So VAR so good: op naar herdefinitie zzp

Het vervangen van de VAR-verklaring door een webmodule moet een wettelijke definitie van het begrip zelfstandige zonder personeel (zzp'er) overbodig maken. Dat concludeert staatssecretaris Frans Weekers van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer. Met de ontwikkeling van een webmodule wil Weekers voorzien in een eenduidige definitie, die betrokken partijen in staat stelt om zelf de beoordeling van de arbeidsrelatie te toetsen.

Geen oplossing
Maar Johan Marrink, directeur van ZZP Nederland, heeft grote twijfels. "De VAR gaat niet verdwijnen, maar hij wordt verplaatst naar een webmodule. En daar los je de problemen niet mee op, sterker nog: we denken dat het alleen maar erger wordt, want je moet het straks gewoon per opdracht samen vastleggen." 

En dat komt er volgens Marrink op neer dat de opdrachtgever een module invult waaruit moet blijken of degene die de opdracht uitvoert wel zelfstandig is. ZZP Nederland ziet daarom weinig in de webmodule. "Ik denk dat het gewoon tijd wordt dat zelfstandigen gewoon worden erkend als ondernemers. Die hele VAR-verklaring kan wat ons betreft weg."

VAR-verklaring
En daarvoor diende ZZP Nederland enkele jaren geleden al het plan in om de VAR-verklaring af te schaffen en om ervoor te zorgen dat er een bewuste inschrijving komt bij de Kamer van Koophandel. "Dan kiezen mensen bewust voor het ondernemerschap. Ze nemen bewust afscheid van zaken als ww, ziektewet en de hele toestand die bij een werknemer hoort."

En als er maar bewust gekozen wordt, dan heb je volgens Marrink die hele VAR-verklaring niet nodig. "Je hebt geen urencriterium nodig, je kunt zelfs de zelfstandigenaftrek veranderen naar een mkb-winstvrijstelling. Dan krijg je aftrekposten naarmate je winst maakt en volgens mij is ondernemen daarvoor bedoeld."

Hetze
"Er is een hetze ontstaan door die hele VAR-verklaring en de controles achteraf door de Belastingdienst. Er is een groot onbegrip bij zowel zzp'ers als bij opdrachtgevers. Wat we een goede zaak zouden vinden is als er eens wat beter wordt gekeken naar bemiddelaars -wij noemen ze trouwens koppelbazen- want daar zit heel wat kaf tussen het koren."

De VAR-verklaring is bedoeld om schijnzelfstandigenuit te bannen, maar dat bereik je hier niet mee, meent Marrink. "Je kunt invullen wat je wilt en dan krijg je de VAR-verklaring die je wilt en als er toch geen controle is maakt het toch niet zoveel uit, blijkbaar. We zullen nogmaals gaan protesteren en oproepen om toch met verstand van zaken naar dit soort dingen te kijken. Misschien kan een nieuw kabinet er wat aan doen."

Snelle beslissing
De extreme groei van het aantal VAR-aanvragen heeft ertoe geleid dat een gewenste snelle beslissing op de aanvraag alleen mogelijk is als de afgifte van de VAR automatisch of semi-automatisch gebeurt, meent staatssecretaris Weekers. Dat levert problemen op voor een grondige inhoudelijke beoordeling van de aanvraag.

Controle achteraf
Ook het aantal controles achteraf door de Belastingdienst is volgens Weekers niet voldoende om bij de grote hoeveelheid VAR-aanvragen in de bestaande systematiek onjuist gebruik en misbruik van de VAR te bestrijden.

Het kabinet wil verder de balans tussen de verantwoordelijkheden van opdrachtgever en opdrachtnemer herstellen. Er moet meer verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever komen te liggen voor een juiste weergave van de feiten en omstandigheden die hij zelf fundamenteel kan beïnvloeden.

Verantwoordelijkheden
Tijdens de ontwikkeling van de webmodule en het herverdelen van de verantwoordelijkheden zal het kabinet zich specifiek richten op het voorkomen en beperken van averechtse arbeidsmarkteffecten, administratieve lasten en nalevingskosten. De markt voor zzp'ers mag niet worden gehinderd, meldt Weekers.