Terwijl de strikten benadrukten dat de zelfopgelegde begrotingsnorm echt niets met de Europese dwangbuis te maken had, koketteerde de uitbundigste onder de rekkelijken, SP-voorman Emile Roemer, met het ab-so-luut niet betalen van een eventuele sanctie. “Over my dead body.”
Morgen is het dan zover. Na de doorrekening van het Kunduz-akkoord, dat ten opzichte van de Europese begrotingsnorm zelfs nog wat ruimte biedt voor extra uitgaven, komen het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) met de doorberekening van de verschillende verkiezingsprogramma’s.
Verschuilen
Met de -al dan niet door Brussel ingegeven- begrotingsnorm hebben de Kunduz-partijen het meest te verliezen: de SP kan zich bij elke overschrijding verschuilen achter de noodzaak voor extra overheidsinvesteringen om de economie een impuls te geven. Ook de PvdA heeft in dat opzicht nog wel enige speelruimte.
Voor de Kunduz-partijen ligt dat anders: elk promille overschrijding van de 3-procentsnorm zal door de tegenstanders worden aangegrepen om deze partijen aan te vallen op hun vrome voornemens. Enig leedvermaak zal Roemer, Samsom en ook Wilders dan niet vreemd zijn.
Flexibiliteit
Toch zullen ook Roemer en Samsom zich geen al te grote overschrijding kunnen permitteren. Zij hebben hun flexibiliteit ten aanzien van de begrotingsnormen voor 2013 immers nadrukkelijk gekoppeld aan een strikte begrotingsdiscipline, zodra de economie weer een beetje op stoom is. En die belofte is nou eenmaal eenvoudiger in te lossen als het tekort in 2013 binnen de perken blijft.
Maar wat gebeurt er met de toch al broze afspraken in het Kunduz-akkoord als de marge ten opzichte van ‘Brussel’ té groot wordt, in 'positieve' zin? Nu al nemen de betrokken partijen op cruciale punten afstand van de gemaakte afspraken, zich doodleuk verschuilend achter de eigen verkiezingsprogramma’s.
Broos
Wat de waarde van het Kunduz-akkoord is, zal dan ook de komende weken moeten blijken. Het aanvankelijk uitgestraalde grote onderlinge vertrouwen bleek de afgelopen maanden al behoorlijk broos. Toch lijken SP en PVV bij voorbaat redelijk kansloos voor regeringsdeelname, tenzij Roemer de aanvallen op zijn geloofwaardigheid glansrijk weet te doorstaan en de grootste partij wordt.
De PVV lijkt slechts langzaam uit haar zomerslaap te ontwaken, maar mogelijk is dat schijn en weet Wilders het anti-Europa-sentiment alsnog in klinkende munt om te zetten. PVV de grootste? Het lijkt een utopie, maar met de onberekenbare Wilders weet je het nooit. Hoe krakkemikkig zijn campagne-aftrap in de Rotterdamse Ahoy’ ook was.
Startblokken
En Samsom? Hij komt flitsend uit de startblokken nu de debatten toch echt op gang komen. De stemming onder de linkse kiezers kan zomaar omslaan. En als dan ook nog het begrotingstekort in de CPB-doorberekeningen overzichtelijk blijft, staat de PvdA een stuk sterker. En dan is het zelfs niet ondenkbaar dat de sociaaldemocraten alsnog aansluiten bij een Kunduz-plus-coalitie.
Nee, overzichtelijker zal het er na maandag niet meteen op worden. Maar als in ieder geval de doorberekeningen van CPB en PBL bekend zijn, zullen de partijen elkaar op andere manieren vliegen moeten afvangen.
En wil je zelf rekenmeestertje spelen? Leg dan je eigen begrotingskeuzes langs de begrotingsmeetlat, via de website www.baasvannederland.nl van Willem Vermeend. In BNR Humberto Tan zal de oud-PvdA-staatssecretaris deze site maandag om 7.30 uur komen toelichten.
BNR Nieuwsradio zal morgen vanaf half 11 uitgebreid aandacht besteden aan de presentatie van ‘Keuzes in Kaart 2013-2017' van het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), waarin de verschillende verkiezingsprogramma's worden doorgerekend.