Super Saturday: de dag van de partijcongressen

De Tweede Kamerverkiezingen van 12 september staan zaterdag centraal op de congressen van maar liefst vijf partijen. CDA, GroenLinks en PvdA houden hun congres in of vlakbij Utrecht, de SP zit in Den Bosch en de ChristenUnie in Amersfoort.

Alle partijen stellen hun definitieve verkiezingsprogramma en de definitieve kandidatenlijst vast. Vooral bij GroenLinks beloven de stemmingen over de kandidatenlijst nog wel enig spektakel. Bij de ChristenUnie is een amendement ingediend om Kamerlid Cynthia Ortega-Martijn een verkiesbare plek te geven. Op de verkiezingsprogramma's zijn bij verschillende partijen honderden amendementen ingediend waarover gestemd moet worden.

Het verkiezingscongres is ook het moment voor de lijsttrekkers om de campagne met een spetterende speech in te luiden. Dat geldt voor Diederik Samsom (PvdA), Sybrand van Haersma Buma (CDA), Emile Roemer (SP), Jolande Sap (GroenLinks) en Arie Slob (ChristenUnie).

Overigens is de aftrap van de campagne betrekkelijk. De meeste partijen zetten na de laatste week van de Tweede Kamer voor het zomerreces de campagne gedurende de maand juli op een laag pitje. De verkiezingsstrijd zal naar verwachting half augustus in alle hevigheid losbarsten.

Nieuws vanuit de congressen

CDA
Brabanders hoger op de lijst
Op de kandidatenlijst van het CDA zijn op aandringen van de leden twee Brabantse kandidaten hoger geplaatst. Zittend Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg ging van 14 naar 12, wethouder Erik Ronnes uit Boxmeer van 24 naar 14. Vanuit Brabant was er de wens om provinciegenoten hoger te krijgen omdat Elly Blanksma, aanvankelijk nummer 4 op de lijst, wegviel toen bleek dat ze burgemeester van Helmond wordt.

Verhoging AOW-leeftijd
Een meerderheid van de CDA-leden wil de AOW-leeftijd van 65 jaar in 2015 in een keer verhogen naar 66 jaar en in 2020 naar 67 jaar. Hiermee gaan de christendemocraten sneller dan is afgesproken met VVD, D66, GroenLinks en de ChristenUnie in het Lenteakkoord, waarin de pensioenleeftijd in meer kleine stappen omhoog gaat.

Ontwikkelingssamenwerking
In het CDA-verkiezingsprogramma wordt vastgehouden aan de internationale norm dat de bijdrage voor ontwikkelingssamenwerking 0,7 procent van het bruto binnenlands product moet zijn.

SP
Tegen meer koopzondagen
De leden van de SP willen dat het aantal koopzondagen beperkt blijft tot twaalf per jaar. Door de overvloed aan koopzondagen komen kleine ondernemers en winkeliers in de knel. Het is daarom belangrijk dat er een gezamenlijke dag is waarop de meeste winkels gesloten zijn, vindt de SP. Er is een uitzondering gemaakt voor toeristische gebieden, maar ook dan moet met de sociale gevolgen voor kleine ondernemers rekening worden gehouden, stelt de partij.

Meer realiteitszin
De leden van de SP hebben zich zaterdag tevreden uitgelaten over het partijprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen. Toch is er ook kritiek: de programmacommissie heeft zich soms laten leiden door te veel realiteitszin. Dat kwam onder meer naar voren in de inbreng van de afdelingen Rotterdam en Amsterdam, die pleiten voor het terugbrengen van de ontwikkelingshulp naar 0,8 procent van het bruto nationaal product.

Kilometerheffing uit programma
Een meerderheid van de CDA-leden heeft zaterdag besloten plannen voor een kilometerheffing uit het verkiezingsprogramma te halen. De CDA-leden besloten verder dat de onbelaste reiskostenvergoeding moet blijven bestaan op ,,openbaarvervoerniveau'', ofwel 13 cent per kilometer.

ChristenUnie
Tweede Kamerlid Cynthia Ortega-Martijn krijgt geen plek op de kandidatenlijst. Verscheidene leden spraken hun vertrouwen uit in de integriteit van de commissie die de kandidaten heeft geselecteerd. Enkele leden pleitten voor Ortega-Martijn omdat zij ervoor heeft gezorgd dat de ChristenUnie ook op de voormalige Antilliaanse eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba bekend is. De vrees bestaat dat de partij op de huidige bijzondere gemeenten van Nederland nu stemmen zal laten liggen.

