Griekenland kan schuld verlichten

De Griekse regering hoopte dat minstens 75 procent van de private schuldeisers zich zou melden. Vrijdagochtend bleek dat 83,5 procent van de private schuldeisers en 85,5 procent van de obligatiehouders meedoet. In totaal is 172 miljard euro aan schulden aangemeld.

Daardoor konden uitstaande obligatiecontracten met terugwerkende kracht worden voorzien van een clausule die obligatiehouders dwingt om mee te werken aan een schuldsanering. Een beroep op deze 'collective action clauses' - cacs - zou het percentage van alle schuldeisers die deelnemen aan de sanering verhogen tot 95,7 procent.

Griekse wet
Het gaat daarbij om een verplichting voor de obligatiehouders die onder de Griekse wet vallen. Over obligaties die onder de Britse wet zijn uitgegeven heeft de Griekse regering niets te zeggen. Daardoor valt ongeveer 6 miljard euro buiten de deal, meent econoom Mathijs Bouman.

"Daar kunnen ze geen noodwetje voor aannemen dat partijen dwingt om mee te doen, dus hebben ze uitstel verleend tot 23 maart. Die partijen mogen nog steeds vrijwillig meedoen, en dan dreigen ze ermee dat deze partijen hele slechte voorwaarden over terugbetaling krijgen."

Europa-verslaggever Stefan de Vries wijst vooral op de gevolgen voor de rest van Europa. "Dat is het volgende spel dat op de wagen kan. De speculaties steken de kop op dat Portugal dit ook wel wil. De Europese overheden hebben steeds gesproken van een eenmalige actie, maar er zijn natuurlijk ook partijen die wel van wat onrust en extra handel houden."

Steunpakket
Daarmee is de weg vrij voor het tweede steunpakket van 130 miljard euro van het Internationaal Monetair Fonds en de eurolanden voor Griekenland. Een wanordelijk faillissement van het land is hiermee voorkomen. De schuldsanering moet de Griekse staatsschuld terugbrengen van 168 procent van het bruto binnenlands product naar het houdbare niveau van 120,5 procent in 2020.

Eigenaren van Griekse staatsobligaties konden zich tot donderdagavond negen uur melden voor de schuldafwaardering. Banken en andere schuldeisers moesten een verlies van 53,5 procent accepteren op hun Griekse vorderingen. Ze ruilen lopende staatsobligaties in voor nieuwe, die ook nog een lagere rente opbrengen. 

Minister Jan Kees de Jager van Financiën is tevreden over het akkoord met de private schuldeisers. "Gelet op wat er allemaal is misgegaan, proberen we nu alles zoveel mogelijk te herstellen en dan is dit wel een belangrijke en een goede en noodzakelijke stap'', zei De Jager vrijdag voor aanvang van de wekelijkse ministerraad.

Verlies beleggers
Het verlies voor beleggers loopt op tot bijna 75 procent. In ruil daarvoor geven de eurolanden voor 30 miljard aan garanties op de nieuwe obligaties. Of de regering van Griekenland de beleggers die zich niet hebben gemeld wettelijk zal dwingen om ook mee te doen is nog niet duidelijk.

Het land moet een participatie van 90 procent bereiken om de schuld voldoende te kunnen verlagen. Als er wettelijke dwang nodig is om de niet-deelnemende beleggers te dwingen mee te doen, moet 3,2 miljard dollar aan verzekeringen op een Grieks faillissement worden uitgekeerd.

Toch houdt FD-correspondent Martin Visser nog een slag om de arm. "De Grieken hebben een enorme lijst met wettelijke maatregelen meegekregen die ze allemaal door moeten voeren. Er waren nog onderdeeltjes die de Grieken nog niet op orde hadden. Ik kan me niet voorstellen dat dat echt nog voor problemen gaan zorgen." 

Grote stap
Elisabeth Werter, eigenaar van Salonica International Consultancy vanuit Thessaloniki, meldt op BNR Nieuwsradio dat het er donderdagavond al gunstig uitzag voor de Griekse schuldenruil. Wat haar betreft is het weer een hele grote stap in de goede richting.

"Met name voor Europa is dat heel belangrijk. De euro blijft duidelijk overeind. Voor de komende Griekse generaties is het goed nieuws, maar voor vandaag betekent het niet dat er echt oplossingen zijn om de economie weer op gang te brengen."

De regering moet wat haar betreft dus doorgaan met stimulerende maatregelen, waaronder verlaging van de lonen en ontslaan van overheidspersoneel. "Er komen nog een heleboel moeilijke maatregelen voor Griekenland zelf voordat het land pas echt uit deze diepe kuil naar boven kan klauteren."

Ook haar eigen consultancybureau had de afgelopen tijd te kampen met een ernstig gekrompen portefeuille, maar er gloort hoop: "wat ik nu wel weer merk is dat ik één of twee Griekse klanten krijg die wel echt willen gaan exporteren. Daar is dus wel nog een beetje markt."

Default kredietbeoordelaars
Sinds de invoering van de euro bleef nooit eerder een land in deze mate in gebreke. Ook een geslaagde saneringsoperatie zal Griekenland een zogenaamde default opleveren van de kredietbeoordelaars, een primeur sinds de Tweede Wereldoorlog.

Vrijdag zullen de ministers van financiën van de eurolanden de uitkomst van de onderhandelingen nader telefonisch bespreken, om maandag de formele omruil van staatsobligaties in de praktijk te brengen. De landen besluiten woensdag of ze de lening aan Griekenland vrijgeven, het IMF doet dat donderdag.