Koopkrachteffecten Kunduz-akkoord uitgelekt

Met in totaal 16 miljard euro aan ombuigingen en lastenverzwaringen willen de partijen in 2013 het begrotingstekort te lijf gaan. Na de zogenaamde uitverdieneffecten blijft er per saldo 12,2 miljard over.

Uitverdieneffecten hebben betrekking op de negatieve gevolgen van bezuinigingen op de overheidsfinanciën, zoals het feit dat mensen als gevolg van een btw-verhoging minder zullen consumeren.

Vervelend pakket
Het akkoord is volgens Elsevier-hoofdredacteur Arendo Joustra "een heel vervelend pakket, in alle opzichten". Maar het kon even niet anders, meent hij. "Maar wat ontbreekt is dat de overheid echt in zijn eigen kosten snijdt. "Het hele probleem is dat de overheid veel te veel uitgeeft. En al dat soort langetermijnmaatregelen is niet genomen. Het is echt een pas op de plaats. Dit wordt niet leuk."

Wat dat betreft was volgens hem het Catshuis-akkoord veel meer afgewogen. "Niet voor niets hebben ze daar zeven weken bij elkaar gezeten. Meer afgewogen, meer hervormingen, verbeteringen. Allerlei bezuinigingen die nu niet zijn teruggedraaid. Dat zou ongetwijfeld een beter akkoord hebben opgeleverd, maar ja, meneer Wilders koos wat anders."

PVV-plannen
Politiek verslaggever Hugo Reitsma kan dat beamen. "Volgens mij staat bij deze details de dierenpolitie er niet meer in en de extra bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking, griffierechten, de voor de linkerpartijen pijnlijkste plannen zijn teruggedraaid, en dat kost geld." 

Het is volgens Joustra opmerkelijk dat de partijen die nu meedoen alle eerdere bezuinigingen van het kabinet meenemen. "Dat hebben ze alvast binnengetikt." 

Samsom
Diederik Samsom, die met zijn PvdA buiten de besprekingen over het Kunduz-akkoord bleef, is niet onder de indruk. "Dit is nog erger dan we dachten. De grote verhalen over compensatie blijken weinig tot niks waard. Een aantal maatregelen, zoals in de geestelijke gezondheidszorg en op het persoonsgebonden budget worden maar deels gecompenseerd.

"Dan doe je weinig aan de akelige bezuinigingen."Ook de compensatie bij de AOW blijkt er niet te zijn. Voor mensen met een klein AOW'tje hakt dit er heel hard in. De details van het akkoord bevestigen mij in mijn zorgen. Het consumentenvertrouwen is verder gekelderd en dan moet je niet de btw verhogen en en oudere mensen in de problemen brengen", meent Samsom.

Ook de effecten op de woningmarkt zijn volgens Samsom allerminst gunstig. "Verder zorgt dit pakket ervoor dat de woningmarkt alleen maar verder op slot gaat. Hoge inkomens ontsnappen de dans en veel maatregelen van het kabinet-Rutte worden niet teruggedraaid. Met dit akkoord wordt de recessie in Nederland verlengd.''

Roemer
SP-leider Emile Roemer is niet minder teleurgesteld. "Hier wordt veel te hard bezuinigd om de 3-procentsnorm te halen. De verhoging van de btw en het eigen risico is heel slecht. Je moet juist zorgen de economie draaiende te houden. Ik ben wel blij met de vergroening van het belastingstelsel en de bankenbelasting, maar dat was al verwacht."

Vooral de gezondheidszorg komt er wat Roemer betreft bekaaid af. "De eigen bijdrage in de zorg is dramatisch. Het pakket gaat niet uit van het hervormen van de zorg. Het is een belasting op ziek zijn. Dit is heel geforceerd bezuinigingen om het gezicht van de minister-president en de minister van Financiën in Europa te redden.''

Wilders
Ook voormalig Catshuis-onderhandelaar Geert Wilders laat geen spaan heel van de plannen. "Een verschrikkelijk akkoord dat mensen diep in hun portemonnee zal raken. Het is slecht voor de economie en slecht voor de koopkracht. De kiezer zal op 12 september hier keihard mee afrekenen. Nederland wordt op deze manier naar de verdoemenis geholpen.''

Investeringen
In de plannen staan ook voor 1 miljard euro aan investeringen, waaronder het terugdraaien van bezuinigingen op het passend onderwijs en de pgb’s in de zorg. Daarnaast is er bijna drie miljard lastverlichting ingeboekt, onder meer door een permanente verlaging van de overdrachtsbelasting.

Het koopkrachtverlies blijft volgens de partijen beperkt tot minder dan 2 procent. Alleen aow’ers met een aanvullend pensioen boven 10.000 euro schieten er meer bij in, met een teruggang van 3,25 procent. Eenverdieners met kinderen met een modaal inkomen (32.500 per jaar bruto) leveren 1 procent in, met twee keer modaal is dat 0,75 procent.

Koopkrachtverlies
Tweeverdieners van wie de partner op half modaal zit verdienen 0,75 procent minder, maar boven dat inkomen is geen sprake van koopkrachtverlies, óf stijgt de koopkracht zelfs licht. Alleenstaande ouders met een minimumloon gaan er gemiddeld 0,75 procent op vooruit.

Sociale minima gaan er ruim een procent op achteruit, aow’ers zonder aanvullend pensioen zien hun koopkracht juist met 0,75 tot 1,25 procent stijgen. Ook bij werkenden gaat de koopkracht er met minder dan 2 procent op achteruit.

Hypotheekrente
Aan de hypotheekrente wordt niet verder gemorreld. In het Catshuis was eerder al vastgelegd dat de renteaftrek bij nieuwe hypotheken al beperkt blijft tot annuïtair, wat neerkomt op een stapsgewijze aflossing over een periode van dertig jaar. Ook wordt de nullijn voor ambtenaren gehandhaafd.

Op enkele punten wijkt het Kunduz-akkoord nadrukkelijk af van het mislukte Catshuisakkoord met de PVV. Zo is de voorgenomen bezuiniging op ontwikkelingshulp van 750 miljoen euro helemaal teruggedraaid.

Het Centraal Planbureau (CPB) moet de definitieve koopkrachteffecten nog wel doorrekenen.