Reacties op Mursi stromen binnen
In de eerste toespraak na zijn verkiezingszege herhaalde Moslimbroeder Mohamed Mursi dat hij een president voor alle Egyptenaren wil zijn. Wereldwijd stroomden de reacties binnen.
Mursi prees in zijn toespraak ‘de martelaren van de opstand’ en zei dat de revolutie doorgaat. Eerder zondag sprak Mursi al verzoenende taal naar de huidige machthebbers. Hij prees ‘het eerbare en rechtvaardige rechtsstelsel' en ‘de moedige mannen van het leger en de politie die het democratische proces met alle eer hebben beschermd'.
Nieuwe president
Zondag werd bekend dat Mohamed Mursi de nieuwe president van Egypte wordt. De kiescommissie maakte de langverwachte uitslag bekend.
Mursi versloeg in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen Ahmed Shafiq, de laatste premier onder ex-president Mubarak. Er werden ruim 26 miljoen stemmen uitgebracht, een opkomst van 51 procent. Mursi haalde 51,7 procent van de stemmen en Shafiq 48,3 procent.
Op het Tahrirplein, waar tienduizenden mensen op de been zijn, ging een groot gejuich op toen de uitslag bekend werd.
Reacties op Morsi
De verliezende presidentskandidaat in Egypte, Ahmed Shafiq, heeft Mohamed Mursi zondag gefeliciteerd. Shafiq wenst de nieuwe president succes bij zijn moeilijke missie.
Ook uit Nederland reacties op het de uitverkiezing van Morsi. Minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken feliciteert de Egyptische moslimbroeder met het winnen van de presidentsverkiezingen. De minister zegt de nieuwe president op zijn daden te zullen beoordelen.
Volgens Rosenthal zal Morsi als president Egypte 'verder moeten leiden op de ingeslagen weg van democratische transitie'. "Hierbij is het van belang dat de rechtstatelijkheid wordt versterkt, de straffeloosheid wordt tegengegaan en fundamentele mensenrechten, waaronder de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing, worden gewaarborgd'', aldus de minister.
EU-voorzitter Herman van Rompuy bracht via Twitter zijn felicitaties over aan de nieuwe president. "Ik ben blij dat hij president voor alle Egyptenaren wil zijn".
Protesten
De tweede ronde van de verkiezingen was vorige week zaterdag en zondag. De twee kandidaten waren overgebleven na een eerste verkiezingsronde, waarbij geen van de twaalf deelnemers een meerderheid van de stemmen kreeg.
De uitslag liet lang op zich wachten omdat advocaten van beide kandidaten protesten hadden ingediend wegens vermeende onregelmatigheden die onderzocht moesten worden. Beide kandidaten claimden eerder de overwinning.
Brede regering
Morsi, een 60-jarige ingenieur die in de Verenigde Staten studeerde, heeft een tijd in de gevangenis doorgebracht onder Mubarak. Morsi was voorzitter van de Vrijheids- en Gerechtigheidspartij, die door de Broederschap is opgericht. Omdat de partij niet aan de verkiezingen mocht meedoen, legde Morsi zijn functie neer. Officieel deed hij als onafhankelijk kandidaat een gooi naar het presidentschap, maar hij kreeg steun van het goed geoliede campagneapparaat van de Broederschap.
Het Financieele Dagblad schrijft vandaag dat Morsi al sinds de opstand tegen oud-president Mubarak campagne voerde voor een betere vertegenwoordiging van het volk. Zijn Moslimbroederschap leunt op nationalisme en religieuze trots. Zijn slogan is ‘Islam is de oplossing’. Sinds de presidentscampagne is hij gematigder. Zo suggereerde hij nog om koptische christenen in zijn kabinet op te nemen.
Macht van het leger
Het resultaat is een historisch moment voor Egypte: het waren de eerste vrije verkiezingen in de geschiedenis van het land. Morsi is de opvolger Hosni Mubarak, die 16 maanden geleden ten val werd gebracht na een volksopstand.
De militaire raad, die de grootste Arabische natie sinds dat moment leidt, heeft deze maand de presidentiële bevoegdheden beteugeld. De creatie van een nieuwe Egyptische grondwet die momenteel in de maak is zal, volgens Reuters, een nauwe samenwerking zijn tussen het staatshoofd en het leger.
Bondgenoot Amerika
De militaire raad zal de controle houden over het grootste leger van het Midden-Oosten. Het leger is een hele trouwe bondgenoot van de Verenigde Staten. Morsi heeft gezegd dat hij internationale verdragen zal respecteren, met name het vredesverdrag met Israël dat is getekend in 1979.
Sinds de ondertekening van dat verdrag is de relatie tussen de VS en verbeterd en kan Egypte rekenen op grote financiële steun van Amerika.
Juichende Palestijnen
Palestijnen in de Gazastrook vierden zondag feest. Ze schoten uit vreugde in de lucht. Hamasbestuurder Mahmoud Zahar sprak van 'een historisch moment en een nieuw tijdperk in de geschiedenis van Egypte'.
En hoewel Morsi heeft gezegd dat verdragen met Israël te respecteren, is hij altijd kritisch geweest op het buurland, dit terwijl Hosni Mubarak juist een bondgenoot was van de Joodse staat. Mubarak hield de grenzen naar de Gazastrook gesloten, waardoor de Palestijnen goederen alleen via tunnels konden importeren
Egypte is momenteel het enige Arabische land dat de staat Israël erkent.
Handreiking
Morsi maakte tevens een handreiking naar Iran. Hij wil de verhoudingen met het land verbeteren om een strategische balans in de regio te creëren. Midden-Oosten deskundige Alexander Hammelburg doet dat vooral af als retoriek. "Het is een kleine stap om te laten zien dat de nieuwe president ook een sterk Arabisch front kan vormen."
Feitelijk heeft de president echter helemaal niet zo veel macht, zegt Hammelburg. "De militaire raad heeft eigenlijk alle macht naar zich toegetrokken. De president heeft geen gezag over het leger of de politie. Zijn functie is vooral de economie weer uit het slop te trekken."