GroenLinks
Sap mist passie, moed en visie
Lijsttrekker Jolande Sap van GroenLinks mist passie, moed en visie bij andere partijleiders - ook bij andere linkse partijen - om de huidige crisis aan te pakken. Dat zei ze zaterdag tijdens het congres van haar partij in Utrecht. "We hebben leiders nodig met passie, moed en visie. De passie om onze grote uitdagingen aan te pakken, de moed om tegen de stroom in te roeien en de visie om op zoek te gaan naar nieuwe zekerheden. Zulk leiderschap mis ik bij veel andere partijen. Ook bij de Partij van de Arbeid en de SP'', aldus Sap.

Vuurwerk
Het afsteken van vuurwerk tijdens Oud en Nieuw moet aan banden worden gelegd. Volgens het amendement mag met de jaarwisseling vuurwerk alleen nog maar worden afgestoken bij professionele vuurwerkshows. De maatregel is om 'honderden slachtoffers en miljoenen euro's aan schade voorkomen'. Het partijprogramma is verder zonder veel wijzigingen aangenomen op het congres.

Alcoholgrens
De leeftijdsgrens voor de verkoop van alcoholische dranken moet worden opgetrokken naar van 16 naar 18 jaar. Een amendement met die strekking is zaterdag op het congres van GroenLinks aangenomen. Het bezit van alcoholhoudende drank onder de 18 wordt strafbaar gesteld. De programmacommissie was tegen omdat de leefttijdsgrens van 16 jaar al moeilijk te handhaven is. Zij zag liever dat er meer in het werk zou worden gesteld om de handhaving daarvan te verbeteren.

PvdA
Rutte speelt met vuur
“Rutte is een van de politici die met vuur speelt omdat hij Europese afspraken terug in eigen land voor eigen electorale consumptie bijbuigt''. Dit zei Samsom zaterdag.

Stemmen niet onder 18
Anders dan de auteurs van het verkiezingsprogramma van de PvdA wil het congres van de sociaaldemocraten de stemgerechtigde leeftijd niet verlagen naar 16, maar gewoon op 18 houden. "18 is een logischer leeftijd: dan word je gezien als volwassen, mag je trouwen zonder toestemming en een bankrekening openen'', aldus de PvdA'ers die de leeftijd op 18 willen houden. Het partijbestuur had gehoopt om met een lagere stemgerechtigde leeftijd jongeren juist op een jongere leeftijd bij de politiek te betrekken.

Ontwikkelingssamenwerking
Het PvdA-congres vindt dat het percentage voor ontwikkelingssamenwerking omhoog moet naar 0,8 procent van het bruto binnenlands product, zodra er in Nederland weer sprake is van begrotingsevenwicht. Het congres gaat daarmee verder dan het conceptverkiezingsprogramma. Daarin staat dat Nederland niet verder bezuinigt op ontwikkelingssamenwerking en zich houdt aan de internationale afspraak van 0,7 procent

Terug naar 120
De PvdA wil de maximumsnelheid op de Nederlandse autowegen terugbrengen naar 120 kilometer per uur. Waar het huidige kabinet de snelheid heeft verhoogd naar 130 moet dat als het aan het congres ligt, worden teruggebracht. De leden hebben dat zaterdag gewijzigd in het conceptverkiezingsprogramma. Het partijbestuur was tegen de wijziging omdat het geen principieel bezwaar heeft tegen 130 op plekken waar het qua veiligheid en luchtkwaliteit kan. Terugbrengen naar 120 zou bovendien opnieuw geld kosten. Toch zette het congres van de PvdA de wijziging door. Het congres wil ook dat nieuwe kolencentrales alleen een vergunning krijgen als ze hun CO2-uitstoot

Samsom gaat vol voor hoogste functie
Samsom gaat alleen in het kabinet als hij premier wordt. Anders blijft de partijleider van de Pvda in de Tweede Kamer. Dit zei Samsom tegen BNR's Jeroen Stans.

Alcoholgrens
Net als GroenLinks wil ook het PvdA-congres de leeftijdsgrens voor het kopen van zwakalcoholische dranken zoals bier en wijn verhogen van 16 naar 18 jaar. Het congres heeft dat zaterdag in Utrecht toegevoegd aan het verkiezingsprogramma. De programmacommissie was tegen de toevoeging omdat zij vindt dat ouders verantwoordelijk zijn en alcoholgebruik door jongeren vaak thuis begint. Volgens de commissie is het aan ouders om hun verantwoordelijkheid te nemen en moet de oplossing niet beginnen met een overheid die ingrijpt.