september."
14:32 | PvdA-fractievoorzitter Samsom gaat nu beginnen aan zijn spreektijd.
14:30 | Pechtold wil vandaag afspreken dat er donderdag een financieel debat komt over de hoofdlijnen met alle financiële woordvoerders en fractievoorzitters. Pechtold denkt dat ze daarmee een poging kunnen doen om voor 30 april een plan aan kunnen bieden aan Brussel.
14:28 |
ChristenUnie-leider Slob wil het kabinet aan meerderheid helpen voor crisispakket en krijgt daarop te horen dat VVD bereid is om minder te bezuinigen op passend onderwijs, minder eigen bijdrage in de geestelijke gezondheidszorg en minder bezuinigen op politie. Mits er dekking voor wordt gevonden.
14:25 |
VVD-fractievoorzitter Stef Blok vindt dat de afgelopen anderhalve jaar goed zijn besteed. Volgens hem heeft het minderheidskabinet van VVD en CDA, dat door de PVV werd gedoogd, wezenlijke dingen gerealiseerd, zoals een kleinere overheid en een snellere en strengere aanpak van criminaliteit.
14:19 |
BNR's politiek verslaggever Hugo Reitsma vindt de terughoudende toon van Rutte en Blok opvallend. "Ze willen duidelijk niet meer zwarte pieten."
14:15 | Pechtold wil van Blok weten wat de inschattingsfout is van de VVD en het CDA aan de start van het kabinet. Pechtold: "Ik mis bij de heer Blok het urgentiegevoel en het verantwoordelijkheidsgevoel bij de VVD."
14:10 | VVD-fractievoorzitter Blok prefereert snelle verkiezingen, dus voor de zomer, om financiële schade zo veel mogelijk te beperken.
14:08 | Premier Mark Rutte roept de Tweede Kamer op het eens te worden over maatregelen die nodig zijn om Nederland "op een verantwoorde manier door moeilijke omstandigheden te loodsen''. Rutte zei dat dinsdag in het Kamerdebat over de val van zijn kabinet.
"Stilstand is niet goed voor Nederland'', zei Rutte. De problemen zijn te ernstig: de economie hapert, de werkgelegenheid staat onder druk en de staatsschuld groeit sneller dan Nederland zich kan veroorloven. "Dat zijn de feiten waar niemand voor weg kan lopen. Ik sta hier zonder pretenties, het woord is aan de Kamer en aan de kiezer.''
14:04 | Rutte is begonnen met de regeringsverklaring. De fractievoorzitters krijgen na hem het woord.
14:00 | Rutte is aangekomen bij de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Het debat kan elk moment beginnen.
13:50 | Brinkman wil opkomen voor de burger die moet inbreken in de "ongelooflijke bureaucratische en bestuurlijke kliek in Nederland''. Hij wil in Brussel financiële afspraken heronderhandelen.
Dat zal scheve gezichten geven en pijn doen bij de "politieke elite'' in Nederland. "Maar wij staan daar niet voor, maar voor de burger."
13:35 | Hero Brinkman doet met een eigen lijst mee aan de verkiezingen. Brinkman stapte ruim een maand geleden uit de PVV-fractie en vormt sindsdien een eenmansfractie.
“Brinkman benadrukt dat het een democratische partij wordt waar je lid van kan worden”,
legt BNR’s Jeroen Stans uit. “Hij heeft al namen in z’n hoofd, maar dat gaat
hij pas vanavond bekend maken.”
13:40 | SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij nam zelf het initiatief voor een gesprek anderhalve week geleden met premier Mark Rutte, vicepremier Maxime Verhagen en PVV-leider Geert Wilders. Hij zei dat dinsdag bij RTL 7.
13:00 | Over een uur begint het Kamerdebat. Daar zal worden gesproken over de ontstane situatie, de miljardenbezuinigingen en de nieuwe datum van de verkiezingen. Dat laatste punt lijkt al bekend: Samsom heeft vanochtend zijn standpunt gewijzigd, waardoor de meerderheid voor 27 juni is weggevallen. De verkiezingen zullen waarschijnlijk na de zomer plaatsvinden. Mogelijke data zijn 5 of 12 september.
--------------------------------------------------------------------------
Begrotingseisen
De Kamer en Rutte zullen in debat gaan over de miljardenbezuinigingen die moeten woorden doorgevoerd. Een optie is dat de VVD en het CDA akkoorden kunnen sluiten met andere partijen. Op 30 april moet Nederland aan Brussel laten weten hoe Nederland aan de begrotingseisen wil voldoen.
Het 'controversieel verklaren' van onderwerpen
Omdat het kabinet is gevallen kunnen er onderwerpen controversieel worden verklaard. Dit betekent dat het kabinet op dergelijke terreinen geen besluiten mag nemen. Men verwacht dat de Wet Werken naar Vermogen - vorige week behandeld in de Kamer - controversieel zal worden verklaard.
Datum nieuwe verkiezingen
Een ander onderwerp van debat zal de datum van verkiezingen zijn. Na eerder te hebben gepleit voor een stembusgang voor dezomer, maakte PvdA-leider Samsom dinsdagochtend bekend toch voor de verkiezingen na de zomer te pleiten.
Daarmee is het vrijwel zeker dat de verkiezingen in september worden gehouden. Dit zou dan 5 of 12 september kunnen worden.