Wilders hoeft niet meer op thee bij koningin
Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer wil dat het parlement de formateur of informateur aanwijst na landelijke verkiezingen. Alle partijen, behalve de VVD, ChristenUnie en SGP zijn vóór het voorstel om de koningin voortaan buitenspel te zetten, bij de vorming van een regering.
Initiatiefnemer Groenlinks noemt het "goed voor de transparantie". PvdA, PVV, SP, GroenLinks, D66 en de Partij voor de Dieren, goed voor 91 zetels, hebben samen een voorstel opgesteld. Binnen een week na verkiezingen moet er een debat in Kamer komen, waarin wordt beslist wie het formatieproces zal leiden.
SP
SP-Kamerlid Ronald van Raak kijkt uit naar de openheid die er nu in het formatieproces gaat komen. "Het is belangrijk dat de politieke leiders in de openheid van de Tweede Kamer aangeven wat zij met de stem van de kiezers gaan doen en hoe ze tot een regering willen komen."
Tot nu toe gaan de fractieleider bij koningin Beatrix langs. Op basis van hun adviezen wijst zij een informateur of formateur aan. Als de partijen er zelf niet uitkomen, kan het staatshoofd alsnog worden betrokken bij de formatie.
Motie-Kolfschoten
De Kamer heeft al sinds de motie-Kolfschoten uit 1971 de mogelijkheid om zelf het initiatief te nemen in de kabinetsformatie, maar heeft dat nog nooit met succes gedaan. Altijd was het het staatshoofd (eerst koningin Juliana, daarna koningin Beatrix) die haar raadgevers consulteerde en dan een informateur benoemde.
Beatrix had en nam daarin soms ruimte om zelf het proces te sturen. Volgens sommige staatsrechtgeleerden drukte ze een groot stempel op de formatie van het minderheidskabinet van VVD en CDA, vorig jaar september.
Herman Tjeenk Willink
Zo lastte ze vorig jaar een tussenronde in met toenmalig vicepresident van de Raad van State Herman Tjeenk Willink, terwijl VVD, CDA en PVV op dat moment zo snel mogelijk met informateur Ivo Opstelten verder wilden.
