Tweede Kamer in debat over EU-top

Het debat kon beginnen nadat het kabinet voldaan had aan de eis van de Kamer dat premier Mark Rutte in een brief zijn mening zou geven over voorstellen van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle.

Die deed vorige week een aantal suggesties voor de toekomst van de Europese Unie. Westerwelle gaf leiding aan een ‘reflectiegroep’ van Europese ministers, waar ook minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken bij hoorde.

D66-leider Alexander Pechtold riep Rutte op om visie te tonen op de toekomst van Europa. "Leiders zonder visie lopen niet voor de troepen uit, maar achter de troepen aan. Leiders zonder vergezichten zijn geen leiders", zei Pechtold in de richting van Rutte.

De premier gaf voor aanvang van het debat aan dat hij graag uiterlijk om kwart voor 7 naar Brussel wil vertrekken. De top begint weliswaar pas donderdagavond, maar de avond ervoor is er altijd intensief telefonisch contact tussen verschillende regeringsleiders. Volgens Rutte is het in het belang van Nederland dat hij daaraan deelneemt.

Opdracht van de Kamer
De Kamer wil grootse Europese vergezichten van Rutte, zegt BNR-politiekverslaggever Hugo Reitsma. En dat wil de Kamer om twee redenen. "Omdat Rutte onlangs in de Tweede Kamer proclameerde dat hij geen enkele behoefte heeft aan vergezichten. Het is natuurlijk ook verkiezingstijd. Dus de premier in problemen brengen is voor veel partijen vandaag ook belangrijk."

Maar het is volgens Reitsma ook belangrijk dat EU-president Van Rompuy precies zo’n vergezicht heeft gepubliceerd dat de basis moet vormen voor die top. "Belangrijkste punten daarin zijn de bankenunie, Europees toezicht en Europese garantie op spaargeld. Daarnaast wat de begrotingsunie wordt genoemd. Het komt neer op veel meer Europese bemoeienis met de begroting van lidstaten. Daarmee zou het noorden de begrotingsdiscipline moeten krijgen die het eist en het zuiden de solidariteit. Dat is wat men een beetje in elkaar probeert te krijgen op die top en waar de Kamer vandaag met de premier over moet praten."

Lastige top
Voor Rutte wordt het in Brussel een lastige top. Want vanuit de Kamer heeft de premier opdrachten mee gekregen. "Voorwaarden voor waar hij wel en niet mee akkoord mag gaan", daar is volgens Reitsma het Tweede Kamerdebat voor bedoeld.

De voorwaarden zullen niet het probleem zijn tijdens het debat, schat Reitsma in. Vooral omdat het kabinet zelf ook zuinig aan kijkt tegen al die Europese plannen en zelf ook wel heel veel voorwaarden heeft. "Strengere controle op banken, dat wil Nederland, dat wil Noord-Europa graag. Maar meer verantwoordelijkheid nemen voor zuidelijke schulden, of die nou bij banken of bij landen liggen, daar kijkt Rutte misschien nog wel sceptischer tegenaan dan Angela Merkel in Berlijn."

Verkiezingsdebat
Reitsma vindt het debat toch een beetje een verkiezingsdebat. "Daarin neemt Rutte in de campagne als VVD-leider een heel erg eurosceptische positie in. Terwijl hij in de functie als regeringsleider steeds moet tekenen voor plannen om de euro te redden die toch linksom of rechtsom neerkomen op "meer Europa". Daarin zie je dat Rutte steeds een beetje vaag blijft in wat nou zijn positie is."

Verwijt
Daardoor krijgt Rutte verschillende verwijten. "De pro-europese partijen verwijten Rutte dat hij door steeds maar"nee" te zeggen, niet echt aan tafel zit. Aan de andere kant zal hij van de PVV en de SP te horen krijgen dat hij ons uitlevert aan de Brusselse bureaucraten. Zo zal het Rutte vandaag een beetje zijn; het is niet goed of het deugt niet."