Rutte: niet op elke tussenstand reageren

Als je het één jaar niet haalt is dat niet zo'n punt, meent Knops. "Maar de eindlijn moet wel helder zijn. In 2014 zul je dat doel in zicht moeten hebben om onder die 3 procent te komen. Je zult het begrotingstekort moeten terugdringen en op termijn wel degelijk moeten komen met maatregelen die die houdbaarheid verbeteren."

De staatsschuld drukt door de lage rente tijdelijk niet zo zwaar op de begroting. Op de lange termijn wordt dat wel een blok aan het been, meent de CDA'er. Het kabinet moet dan ook niet wachten tot maart, maar nu met maatregelen komen tegen de sombere economische vooruitzichten. In het Catshuis of niet in het Catshuis, zegt CDA-Kamerlid Raymond Knops.

Ingrijpen
We hoeven niet in paniek te raken, maar deze cijfers noodzaken wel tot ingrijpen, meent Knops. "En niet zozeer een kille bezuinigingsslag, maar meer om te kijken: hoe kunnen we weer gaan investeren? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de economie weer gaat draaien en dat burgers en bedrijven weer gaan consumeren? Het geld is er, het is vooral een kwestie van gebrek aan vertrouwen."

Als het slecht gaat met de economie is het altijd verstandig om te bezuinigen. Maar blind bezuinigen leidt nergens toe, is Knops' overtuiging. Hij pleit voor investeringen in specifieke sectoren om structurele kosten terug te verdienen. Knops pleit daarvoor voor het invoeren van 'revolverende fondsen'.

Energiebesparing
Met zo'n fonds moeten mensen tegen aantrekkelijke voorwaarden gebruik kunnen maken van leningen, om bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen te nemen, legt Knops uit. "Dat brengt de economie weer op gang en op langere termijn heb je minder kosten met bijvoorbeeld energie. Dat kan bij burgers en bedrijven, maar de overheid kan het zelf ook doen bij eigen gebouwen."

"Het kabinet zegt bij bijna alle punten rond de woningmarkt of zorgpremie: wacht even, we gaan studeren. En juist van dat 'wacht even' zeggen mensen 'Ja, wacht even, dat betekent dat we niet weten waar we aan toe zijn en dat leidt weer tot vraaguitval'."

Speculeren
Premier Rutte wil op zijn beurt geen speculaties doen over nieuwe bezuinigingen. "Het zou uiterst onrustig worden als we op iedere tussenstand gaan reageren, temeer omdat de tussenstanden niet zijn uitgetrild."

Het CPB raamt dat de Nederlandse economie in 2013 met 0,5 procent van het bruto binnenlands product krimpt, na een krimp van 1 procent in 2012. Het begrotingstekort neemt iets af van 3,8 procent bbp in 2012 naar 3,3 procent in 2013. Daarmee komt het boven de EU-norm van 3 procent uit.

"Wat het CPB nu doet is aangegeven wat de ontwikkelingen zijn. In het begrotingsproces gaan we afwachten wat de cijfers dadelijk in februari/maart zijn. Dat zijn de cijfers waarop we ook kijken naar de voorjaarsnota", zegt Rutte tegen BNR's Hugo Reitsma.

"Als je ziet hoe het is veranderd sinds september en nu, is ook alles weer mogelijk tussen nu en maart. Het belangrijkste is dat we een gestructureerd begrotingsproces hebt, waarbij je niet tussentijds maatregelen gaat nemen op basis van ieder tussentijds cijfer."

Kerstrapport
"Dit is geen mooi kerstrapport, als je ziet dat de economie nu al anderhalf jaar verslechtert", zegt verslaggever Hans Verbeek. Het heeft met een hoop zaken te maken. De export houdt de afnemende consumptie niet meer in evenwicht. Mensen hebben minder in de portemonnee, onder meer door de btw-verhoging.

Minister Henk Kamp van Economische Zaken erkent dat de kabinetsmaatregelen niet direct een positieve invloed heeft op de economische cijfers. Het raakt de koopkracht van de mensen en dat is onvermijdelijk. Het is noodzakelijk dat we en bij de huizenprijzen op een realistisch niveau komen en dat we bij de overheid inkomsten en uitgaven in evenwicht hebben."

Wat de zaak eventueel nog zou kunnen verlichten is de opbrengst van 3,8 miljard euro van de frequentieveiling van vorige week. "Minister Kamp verwacht dat als we in maart weer eens gaan kijken het begrotingstekort helemaal niet uitkomt op 3,3 procent, maar op of onder de 3 procent. Maar dat is dan incidenteel, natuurlijk."

EU-norm
Voor het kabinet is het 3,3 procent begrotingstekort de grootste tegenvaller, politiek gezien. "Het lukt Nederland gewoon niet om met het huidige beleid onder de 3 procent te zakken. Als je dat zou willen bereiken, moet je twee miljard extra bezuinigen", zegt BNR's politiek verslaggever Hans Verbeek.

Dijsselbloem
Ook minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën weigert mee te doen aan speculaties over nieuwe bezuinigingen. "De vooruitzichten van het Centraal Planbureau en die van De Nederlandsche Bank liggen in grote lijnen in elkaars verlengde. De kern is hetzelfde: het herstel van onze economie vergt meer tijd. Dat is uiteraard zorgelijk, ook met het oog op het op orde brengen van de overheidsfinanciën.''