UPDATE | Nationale Hypotheekgarantie alleen voor starters

Dat stelt Karel Schiffer, directeur van de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen, de stichting die de NHG regelt, vandaag in het Financieele Dagblad.

De stichting Waarborgfonds Eigen Woningen wil zich in de toekomst met name op starters gaan richten. "Dat zijn de groepen in de koopwoningenmarkt die het straks heel erg moeilijk krijgen om nog een lening te krijgen of slechts onder hele slechte condities", zegt Schiffer op BNR. "Eigenlijk gaan we terug naar de oorspronkelijke doelstelling van de Nationale Hypotheekgarantie."

Volgens Schiffer is het alleen in theorie zo dat er meer risico kleeft aan het steunen van starters. "Het zijn vaak jonge mensen die zonder eigen geld, niet alleen op de woningmarkt starten maar ook in hun carriere. In die zin zijn het hogere risicogroepen. Maar omdat je in zijn totaliteit minder leningen onder de Nationale Hypotheekgarantie brengt, neemt het totale risico van dat instrument af."

Banken reageren positief
De Nederlandse Vereniging van Banken reageert enthousiast op het voorstel om alleen starters toegang te geven tot de hypotheekgarantie:"Wij denken zonder meer dat het een verstandige lijn is van de Nationale Hypotheekgarantie. We hebben het ook al langer bepleit", zegt Edward Feitsma, hoofd Toezicht- en Consumentenzaken bij de NVB op BNR.

"We zien dat starters het zeker in dat nieuwe woningmarktpakket moeilijker krijgen om een hypotheek te krijgen. En juist dan is het vanuit de wens tot een integrale woonvisie goed als een Nationale Hypotheekgarantie dat deels ondervangt", aldus Feitsma.

Hoogleraar: Plan is geen oplossing
Het plan van Schiffer lost de problemen op de woningmarkt niet op, zegt hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer van de TU Delft op BNR: “We hebben ook het lenteakkoord nog waardoor er een aantal behoorlijke verslechteringen aan komen. Voor de huidige problematiek is het zeker geen verbetering. Voor de langere termijn is het misschien wél een verstandig besluit. Het richt zich dan inderdaad meer op de specifieke groep waar ze voor bedoeld zijn.”

Omdat het voor starters nog onduidelijk is hoe ze worden gecompenseerd voor de verslechteringen uit het lenteakkoord, is alleen het handhaven van de hypotheekgarantie te weinig, denkt hoogleraar Boelhouwer: “Starters kunnen veel minder geld lenen. Er wordt wel aangekondigd dat ze eventueel nog gecompenseerd worden, maar niemand weet nog precies wat en hoe. Maar dat is voor starters een heel groot probleem en zet de woningmarkt ook behoorlijk op slot als je aan de onderkant geen instroom hebt."

Compensatie voor verslechteringen
Directeur Schiffer van de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen vindt juist dat zijn maatregelen prima kunnen dienen als compensatie voor de afspraken in het lenteakkoord, die negatief lijken uit te pakken voor starters. "De maatregelen van het kabinet lijken mij goed. Want lenen wordt veiliger. Maar je ziet tegelijkertijd dat mensen niet meer mogen lenen dan de waarde van het onderpand. Dat brengt starters enorm in de problemen."

Zeker jonge starters die hun eerste woning kopen, hebben vaak geen eigen geld. En dat betekent dat de plannen wel een bedreiging zijn voor die starters en voor de doorstroming op de koopwoningenmarkt. Ook daar speelt dit plan op in."

Garantie kan halveren
De overheid garandeert momenteel 140 miljard aan hypothecaire kredieten. Schiffer denkt dat zijn plan dit bedrag zeker zal halveren. Maar volgens hem vertegenwoordigt dat bedrag niet het totale risico wat de Staat loopt. "Want alle rekenmodellen leiden ertoe dat de risico’s toch aanzienlijk minder zijn. Maar dit is wel een typisch voorbeeld van een hele kleine kans op een heel groot beslag op de overheid. En dat is de reden dat de Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën daar in toenemende mate nerveus over worden. Dat proberen we dit plan minder te laten zijn."

Niet overhaast invoeren
Hoogleraar woningmarkt Boelhouwer waarschuwt ervoor om al snel alleen starters toegang te geven tot de Nationale Hypotheekgarantie: "Voor de toekomst is het een verstandige keuze maar voor de korte termijn moet je ontzettend oppassen. Ik denk ook niet dat de NHG dit volgend jaar al gaat introduceren. Dat zou zeer onverstandig zijn."

Ik zou zeker wachten tot die prijzen weer stabiliseren want die zijn behoorlijk aan het dalen. Met name door dat lenteakkoord stopt die daling vooralsnog niet. Ik zou hier heel voorzichtig mee zijn en pas dat gaan doen als die markt weer enigszins is bijgekomen."