Uitspraken van het hoogste niveau

De majesteit droeg de hoofddoek tijdens een bezoek aan twee moskeeën in Abu Dhabi en Oman. Geert Wilders keurde dat af, en de koningin noemde dat weer 'onzin'. Haar woorden waren fel, duidelijk, en pasten ook nog eens royaal binnen de 140-tekens op Twitter.

Gaf de majesteit nu niet teveel van haar neutraliteit weg, die juist in haar rol zo belangrijk is­? Deze verbale aanval op Geert Wilders is wel een felle maar zeker niet de eerste politiek gevoelige uitspraak van onze vorstin.

Onzin deel 1

Het lijkt wel of onze koningin een bijzondere band heeft met het woord 'onzin'. Met deze duidelijke kwalificatie verwees ze in 1996 het gerucht naar de prullenbak dat ze de benoeming van een ambassadeur gedwarsboomd had.

Bronnen beweerden dat ze aan het ministerie van Buitenlandse Zaken zou hebben laten weten dat ze niet zo blij was met de wijze waarop de Zuid-Afrikaanse ambassadeur Roëll prins Willem-Alexander tijdens een privébezoek aan het land had ontvangen. De ambassadeur was kort daarvoor overgeplaatst, en voor de koningin was daarmee de kous vlug af.

De leugen regeert

Waar politici nu vaak met het beschuldigende vingertje naar de media wijzen, deed koningin Beatrix dat al in 1999. Tijdens een bijeenkomst van het veertigjarig bestaan van het genootschap van hoofdredacteuren gaf de vorstin de pers een flinke veeg uit de pan, toen ze in een toespraak de media kwalificeerde met de uitspraak: 'de leugen regeert'. De uitspraak werd uiteindelijk zelfs een VARA-programma.

Zo moeder zo zoon? Willem Alexander

Kroonprins Willem-Alexander, op werkbezoek in New York, vroeg de pers zorgvuldiger om te gaan met berichtgeving over de vader van zijn Argentijnse vriendin Máxima, Jorge Zorreguieta. Die was staatssecretaris in het militaire regime van dictator Videla.

Premier Kok, die dag en nacht bezig was om het aanstaande prinselijk huwelijk in goede banen te leiden, was op zijn zachts gezegd 'not amused'.

Een beetje dom… Prinses Maxima

Dat was nog maar het topje van de ijsberg. Tijdens het bewuste bezoek wees de kroonprins de journalisten op een ingezonden brief in de Argentijnse krant La Nacion van 27 februari, die een ander licht zou werpen op de rol van zijn schoonvader in het dictatoriale bewind. Alleen: de brief bleek te zijn geschreven door Videla zelf. Zijn aanstaande Maxima deed de uitspraken af als... "een beetje dom".

Nederlandse identiteit bestaat niet

Maxima noemde haar Alexander een beetje dom, maar zelf kan ze er ook wat van. De toekomstige kroonprinses zei na de presentatie van een rapport van de Wetenschappelijke raad voor Regeringsbeleid (WRR) dat ze na zeven jaar nog steeds niet wist wat "dé" Nederlandse identiteit inhoudt.

Volgens Máxima bestaat de Nederlandse identiteit niet, net zo min als de Nederlander en de Argentijn. Om iemands identiteit zijn geen hekken te plaatsen, zo kaartte de prinses aan, maar Geert Wilders was het niet met haar eens. Hij ontketende een klein schandaal door de uitspraken af te doen als 'prietpraat'.

Prinses Irene

Beatrix' jongste zus, prinses Irene, spreekt juist over de grens een stevig stukje politiek. In 1964 deed ze door haar huwelijk met de Spaanse kroonprins Carlos ‘d Bourbon de Parme afstand van de troon. Irene kon daardoor vrijer spreken en daar maakte ze rijkelijk gebruik van…

Franco, Bin Laden en Bush

In 1964 probeerde ze in Nederland begrip te creëren voor de toenmalige dictator Franco. Irene nam het in een geruchtmakend interview met De Volkskrant op voor het sociale beleid van de dictator. Premier Marijnen was verbijsterd. De - toen vooral linkse - oppositie was woedend.

In 2005 zei ze in de Volkskrant dat de westerse wereld onderhandelingen moest starten met al Qaida van Osama bin Laden. Over de toenmalige Amerikaanse president George W. Bush deed ze ook een gevleugelde uitspraak. "Hij is de verpersoonlijking van het oude leiderschap: ik weet het beter dan jullie, ik ga jullie overheersen. Punt uit."

De kersttoespraken

Waar de jaarlijkse troonrede door de minister-president geschreven wordt, zet de koningin voor de kerst zelf een woordje op papier. De minister-president is wel verantwoordelijk.

In 2007 riep de Koningin op tot verdraagzaamheid. Ze zei dat mensen te vaak over één kam geschoren worden. Geert Wilders erkende dat de PVV niet een keer in de tekst voorkwam, maar "iedereen weet op wie ze doelt". Verder zei hij "Dit is een politieke toespraak tegen ons, waarin het multiculti-ideaal wordt opgehemeld door iemand die niet gekozen is en die ik politiek niet kan aanspreken. Ik vind dat zij als een haas de regering uit moet worden gestuurd."