Decryptieplicht op gespannen voet met mensenrechten

Opstelten wil dat verdachten van het bezit van kinderporno verplicht worden mee te werken aan het openen van versleutelde bestanden op hun computer. Op dit moment werkt Opstelten aan een wetsvoorstel om dat voor elkaar te krijgen.

Bezwaren
“Encryptie is het versleutelen van je bestanden: dat is de meest simpele uitleg”, vertelt Axel Arnbak, technisch en juridisch onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam.

“De bezwaren tegen het plan voeren toch wel de boventoon. Het belangrijkste is dat als verdachte in de Nederlandse rechtsstaat niet meewerkt aan je eigen vervolging. Een Robert M. kan niet bevolen worden onder dat beginsel. Dat is een juridisch bezwaar.”

Gespannen voet
Advocaat Geert-Jan Knoops denkt ook dat dat een groot bezwaar gaat worden. “We hebben het over verdachten, dus we weten niet eens of er op die bestanden belastend materiaal staat. Als de medewerking resulteert in je eigen veroordeling dan staat dat op gespannen voet met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.”

Toename
Volgens de minister neemt encryptie toe. Dat is ook de inschatting van Axel Arnbak. “Het is een hele belangrijke manier – nu we steeds meer afhankelijk worden van internetcommunicatie – om die communicatie ook te beveiliging. Het wordt op grote schaal toegepast door bijvoorbeeld bedrijven of de overheid."

"Mensen maken vaak gebruik van encryptie zonder dat ze het zelf in de gaten hebben. Als je bijvoorbeeld contact maakt met je internetbank dan staat er een slotje in je browser. Dat betekent dat je communicatie is versleuteld. Op het moment dat de overheid instrumenten krijgt om zo’n decryptieplicht op te leggen, kan het vertrouwen van het gebruiken van encryptie daarmee wel geschaad worden.”

Niet uitvoerbaar
Knoops denkt ook dat het niet uitvoerbaar is. “Willen we dat de verdachten fysiek worden gedwongen? En om de weigering om mee te werken te gebruiken tegen zo’n verdachte: dat gaat echt in tegen fundamentele rechtsbeginselen.”

Geen nut
De digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom zei eerder vandaag op BNR dat de decryptieplicht geen nut heeft. “Maar het is wel heel belangrijk om je af te vragen of het effectieve maatregelen zijn", aldus Rejo Zenger van Bits of Freedom.