Kredietbeoordelaars cruciaal in crisis?

"Je moet het belang van een creditrating niet overschatten. Beleggers kijken er wel naar, maar Nederland heeft nog altijd de reputatie dat het een prudent financieel beleid voert.''

Een lagere kredietbeoordeling leidt er in de regel toe dat een land meer rente moet bieden op staatsobligaties. Boot denkt evenwel niet dat het zo'n vaart zal lopen. "Zeker vergeleken met de Zuid-Europese landen zitten we nog aan de goede kant, en niet krap aan maar echt ruimschoots'', aldus de econoom. "We behoren tot de beste landen van Europa; ook bij verlies van de AAA-status blijft dat zo.''

Niet relevant
Hoogleraar monetaire economie Lex Hoogduin, eveneens van de UvA, vindt een discussie over de kredietstatus ,,niet erg relevant''. Veel belangrijker is volgens hem een eenduidige aanpak van de oorzaken van het verminderde vertrouwen van de buitenwacht in Nederland.

"De discussie zou moeten zijn: hoe gaan we zorgen dat Nederland met een aanpak komt die de begroting op orde brengt, tot modernisering leidt van bijvoorbeeld het pensioen en de arbeidsmarkt en op termijn het consumentenvertrouwen herstelt'', aldus Hoogduin. Daarvoor is volgens de econoom een breed draagvlak nodig. "We moeten samen door de zure appel heen.''

Overzicht
In 2009 en 2010 voerden de grote kredietbureaus Standard & Poor's (S&P), Moody's en Fitch de druk op Griekenland, Portugal en Ierland op met een reeks afwaarderingen. Sinds de zomer van 2011 richten de ratingbureaus het vizier ook op grotere economieën. Hieronder een overzicht van de belangrijkste afwaarderingen en waarschuwingen sinds vorig jaar zomer.

5 augustus 2011           
S&P ontneemt de Verenigde Staten de AAA-status. De rating van 's werelds grootste economie wordt met één stap verlaagd tot AA-plus.

Oktober 2011              
Moody's en Fitch verlagen ratings Spanje en Italië

29 november 2011        
Fitch geeft de VS tot begin 2013 de tijd om de overheidsfinanciën aan te pakken. Lukt dat niet, dan loopt het land grote risico's om ook bij Fitch zijn AAA-rating te verliezen.

13 januari 2012             
S&P waardeert negen eurolanden af. Daarbij verliezen Frankrijk en Oostenrijk de AAA-status. Duitsland, Nederland, Finland en Luxemburg zijn hierdoor de enige eurolanden met de hoogste status. De vooruitzichten voor Nederland noemt S&P negatief. Dat betekent dat de kans dat de Nederlandse triple A-status op termijn verdwijnt aanzienlijk is.

27 januari 2012             
Fitch verlaagt ratings zes eurolanden, waaronder Spanje, Italië en België

14 februari 2012           
Moody's zet zes eurolanden lager, waaronder Spanje, Italië en Portugal.

18 april 2012                
Een analist van Fitch zegt in de Britse krant Telegraph dat zijn bedrijf de vooruitblik voor Nederland waarschijnlijk bijstelt naar negatief. Daarmee zou de AAA-rating van Nederland ook bij Fitch in het geding zijn. In maart zette Fitch de outlook voor Groot-Brittannië al op negatief.