'Rutte heeft in Turkije wat goed te maken'
De PVV van Geert Wilders is geen gedoogpartner meer en dat moeten de Turken weten ook. Het is voor de relatie met Turkije belangrijk dat te benadrukken omdat Wilders eerder president Gül heeft beledigd.
Dat zegt oud-minister van Buitenlandse zaken en oud-Secretaris Generaal bij de NAVO Jaap de Hoop Scheffer op BNR. Het is hem niet ontgaan dat premier Rutte na de fotosessie op het bordes bij de Koningin de champagne moet laten staan. Morgen mag Rutte namelijk meteen vol aan de bak en leidt hij een handelsmissie naar Turkije, met in zijn kielzog de nieuwe minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Lilianne Ploumen.
'Koerdenmepper'
De Turkse president Abdullah Gül was in april dit jaar bij ons te gast in het teken van 400 jaar onafgebroken diplomatieke betrekkingen tussen beide landen. Zijn bezoek werd toen overschaduwd door uitspraken van Geert Wilders. De PVV-leider noemde Gül 'een christen-pester, een Koerden-mepper en een Hamas-vriend'.
Volgens De Hoop Scheffer heeft Rutte daarom nog wat goed te maken. "Ik denk dat die beledigingen van Wilders aan het adres van premier Erdohan niet in formele gesprekken aan de orde komen. Maar ik denk dat premier Rutte er goed aan zou doen als hij premier Erdohan en andere Turkse gastheren uitlegt dat er nu een andere coalitie aan komt en dat deze meneer Wilders die hun leiders heeft beledigd, niet langer gedoogt. Dat lijkt me wel nuttig."
'Schadelijk voor relatie met Turkije'
Waarom zou zo’n moment als hij voorstelt beter zou zijn dan een officieel gesprek? “Men heeft over het algemeen de gewoonte, die ken ik ook uit mijn eigen ervaring, dat je niet met voltallige delegaties tegenover elkaar zo’n moeilijk en heikel punt weer oprakelt - maar dat doet bij een ‘social event’. Dus bij een lunch of diner", antwoordt hij.
De Hoop Scheffer: "Ik ga er vanuit dat premier Rutte alle gelegenheid krijgt om dit uit te praten met Erdohan of Gül. Want zo’n belediging is natuurlijk vrij ernstig in de bilaterale relatie tussen twee landen. En zeker met een heel belangrijk land als Turkije."
Plooien glad strijken
“Zo een bevriende leider beledigen: dat doe je niet", zegt De Hoop Scheffer over de opmerkingen van Wilders aan de Turkse regeringsleider. "Dat valt buiten alle diplomatieke kaders. Daar zal de heer Wilders zich weinig van aantrekken, maar dat doet wel schade aan de Nederlandse positie. Ik heb ook zelf ervaren dat die gedoogconstructie in het buitenland buitengewoon moeilijk was uit te leggen. Het woord 'gedogen' is, in welke andere taal dan ook, lastig te vertalen."
Dan: "Maar goed, we kijken vooruit. Rutte en mevrouw Ploumen gaan nu naar Turkije toe en als er nog plooien zijn glad te strijken, zullen dat hopelijk zeker doen."
