Dat zijn de belangrijkste conclusies van een onderzoekscommissie uit de Eerste Kamer naar privatiseringen en marktwerkings operaties in de jaren negentig.
Vooral op het spoor ging het fout, zegt commissievoorzitter Roel Kuiper in gesprek met BNR's politiek verslaggever Hans Verbeek. "We hebben gezien dat de NS in de jaren negentig voorbereid werd om geprivatiseerd te worden. De splitsing van de NS en ProRail pastte bij het denken uit die tijd. Het is doorgevoerd, maar geen markt ontstaan. Inmiddels hebben we een instabiele situatie."
"Onze aanbeveling is: heroverweeg die situatie en kijk of je tot een meer stabiele en duurzame ordening op het spoor kunnen komen."
Postmarkt
Maar ook op de postmarkt is de privatisering niet goed verlopen. "Bij de post dacht men dat er een markt zou ontstaan. We hebben nu niet de situatie met meerdere aanbieders. Het zijn er eigenlijk maar twee: PostNL en Sandd. PostNL voert de publieke taak uit voor het bezorgen van post maar is eigenlijk voortdurend in zwaar weer."
"Ook daarvan zeggen we: kijk naar die situatie en is dit wat wij als samenleving willen?"
Evaluaties
Ook staat in het rapport dat er veel mis is gegaan in de besluitvorming rondom veel verzelfstandigingen. De beloofde evaluaties hebben nooit plaatsgevonden. "Het is wonderlijk. We hebben veel interesse in nieuw beleid, maar er is te weinig politieke aandacht voor hoe beleid wordt uitgevoerd", vertelt Kuiper.
"Het is ook heel moeilijk om een vergelijking te maken met de situatie in de jaren tachtig of negentig. Er zijn situaties verbeterd en verslechterd. Over het algemeen is de burger tevreden over de inrichting van de telefoniemarkt, maar ontevreden over het openbaar vervoer."